In deze dagen dat we boos zijn, sowieso, boos op de Palestijnen die Israël aanvielen of boos op de Israëliërs die veel te fel terugslaan, is het soms goed om terug te kijken naar andere tijden. Zo las ik een boekje van Piet Hagen: Joodse Klokkenluiders. Het gaat over Alfred Wiener en David Cohen. De een is een held geworden en de ander werd na de oorlog bijna als misdadiger beschouwd.
Eerst Alfred Wiener. Alfred was een Duitser die door fascisten werd gedefinieerd als jood. Hij was dat qua…

Koning Willem Alexander zijn kerstspeech daalde dit jaar zachtjes neer op talloze engeltjes op de groene takken van al of niet echte kerstbomen. De wijze adviezen en gevoelige oproepen vanuit de luxe omgeving gesproken kerstrede beroerde onze harten. We staken een extra waxinelichtje aan rond de pakjes onder de boom. Bij de voordeur hingen nog ouderwetse kaarten met de beste wensen en prettige kerstdagen. Tegenwoordig veelal digitaal, zodat gasten je populariteit niet meer kunnen afmeten aan de…

Afgelopen week heb ik nogal een weekje achter de rug. Dinsdag volgde ik namelijk een cursus 'Vertrouwenspersoon' in Amersfoort en op zich was dat geweldig, ware het niet dat ik juist die dinsdag ziek was. En niet zo’n klein beetje ook. Allerlei ernstig riekende sappen verlieten mijn lichaam, terwijl mijn darmen zich kronkelden in het woord pijn. Ik kon niet veel, eigenlijk.
Maar ik was wel opgestaan. Ik had wel ontbeten. Ik had me aangekleed in alle vroegte en donkerte om van mijn huis met de…

Onlangs vielen mij schellen van de ogen en dat terwijl ik al links ben. Een belangrijk deel van Nederland wordt niet gehoord en dan heb ik het niet over Ongehoord Nederland dat erin slaagt overal te melden dat niemand hen hoort, maar dan heb ik het over een man wiens naam De Haas is.
Deze Hein de Haas is wetenschapper en onderzoekt al jaren immigratie. Wie zijn boek “hoe migratie werkt” uit heeft, ziet met gekromde tenen naar de programma’s van vier politieke partijen die nu onder leiding…

Precies vijftien dagen voor het einde van zijn premierschap hield de Brit Tony Blair een beroemde speech voor een aantal journalisten, verzameld in het Reuters Institute in London.
Na twee en halve pagina’s uitleg en excuses over wat hij gaat zeggen, waarom hij het gaat zeggen en hoe je het moet opvatten, komt Blair tot de kern die nauwelijks langer is dan een halve pagina. Hierna volgt nog een halve pagina uitleiding, maar in die kern is Blair scherp, zeer scherp en keihard. De pers is…

Twee weken geleden riep ik op om VVD te stemmen. Te weinig mensen hebben dat gedaan. Terecht, want wie mijn artikel las, begrijpt dat dit ook niet echt mijn bedoeling was, maar ik hoop toch dat niemand vervolgens besloot om op de PVV te stemmen. Dat heeft meerdere redenen.
En toch hoor je ook geluiden dat het wel mooi is dat de Vereniging Geert Wilders - een democratische partij is het niet - de grootste is. Zij kan nu proberen haar beleid waar te maken. De partij kan nu moskeeën sluiten,…

Vannacht ben ik met een kater naar bed gegaan. Voor het eerst sinds de invoering van de democratie heeft een politieke partij gewonnen die in haar programma heeft staan dat een specifieke bevolkingsgroep niet deugt.
Let wel: ik heb eerder over de PVV geschreven dat het een heel nette sociaaldemocratische partij is, helemaal niet rechts, op één fundamenteel punt na: het is ook een partij die eigen volk eerst roept en daarmee conflicten de wereld in duwt die de wereld niet nodig heeft. Het is…

Het is voor mij volstrekt onbegrijpelijk als de VVD volgende week de grootste partij van Nederland blijft. Ze zijn de laatste dertig jaar negen van de tien jaar aan de macht en toch kijkt Dilan Yeşilgöz ons recht in de ogen, dat we de VVD nodig hebben om de problemen die in die jaren zijn ontstaan op te lossen.
De volgende problemen gaat de VVD voor ons oplossen: de klimaatcrisis, veiligheidsproblemen, het armoedeprobleem, de woningnood en immigratie. Prachtig!
Maar de VVD heeft jarenlang…

'Notes on Nationalism' is een essay dat George Orwell in mei 1945 schreef. Heyne heeft het essay in vertaling uitgebracht onder de titel 'Over Nationalisme' en heeft het voorzien van een voorwoord, maar ik ben zo vrij en heb het origineel op internet gevonden.
En is het interessant en nog steeds actueel, zoals Bas Heijne zegt? U moet weten dat ik altijd een beetje een hekel aan Bas Heijne heb. Ik weet zelf niet precies waarom, maar misschien wel omdat hij altijd zo zeker van zichzelf lijkt. Of…

Wanneer gaan we het begrijpen?
Eigenlijk heb ik maar één vraag aan Mark Rutte. Keer op keer stelt hij dat Israël het recht heeft zich te verdedigen en dat recht wil ik Israël ook niet ontnemen. Het recht op verdedigen zit diep in ons rechtsgevoel. Je mag zelfs iemand vermoorden als dat nodig is om je eigen leven te verdedigen. Het recht op verdedigen gaat dus heel erg ver.
Maar nu mijn vraag: waarom hebben de Palestijnen in Gaza dat recht niet? Wie heeft hen het recht ontnomen om…

