Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

1820 - 1887

Slotfragment van de 'Max Havelaar'

Ja, ik, Multatuli, 'die veel gedragen' heb, neem de pen op. Ik vraag geen verschoning voor de vorm van mijn boek. Die vorm komt mij geschikt voor ter bereiking van mijn doel.
Dit is tweeledig.
Ik wil in de eerste plaats het aanzijn geven aan iets dat als heilige poesaka zal kunnen bewaard worden door kleine Max en zijn zusjes, als hun ouders zullen zijn omgekomen van ellende. Ik wilde aan die kinderen een adelbrief geven van mijn hand.
En in de tweede plaats: ik wil gelezen worden.
Ja, ik zal gelezen worden! Ik wil gelezen worden door staatslieden, die verplicht zijn te letten op de tekenen des tijds…door letterkundigen, die toch ook eens het boek moeten inzien waarvan men zoveel kwaad spreekt…door handelaren, die belang hebben bij de koffieveilingen…door kameniers, die me huren voor weinige centen…door Gouverneurs–generaal in ruste…door Ministers in bezigheid…door de lakeien van die Excellentiën…door de bidpredikers die more majorum zullen zeggen dat ik de Almachtige God aantast, waar ik slechts opsta tegen ’t godje dat zij maakten naar hun beeld…door duizenden en tienduizenden van exemplaren van het droogstoppelras, die - voortgaande hun zaakjes op de bekende wijs te behartigen – ‘t hardst zullen meeschreeuwen over de mooiigheid van mijn geschrijf...door de leden der Volksvertegenwoordiging, die moeten weten wat er omgaat in ’t grote Rijk overzee, dat behoort tot het Rijk van Nederland…
Ja, ik ZAL gelezen worden!
Als dit doel bereikt wordt, zal ik tevreden zijn. Want het was me niet te doen om GOED te schrijven…Ik wilde zó schrijven dat het gehoord werd.
En, evenals iemand die roept: "houd de dief!" zich weinig bekommert over de stijl zijner geïmproviseerde toespraak aan ’t publiek, is ’t ook mij geheel om ’t even hoe men de wijze zal beoordelen waarop ik MIJN 'houd de dief' heb uitgeschreeuwd.
'het boek is bont…er is geen geleidelijkheid in…jacht op effect…de stijl is slecht…de schrijver is onbedreven…geen talent…geen methode…'
Goed, goed, alles goed!
Maar d e J a v a a n w o r d t m i s h a n d e l d !
Want: WEDERLEGGING DER H O O F D S T R E K K I N G VAN MIJN WERK IS ONMOGELIJK!

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

En als men mij die plaats weigerde…als men mij bij voortduring NIET geloofde…
Dan zou ik mijn boek vertalen in de weinige talen die ik ken, en in de vele talen die ik leren kan, om te vragen aan Europa, wat ik vruchteloos zou hebben gezocht in Nederland.
En er zouden in alle hoofdsteden liederen worden gezongen met refreinen als dit:
ER LIGT EEN ROOFSTAAT AAN DE ZEE, TUSSEN OOST-FRIESLAND EN DE SCHELDE!
En wanneer ook dit niet baatte?
Dan zou ik mijn boek vertalen in ’T MALEIS, JAVAANS, SOENDAAS, ALFOERS, BOEGINEES, BATTAKS…
En ik zou KLEWANGwettende krijgszangen slingeren in de gemoederen van de arme martelaren wie ik hulp heb toegezegd, ik, Multatuli.
Redding en hulp, op wettelijke weg, waar het kan… op w e t t i g e weg van geweld, waar het MOET.
En DIT ZOU ZEER NADELIG WERKEN OP DE - K O F F I E V E I L I N G E N - V A N - DE - N E D E R L A N D S E - H A N D E L S M A A T S C H A P P I J !
Want ik ben geen vliegenreddende dichter, geen zachtmoedige dromer, zoals de getrapte Havelaar die zijn plicht deed met de moed van een leeuw, en honger lijdt met het geduld van een marmot in de winter.
Dit boek is een inleiding…
Ik zal toenemen in kracht en scherpte van wapenen, naarmate het nodig zal wezen…
God geve dat het niet nodig zij!
Neen, ’t ZAL niet nodig zijn? Want aan U draag ik mijn boek op,
Willem de derde, Koning, Groothertog, Prins… meer dan Prins, Groothertog en Koning - K E I Z E R van ’t prachtige Rijk van I N S U L I N D E, dat zich slingert om de evenaar, als een gordel van smaragd…
Aan U durf ik met vertrouwen vragen of ’t Uw keizerlijke wil is: Dat Havelaar wordt bespat met de modder van SLIJMERINGEN en DROOGSTOPPELS?
En dat daarginds Uw meer dan DERTIG MILJOEN onderdanen worden mishandeld en uitgezogen in uw naam?

Schrijver: Multatuli
Inzender: X.B., 4 juli 2002


Geplaatst in de categorie: politiek

3.4 met 35 stemmen 1.304



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)