Alle inzendingen over muziek

Met de dood van Jan Pieterszoon Sweelinck in 1621 wordt een belangrijke periode in de Nederlandse toonkunst afgesloten. Het is een periode geweest die twee eeuwen lang met haar muzikale produkten de toenmalige muziekwereld verbaasd en geinspireerd heeft. Het is het tijdperk dat wel aangeduid wordt met de naam "Periode der Nederlanders". De eerlijkheid…

1685 is in de muziekgeschiedenis een beroemd jaartal. Drie componisten van meer dan gemiddelde betekenis zien dan het levenslicht. Het zijn Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel en Domenico Scarlatti. In populariteit is de laatste na zijn leven de minst gezegende geweest. De reden daarvan is dat zijn bekendheid voor een groot deel slechts…

Een componist van wie maar een heel klein aantal werken internationaal bekend is geworden, is de Zwitser Ernest Bloch. Hoewel Bloch in Genéve (1880) geboren werd is hij van Joodse afstamming. Ik vermeld dit omdat Ernest Bloch vanaf 1915 zijn Joodse afstamming in zijn muziek tot uitdrukking bracht en zich daarin vaak door Oudtestamentische gebeurtenissen…

Susan Boyle kan onmogelijk zichzelf blijven nu ze in luttele seconden van een eenvoudige dorpeling getransformeerd is tot een mondiale ster zonder weerga.…

Het eerste werk waarmee Leos Janácek internationaal bekend wordt is de opera "Jenufa". Het stuk is gecomponeerd in de kracht van zijn leven (1894-1903) en niet zijn eerste produktie op het gebied van muziektheater. Hij had al twee opera's gecomponeerd, "Sarka" in 1887 en "Het begin van een romance" in 1891. Zoals zo vaak voorkomt zijn voorafgaande…

Nadat de jonge Leos de grondbeginselen van de muziek waren onderwezen door zijn vader wordt hij als leerling ingeschreven aan de kloosterschool in Brno en wordt zijn muziekstudie in handen gelegd van Pavel Krizkovsky, een vroegere leerling van zijn vader. Zeven jaar lang zal Leos Janácek op de kloosterschool en zeven jaar lang wordt zijn honger naar…

‘Het zijn geen neukertjes’, zei hij terwijl hij een sigaret uit het pakje haalde, ‘en volgens mij zit daar nou net de kracht in.’ Hij stak de sigaret in zijn mond en lachte met het filter tussen zijn tanden geklemd. ‘De ouders zien het als volwassen dames die meisjes spelen, terwijl de dochters denken dat ze sexy zijn. En, voor elk wat wils, een blonde…

Sibelius en Janácek. Twee componisten die in mijn al lange leven als exponenten hebben gediend van de muziek uit de twintigste eeuw. Beiden worden geboren in de negentiende eeuw en beiden besluiten in de twintiger jaren van de vorige eeuw te stoppen met componeren. De één omdat hij door de dood wordt ingehaald, de ander omdat hij zegt geen inspiratie…

J.S.Bach schreef boven zijn composities Soli Deo Gloria (God komt alle eer toe). Het feit dat miljoenen ongelovigen intens genieten van aan God opgedragen muziek zou atheïsten en agnosten iets positiever mogen stemmen over de waarde van religie.…

De teleurstelling en woede van Berlioz is groot wanneer hij merkt dat zijn grote plannen voor een even groots Requiem voor het vaderland worden gedwarsboomd en tegengewerkt door domheid, valse moralisten en "non-valeurs" die het allen hebben gemunt op de grootsheid van "la patrie" en die derhalve niet waard zijn daarin te leven. Berlioz schrijft…

Eén van de meest spectaculaire muziekproduktie's uit de 20ste eeuw is het Requiem, ofwel de "Grandse Messe des Morts" van Hector Berlioz (1803-1869). Deze grote Franse componist schuwde geen publiciteit rond zijn persoon. Zijn heftige temperament lokte de nodige schandalen uit. Wanneer je de ontstaansgeschiedenis van zijn Requiem doorleest, blijkt…

Wanneer Kurt Weill de literator Bertold Brecht ontmoet, heeft hij niet alleen de man naar zijn hart gevonden, maar is dat ook het begin van een langdurige en bizonder gelukkige artistieke samenwerking. Al in zijn jonge jaren is Brecht een uiterst kritisch theatermaker. De Eerste Wereldoorlog is een traumatische ervaring voor hem; invloeden van recht…

Eén van de meest roemruchte theaterprodukties's uit de 20e eeuw is zeker De "Dreigroschenoper" van Kurt Weill (1900-1950). Ik heb mij gerealiseerd dat in het korte leven van Kurt Weill zich niet minder dan twee wereldoorlogen hebben afgespeeld. Ze hadden beide een fatale afloop van het Duitsland dat Kurt Weill kende en ze gebeurden juist in de…

Minder dan vroeger, maar toch soms nog vlammend, trekt Weills "Dreigroschenoper" nog langs mij heen. Ik weet eigenlijk niet goed wat daar de voedingsbron van is; natuurlijk, denk ik dan, het is een stuk van een bepaalde muzikale waarde en de lef daarin. Ik denk dat ik altijd weer onder de indruk ben van het onverbiddelijke erin, van het uitgesproken…

Zoals uit de vorige aflevering al bleek wacht men zich in het algemeen voor een definitief waardeoordeel over het Strijkkwartet van Debussy. Alle beschouwingen in de pers zijn gesteld in bewoordingen als "wachten en toezien" en "loopt het later goed af, dan is er nog tijd genoeg om te juichen". Het is een temptatie voor een componist of voor…

