Alle inzendingen van H.P. Winkelman

De Apostolische geloofsbelijdenis spreekt van God als van de Vader, de Almachtige. Zoals jonge kinderen dat vaak zeggen van hun vader, zo zeggen gelovigen het ook wel van hun God-vader: Hij kan álles. En zo'n uitspraak past natuurlijk volledig bij de personificatie van God in een vaderfiguur. Je...

Vraag: Ik ben nog niet zo lang geleden getrouwd. Mijn man vertelde me dat hij dol is op balkebrij, maar ik weet niet hoe ik die moet maken. Kunt u mij een goed recept geven? En kunt u me misschien ook vertellen wat de herkomst is van de naam van dit gerecht. Ik vind het zo'n eigenaardig...

"Holisme" is afgeleid van het Griekse woord "holos", dat "heel" betekent. Door heel de geschiedenis heen is de mensheid gefascineerd geweest door het lokkend perspectief van het heil, de staat van heiligheid, de heilstaat. De godsdienst voorzag in die behoefte door aan de gelovigen na dit...

"Heeft bidden zin?" Het is al weer vele jaren geleden, dat ik me dit begon af te vragen. Ik bedoelde eigenlijk: heeft het zin te bidden om goddelijk ingrijpen in de gang van zaken in de wereld of in het persoonlijke leven? Nog wat concreter: heeft het zin te bidden om herstel van een dodelijke...

Veel mensen hebben een intuïtieve afkeer van de gedachte dat het bestaan onderworpen zou zijn aan strikte causaliteit en/of finaliteit. Beide laten immers geen ruimte voor een "vrije wil". Maar wat dan? Is ons bestaan dan toevallig, doelloos en zinloos? Of zijn juist deze vrágen zinloos, omdat...

In de voorafgaande beschouwingen heb ik een poging gedaan aannemelijk te maken dat alle ontwikkelingen op de wereld causaal bepaald zijn, dat ze een richting hebben en dat er een stuwende kracht in die richting werkt. Rest nog de vraag of nu ook valt in te schatten waarop die ontwikkelingen zullen...

God wordt in de christelijke belijdenisgeschriften aangeduid als Vader, als Zoon en als Heilige Geest. Bij de woorden "vader" en "zoon" kunnen we ons wel iets voorstellen. Bij "heilige geest" wordt dat moeilijk, zo niet onmogelijk. Voor velen betekent "heiligheid" zoiets als zondeloos,...

Er is iets merkwaardigs aan de hand met de manier waarop wij mensen doorgaans onszelf beschouwen. Dat blijkt uit de manier waarop wij over onszelf plegen te denken en te spreken. Het zal u wel net zo gaan als mij: ik heb het bijvoorbeeld over “mijn ledematen, mijn organen, mijn lichaam, mijn...

In het religieuze denken van veel mensen is in onze tijd sprake van een ontwikkeling die steeds minder ruimte laat voor geloof in een persóónlijke God, maar waarin het woord "God" een aanduiding is voor het transcendente, dus het denken overstijgende Geheel van alle delen dat veel meer is dan...

Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie van eenvoudige naar complexere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de holistische neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen. De evolutie is een geschiedenis van vallen en...

Als het waar is dat er geen wonderen (in de zin van mirakelen) gebeuren, als die soort van wonderen dus in de letterlijke betekenis van het woord “onverbiddelijk” uitgesloten zijn, dan heeft het dus ook geen zin erom te bidden (o God, bewaar mij voor die ramp) of ervoor te danken (o God, heb...

Even een kleine gedachte-exercitie. Stel: iemand zit dringend om geld verlegen. Op een nacht droomt hij heel levendig dat hij in de sigarenwinkel bij hem op de hoek een staatslot koopt en dat daarop een paar dagen later de hoofdprijs valt. Aangezien hij vaker voorspellende dromen heeft gehad en...

Eén lepel tuinaarde, las ik ergens, bevat minstens honderd miljard bacteriën. Het totale aantal bacteriën aan de oppervlakte van de aarde is volstrekt onvoorstelbaar en zonder die deken van micro-organismen zou er niets op kunnen leven. Het menselijk lichaam bestaat uit circa tien biljoen...

