Een slecht boek
Soms lees je een boek en denk je, dit viel niet mee. Eigenlijk heeft het me teleurgesteld. Het is een slecht boek.
Maar, als je eerlijk bent, en je kijkt in je aantekeningen wat daar staat, dan denk je dat je toch wel iets nieuws hebt gelezen. Het viel tegen, maar er staan toch nog enkele inzichten in die je, eerlijk is eerlijk, niet eerder zelf had.
Zo’n ‘slecht boek’ was een boek van Coen Hilbrink, De Lange Adem van Stalin, Roemenen, Hongaren en Moldaviërs op weg naar Europa uit 2023. Wat ik zocht en hoopte hierin te vinden waren verhalen van inwoners van die landen die last hadden van de lange adem van Stalin, de erfenis van het communistische rijk dus, en zich eruit worstelden. Maar het was een boek dat vertelde over de worsteling van een aantal Roemenen, Hongaren en Moldaviërs van wie sommigen een Joodse en anderen een Roma-geschiedenis met zich mee droegen. De selectie van mensen was nogal toevallig, want de meesten had de schrijver tijdens reizen in die landen, maar ook in andere landen zoals Italië ontmoet. Sommigen waren op zoek naar hoe hun land zich kon aansluiten bij Europa, maar anderen helemaal niet. Sterker, één van de voorbeelden waren Hongaren die Fidesz van Orban steunden, omdat ze eigenlijk terug verlangden naar een verloren gegaan landgoed in Transylvanië. De familie was het na de Eerste Wereldoorlog aan de Roemenen kwijt geraakt. Na de Tweede Wereldoorlog hadden de communisten zich er pas over ontfermt.
Hieruit blijkt al dat de lange adem van Stalin niet het enige probleem was.
Maar er waren twee inzichten die ik wel leerzaam vond. Een dictatuur is, volgens de schrijver het organiseren van onmacht. In een dictatuur probeert de dictator zijn onderdanen zo veel mogelijk keuzemogelijkheden af te nemen. Zo had ik het nog niet bekeken. Dat was een inzicht die ik niet eerder had gehad.
Een tweede inzicht was dat de oorlog tegen Oekraïne niet in 2022 begon, zoals velen in het Westen denken en niet in 2014, zoals Oekraïners weten, maar in 1992 toen in Moldavië Russische legereenheden probeerden te voorkomen dat Moldavië onderdeel van Roemenië werd, zoals het vroeger ook was. Stalin had ook naar Moldavië Russen laten migreren en die Russen wilden niet onder de knoet van de Moldaviërs of Roemenen terecht komen. Tanks bezetten toen al Transnistrië, een stukje Rusland dat officieel niet bij Rusland hoort, maar dat dankzij Poetin niet onder de Moldavische regering valt. Niemand bekommerde zich erom, maar toen al begon de consolidatie en herstel van het tsarenrijk van Stalin. Poetin was nog niet eens aan de macht en zijn oorlogen waren eigenlijk al begonnen.
Dat leert in ieder geval dat de dood van Poetin niet het einde van de oorlog zal zijn. Die twee feitjes maken het boek dus toch lezenswaardig, wat mij tot de conclusie brengt dat er geen slechte boeken zijn. Hoogstens slechte lezers, zoals ik.
home.nl
Biografie van deze schrijver
boeken
19
Geef je reactie op deze inzending: