Ik wil een boek schrijven XVII

- Het één houdt het andere in stand. Das toch niet zo gek?
Rennen, hollen, achter elkaar aan. Na verloop van tijd weet niemand meer ‘wat het doel ook alweer was’. Temporiseren is dan productiever dan blijven doorgaan.

- Ik had een vriend. Inmiddels uit het oog verloren, geen tijd meer denk ik. Hij was altijd bezig met schemaatjes, plannen voor de toekomst, hij praatte over ‘kei hard werken’ en was trots over de budgetten die hij mocht verbruiken. Ook voor mij had hij een rol in zijn droombedrijf in gedachte. Hij had mij blijkbaar hoog zitten. Anders ben je geen vrienden van elkaar.
Maar, en daar ben ik altijd al een kluns in geweest, ik gaf niet aan dat ik niets aan zijn voorstellingen vond. Ik laat anderen veel te veel begaan. Als je luistert, soms iets terug zegt, zijn mensen tevreden en zien ze je zitten. We zijn ook geleidelijk uit elkaar gegroeid. Met mij krijg je geen ruzie. Hij zal me nu wel oninteressant vinden. En ik denk sindsdien, hoe ik me al die tijd zijn verhaaltjes heb kunnen laten welgevallen. Ik vind hem nu een schoolvoorbeeld van rennen en hollen. Het laatste wat ik van hem hoorde was dat hij ’s avonds studeert en overdag zijn bedrijf runt.

- Ik vraag me af, wat er van zijn leven overblijft. Er zullen genoeg mensen gelukkig zijn met zo’n leven. Maar ik vind het onproductief. Ik geniet bijvoorbeeld van een avondje muziek, een mooi boek of samenzijn met het gezin. En tijd voor mezelf, nadenken over wat ik ben en wil. Mijn hobby doen, schrijven. Als er in de bijbel staat, Matteüs 6: 19: ‘Verzamel voor jezelf geen schatten op aarde: mot en roest vreten ze weg en dieven breken in om ze te stelen,’ dan zie ik de investering in jezelf, in je denken en voelen, jezelf proberen te verbeteren als een duurzame investering.

- Denk je niet dat je innerlijke genietingen, een avondje muziek en zo, gestolen kunnen worden? Ik heb eens ergens gelezen, dat je het persoonlijke, het innerlijke écht moet beschermen. Daarvoor moet je de mening ventileren, zeggen waarvoor je staat. Anders komen vreemde snuiters, die je overtuiging in elkaar trappen.

- Om overdreven met mijn mening te koop te lopen zie ik niet zitten. Wat is een mening? Een persoonlijk gezichtspunt, een perspectief die een blik geeft op een groot geheel. Dat geheel is de waarheid, waarvan gezegd wordt dat woorden te kort schieten om er een adequate omschrijving van te geven. Dichters en filosofen beuken met hun gedachten tegen de randen van het kenbare, wie heeft ooit het geheel overzien? Ik probeer wat met de tegenstellingen te doen, die uit de menselijke gedachten naar voren komen. Zelfs in mijn eigen bedenkingen val ik geregeld ten prooi aan onverenigbare gedachten. En schrijven lijkt daarvoor het geijkte middel. Voor mezelf denk ik goed te verwoorden, wat me bezighoudt. Maar daar wordt duidelijk anders over gedacht door de Internetlezer. Andere lezers heb ik nog niet.

- Je stijl is te abstract. Er moet continu gesprongen worden van reëel feit naar metafoor, dan weer van omschrijving naar beeld. Nooit is er een houvast en de lezer ziet zichzelf steeds omringd door ontoegankelijke denkpaden. Je denkwerk, die je als basis voor je stijl zegt te hanteren, is te persoonlijk om aansprekende teksten en verhalen op te leveren. Op deze manier zul je nooit de boekenkast van de winkel bereiken.

- Ik vind het duf om nu een “goed – slecht” discussie te gaan voeren. Het tienerniveau zijn we ontstegen, neem ik aan.
Ik ben geen romanschrijver. De laatste keer dat ik een roman heb gelezen, moet rond mijn tweeëntwintigste zijn geweest. Dat was geen gebruikelijke: ‘de aantekeningen van Malte Laurids Brigge’. Een verhalenmaker zal ik nooit worden, daarvoor ben ik te besmet geraakt door populaire wetenschap en filosofie.

- Romanschrijvers komen uit de meest onverwachte hoeken. Juist een andere kijk op zaken, levert een verrassend perspectief op om het allerdaagse bijzonder te maken.

- Nee, romans zijn niet mijn dingen. Misschien een denigrerende opvatting, maar het blijven verzonnen verhaaltjes. Ik weet ook wel dat goede romans meer dan fictie zijn, maar ik wil veel meer vanuit denkprocessen te werk gaan. Gedachten staan nooit stil. Als ze stil staan, ben je dood. Denken beheerst meer van het menselijke gemoed dan ons lief is. En daar wil ik iets mee.
Als je vanuit een romansituatie redeneert, komen gedachten anders op papier.

- Als ik iets van je lees, herken ik het meteen. Die droge abstracte stijl, er is geen sjeu aan. Ik kan me amper voorstellen dar er lezers bestaan die jouw uitgedroogde korsten lusten. Of het lezen ook maar kunnen opbrengen.

- Wat willen lezers dan? Lezen ze een boek om de eigen wereld even te vergeten? Kruipen ze weg in een spannend verhaal om de werkelijkheid te ontvluchten, hoe de gebeurtenissen in het verhaal ook gemanipuleerd zijn door de schrijver? Vermomd in een verhaal, slikt men de grootste onzin. Vermaak is interessanter dan welke tijdsinvulling dan ook.

- Het is bewezen dat Stephan King meer gelezen wordt dan de vijf beroemdste filosofen bij elkaar opgeteld. Alle gedachten ten spijt. Zeg eerlijk, wat zijn alle gedachten van de wereld, van mensen waard? Iedereen heeft eigen gedachten, daar verandert een goede filosoof of dichter geen sikkepit aan.

- Dat is niet waar! Kijk naar al die rages van tijd tot tijd. Toen Rowling’s Harry Potter doorbrak, las een ongelofelijk aantal mensen dezelfde verhalen. De premier werd ónze nationale mascotte, de bioscopen puilden uit. Inderdaad, alle gedachten ten spijt deed iedereen hetzelfde. Eigen gedachten? Onzin!

- Dit bewijst dat schrijven meer is dan een beetje in je eigen wereldje rond te peuteren. Daarnaast heeft taal bepaalde schoonheidsidealen, ook die moeten in ogenschouw genomen worden. Veel verstand heb je niet nodig om een nieuwe frisse stijl te herkennen. Ik ben bang dat jij niet een dergelijke stijl hebt.