Haar laatste leerlinge
De dertig jaren in het onderwijs waren snel voorbijgegaan, geruisloos, als diende de werkkring als lerares slechts om de tijd te doden. Generaties leerlingen waren voor haar ogen verschenen en ze had hen weer nagewuifd als de poort van de school weer achter hen dichtviel en zij een zekere dan wel onzekere toekomst tegemoet gingen
Eén leerling was nog gekomen; die leerling was ik
Mevrouw ontving me in haar kleine kamer in de Serviceflat die sober was ingericht, met witgekalkte muren en een enkel, zij het kunstzinnig zeer verantwoord schilderij aan de wand en tinnen voorwerpjes op een kastje
We begonnen met de Duitse grammatica maar mijn vijftigjarige brein weigerde de rijtjes met vervoegingen tot zich te nemen; de hersenen schrokken ervoor terug zoals een paard op een Concours Hippique voor een onoverkomenlijk obstakel
Maar de taal, de taal die het voertuig was geweest voor zeer hoogstaand proza en hartveroverende poëzie en die dat nog altijd was maar die eveneens mateloos misbruikt was voor brute, nazistische commando's, de taal die zoals elke taal kan vleien, strelen, ontroeren en liefkozen werd mij ondanks alles eigen en tenslotte dacht en droomde ik in haar
Mijn lerares dompelde mij onder in een stortvloed van lees- en studiemateriaal; voor onze ogen passeerde als het ware de optocht van dichters en denkers die eens, of nog voortdurend voor het voetlicht van de wereldgeschiedenis zijn getreden of nog treden
Enkele woorden spoelden aan in mijn geest als wrakhout dat de machtige zee met zich meedraagt en dat de ijverige strandjutter verzamelt; het bleef mij bij dat mijn lerares zozeer verlangde naar een gave wereld; "Eine heile Welt", de wereld die voor haar, ongetwijfeld mede door haar dodelijke ziekte, voorgoed verloren was gegaan als een blinkende steen die rust in modderlagen en die door vuil besmet wordt
Hoewel bij het definitieve afscheid honderden hun belangstelling toonden, was het favoriete adagium van mevrouw geweest "Wees getrouw, maar vertrouw niemand"
9 juli 2025
Geplaatst in de categorie: literatuur