Een ziekenhuis in Gaza kreeg een of meer voltreffers. Of afzwaaiers, daar is nog discussie over. Maar de strijd om de schuld raast door de media. De één weet zeker dat de Israëliërs het hebben gedaan en anderen weten zeker dat de Hamas verantwoordelijk is.
Het eerste slachtoffer van de oorlog is altijd de waarheid en dat geldt hier ook. Er zijn neutrale wetenschappers nodig om na te gaan wie gelijk heeft en die krijgen geen toegang tot het brandende ziekenhuis of de radargegevens van beide…

Hamas viel Israël binnen, zoveel is wel duidelijk. Burgers werden aangevallen, doodgeschoten of ontvoerd. Jongeren op een muziekfestival die de nacht doorgefeest hadden, hoorden bij de slachtoffers. Het was verschrikkelijk. Verschrikkelijke beelden verschenen op televisie en gingen nog veel sneller via internet de wereld rond.
Ik hoorde giftige reacties. Natuurlijk was er een mevrouw van het Centrum van Informatie en Documentatie Israël, een tamelijk onschuldige naam voor een organisatie, die…

James Bond loopt niet meer door de casino’s om de beroemde zin 'shaken, not stirred' te zeggen. James Bond junior zit nu achter een computerscherm en probeert kiezers in vrije democratische landen te overtuigen van de meest radicale waanzin.
De waanzin van het type dat Rusland Oekraïners kwam bevrijden. De waanzin dat Rusland daarmee eigenlijk Russen aan het bevrijden is en eigenlijk opkomt voor de goede zaak in Oost Europa. Ja, dat Rusland opnieuw het Warschaupact komt inrichten. Het enige…

Duitsers mogen best een patriot zijn, schrijft Sebastian Haffner in 1978 in Kanttekeningen bij Hitler. Dat was destijds best een gewaagde opmerking. Duitsers waren een oorlog begonnen en hadden de grootste fabrieksmatige massamoord gepleegd die ooit was georganiseerd. Miljoenen mensen hadden ze vermoord. De wereld en ook veel Duitsers vonden dat Duitsland alleen nog maar schaamte paste. In die tijd schreef Haffner, die zelf voor Hitler was gevlucht, maar toch van zijn land was blijven houden,…

Vita Activa is een boek van Hannah Arendt uit 1957. Het hoort bij de boeken die een antwoord zoeken op hoe Duitsland in de aanloop van de Tweede Wereldoorlog ontspoorde, waarna een wereldoorlog onvermijdelijk was. Of beter, het is een boek dat zoekt hoe dat kan worden voorkomen.
Hoewel ik een fan ben van Hannah Ahrendt en dit door sommigen haar belangrijkste werk wordt genoemd, viel het me erg tegen. Het haalt het niet bij ‘Over Geweld’, de fenomenale trilogie ‘The origins of…

Vertrouwen werkt beter in een gesprek dan intelligentie, zei de kersverse burgemeester van Midden-Drenthe Jan Zwiers. Hij had het ergens gelezen. Ik heb het dus ergens gehoord.
Maar is het waar? In het boek dat ik heb geschreven, speelt vertrouwen een grote rol. Eén van de punten die ik noem is dat spreken, dus het hebben van een gesprek, in de evolutie van mensaap naar mens pas kon ontstaan, doordat mensen elkaar vertrouwen. Niet zomaar vertrouwen, zoals je een konijn kunt vertrouwen – dat…

Sinds de kus van Willem Alexander en Maxima is er geen kus geweest die zoveel mensen heeft bewogen als de kus, of beso zoals dat in het Spaans heet, van Luis Rubiales en Jenni Hermoso. Het belangrijkste van de hele kus is, is dat het totaal niemand anders aangaat dan Luis en Jenni. Maar zo is de wereld niet meer. De wereld heeft besloten dat iedereen een mening over de beso mag hebben en sterker, velen proberen als een soort rechter te bepalen wie nu moet worden ontslagen, wie belachelijk moet…

De taalinnovatie waardoor slaven ineens tot slaaf gemaakten werden, opent de weg naar een heel nieuwe manier van kijken. Want zijn er eigenlijk wel Nederlanders? Zijn wij niet allen tot Nederlander gemaakten? Zoals niet iedereen de ramp trof dat hij of zij tot slaaf werd gemaakt, treft niet iedereen het geluk om tot Nederlander gemaakte te worden. Nadat ik werd geboren, had mijn vader weinig keus. Hij werd door de Rijksoverheid gedwongen naar het gemeentehuis van Winterswijk te gaan om daar te…

Wie de schuld van de oorlog tegen Oekraïne bij de Verenigde Staten legt, maakt de kapitale blunder van de canapé. Luierend op een bank, mijlen ver van de soldaten aan de fronten en kilometers ver van de woningen, winkels en kerken die elke dag weer geraakt kunnen worden door raketten die de weg kwijt zijn kan men eenvoudig de Verenigde Staten de schuld te geven. Doordat de VS Oekraïne bijstonden in haar strijd tegen de dictatuur en tegen Russische invloed, dachten de Oekraïners dat ze kans…

Rhodos is behalve een prachtig eiland in de Middellandse Zee met een lange geschiedenis van wereldrijken en rotsen ook ineens een prachtig voorbeeld van de uitwassen van het kapitalisme. Wie vliegt er tegenwoordig nog? Welnu, dat zijn mensen die zich door het kapitalisme laten voorhouden dat het klimaat misschien wel een probleem is, maar dat hun eigen kleine bijdrage er niet toe doet. Het vliegtuig vliegt immers zonder hen ook wel. En zo vliegen er jaarlijks dus dagelijks honderden of…