Het schimmige gebied van het paranormale is een uitgezocht werkterrein voor bedriegers en charlatans. Maar dat is nog geen reden om vooralsnog onverklaarbare verschijnselen meteen maar als bedrog of zinsbegoocheling te bestempelen. Maar ook een “medium” dat te goeder trouw is, kan zich...

Het voorgaande artikel beschreef het geloof in een persoonlijk voortbestaan na de dood als een vorm van wensdenken waaraan een redelijk beredeneerbare grond ontbreekt. Menigeen zal zich afvragen: gaat het niet ten koste van het verantwoordelijkheidsgevoel van mensen als ze na dit leven niét...

In mijn denken speelt de overtuiging dat de natuur (inclusief de mens) onderworpen is aan strikte causaliteitswetten een belangrijke rol. Als de mens integraal deel uitmaakt van de natuur, is hij immers logischerwijze ook onderworpen aan de natuurlijke wetmatigheden (waaronder strikte causaliteit)....

“God wil het.” “God wil het niet.” De meest voor de hand liggende vraag aan mensen die pretenderen zo precies te weten wat God wel of niet wil, is natuurlijk: “hoe weet u dat?” En bij doorvragen blijkt het antwoord dan vrijwel altijd weer te verzanden in een niet al te schrandere...

Wat is een geloofsartikel? “Zo noem ik een flesje homeopathische korreltjes D3,” zei ooit in mijn ouderlijk huis de huisarts, toen hij mijn moeder betrapte op het bezit van zo’n flesje. Mijn moeder was een gelovige vrouw, ook wat homeopathie betreft. “De dokter maakt er een grapje...

Mien, ik ben je bloedeigen man, dus je weet dat ik niet graag kanker. Maar nou moet ik toch 's voor één keer stoom afblazen. Die chef van mij hè, die ellendeling. Stel je voor, kom ik vanmorgen tien minuten te laat op de zaak, roept ie me bij zich en zegt ie dat het nou 's uit moet zijn met dat...

In de vorige aflevering van dit artikelreeksje was sprake van de ononderbroken samenhang waarin het aardse leven zich uitstrekt in ruimte en tijd. Daar valt nog iets meer over te zeggen. Het leven wordt wel vergeleken met een boom: de wortels, de stam, de takken, de twijgen, de bladeren, de...

“Nou, daar word je weer niet vrolijk van!” zegt mijn vrouw wel eens als we naar het nieuws kijken. En ik heb dan vaak de neiging om dat te beamen. Tegelijk realiseer ik me dan weer, dat “nieuws” doorgaans in hoge mate selectief is en wel in negatieve zin. Goed nieuws is geen nieuws, is het...

Ziehier nog een korte toegift op de vier beschouwingen over holisme (beschouwingen Filosofie nrs. 64-67). Ze heeft betrekking op centrale en perifere functies en vormt m.i. een zinnige aanvulling op de verklaring die het holisme geeft van de gerichtheid van de natuur op synergie (vorming van...

Ja Mien, ik wéét het, ik bén knorrig. Zéér knorrig. Waarom? vanwege de onredelijkheid, Mien. Ja natuurlijk, mijn chef, wie anders? Hij had weer 's wat nieuws. Je zou erom moeten lachen als het niet zo droevig was. Waar zo'n kerel zich druk over maakt. Zit ik rustig aan m'n bureau met...

Mien, weet jij wat communicatie is? Nee, com-mu-ni-ca-tie, weet je wel, van com-mu-ni-ce-ren. Nee Mien, dat heeft niks met de kerk te maken, dat heeft iets met de zaak te maken. Wij communiceren met elkaar. Ja, wij, op de zaak. Dat wil zeggen dat we elkaar wederzijds dingen meedelen. Snap...

Zeg Mien, slaap je al? . . . Mien . . . O, ik dacht dat je al sliep. Nee, er is niks aan de hand. Maar ik kan niet in slaap komen. Ik lig almaar te denken. Dat heb ik wel eens vaker als ik niet slaap. Weet je, nou beginnen ze op de zaak weer te emmeren over studeren. Ze vinden dat je moet...