Het Strijkkwartet is voor veel componisten een genre waarin een maximum aan muzikaal-essentiële waarde ligt besloten. Voor beginnende componisten is het strijkkwartet een prima middel om tot stilistische eigenheid te komen, maar meer nog is het componeren van een strijkwartet een uitstekende oefening om met vier stemmen maximale discipline te tonen…

Het eerst gecomponeerde lied is "Im Abendrot" op tekst van Joseph von Eichendorf. Het is een vers in de "ik" vorm, dat op ontroerende wijze weergeeft hoe twee bejaarde mensen zich hun hele leven aan elkaar verbonden weten en wier gezamenlijke levensreis door hoogte- en dieptepunten heeft geleid. Ze zijn aan het eind van hun reis gekomen en vragen…

Het is een bekend feit dat Richard Strauss (1864-1949) zich gedurende zijn hele leven heeft bezig gehouden met een genre muziek dat aan het begin van de 19e eeuw nog lang niet díe status van volwassenheid had bereikt als Strauss het in zijn jonge jaren aantrof. Dat genre is het lied. Wie de immense opuslijst van Richard Strauss bestudeert komt tot…

Zowel openbare concerten alsmede de mogelijkheid voor een jonge kunstenaar om zich hierin te doen horen als instrumentalist of als componist was een kwestie van patronage. Maar vooral het eerste had de uitgesproken voorkeur van het op sensatie beluste publiek. Maar doordat bij Beethoven de twee aspekten samenvielen paste dat mooi samen, maar zijn reputatie…

Alhoewel Ludwig van Beethoven (1772-1827) in de galerij van de onsterfelijke componisten is geplaatst, steeg zijn ster in het Wenen van zijn dagen sneller als pianist dan als componist. Dit is eigenlijk best een aardige constatering die mogelijk een aantal Beethovenliefhebbers onbekend zal zijn. Het werpt wel een interessant licht op het ontstaan van…

De muziek van Tsjaikofski is vol tegenstrijdigheden. Ze bevat ruw en fijn, banaal en delicaat, origineel en conventioneel. En zoals muziek het karakter van de componist weergeeft vormen al deze tegenstrijdige elementen een invalshoek tot het herkennen van de componist achter deze noten, de mens Tsjaikofski. Het is iemand die zijn hele leven leeft…

The Wall van Pink Floyd kent vele mooie nummers, maar het nummer Mother steekt er voor mij, na al de jaren van het beluisteren van deze band, met kop en schouders boven uit. Waarom? Het woord moeder heeft voor mij een enorme emotionele lading. Misschien omdat ik zelf vader ben en een vrouw heb die de moeder van mijn kinderen is of omdat ik zelf…

De Healers is een Friestalige roots Blues band en ze gaven zondag een concert in Drachten waar ik bij was. Het geluid is meer dan perfect, een stevige sound en toch nog helder. De Gibson gitaar heeft een heerlijk geluid en wordt lekker bespeeld door de gitarist Yde. De teksten zijn ook heel aardig en de zanger is echt geweldig. Een kleine man…

Zelden heeft de muziekgeschiedenis een componist gekend die meer onverhulde openheid en gevoelsmatigheid in zijn muziek gelegd heeft als Pjotr Iljich Tsjaikofski(1840-1894). Niet zo merkwaardig is dat die etalering van affekten in Tsjaikofski's muziek gevolgen heeft voor de appreciatie van zijn muziek, ten goede of ten kwade. Voor melomanen beschikt…

Toen Johannes Brahms besloot zijn "Deutsches Requiem" een omvangrijke lengte te geven was hij zich bewust van zijn muzikale voorgangers in dat genre: Palestrina, Bach, Händel, Mozart en Beethoven. De muzikale vormen in Brahms' Requiem zijn traditioneel. De variatievorm, de fuga en het rondo zijn de belangrijkste bestanddelen in het stuk. In feite…

In het huidige koorleven staat "Ein Deutsches Requiem" van Johannes Brahms centraal en wordt het vaak met veel succes en publieke belangstelling uitgevoerd. Daarom in twee afleveringen een aantal bijzonderheden over dit geliefde stuk dat niet nalaat grote indruk achter te laten. In het leven van Johannes Brahms (1833-1897) zijn 10 jaren, zij het…

Eén van de meest legendarisch geworden koppen in de geschreven muziekjournalistiek stamt uit de 19e eeuw. Ik las het artikel weer eens waarin Schumann in zijn eigen "Algemeine Musikalische Zeitung" een promotieartikel had gelanceerd over een jonge componist uit zijn dagen, die zojuist zijn "Don Juan" variaties opus 2 had geschreven. Die beroemde…

Mozarts Pianosonates zijn te beschouwen als voorbeelden van een uitnemende klavierstijl. Ze stellen soms heel hoge eisen aan muziksal inzicht en er is in deze stukken vaak een breed skala aan uitdrukkingsmogelijkheden te realiseren. Mozart was volgens ooggetuigen een wat terughoudend pianist. Alle aandacht in zijn spel was geconcentreerd op artistieke…

Ik zou willen dat ik ze beter kon spelen! Het is geen kwestie van het notenbeeld want op zich is dat zeker niet moeilijk. Het is voor mij een kwestie van motoriek; ik kan de lichtvoetigheid, de elegance en het toucher niet opbrengen dat vooral bij Mozart spelen zo'n grote rol speelt. Met andere componisten heb ik dat niet, maar bij Mozart durf ik haast…

Cesar Franck heeft zijn Symphonie maar één keer kunnen horen. Geboren in de vroege morgenuren wanneer Franck door het stille Parijs naar zijn leerlingen liep (de rest van de dag was hij te druk in zijn hoofd om zich te kunnen concentreren, volgens eigen zeggen) en gewijd "A la Gloire de Dieu", zoals op het titelblad vermeld staat. De eerste uitvoering…