Alle inzendingen van Wim Brandse

Eerder schreef ik over dammen. Nu over sjoelen. Beide zijn spellen met schuivende schijven. Bij de één gaat het langzamer dan bij de ander, en vooral gaat het bij de ander luidruchtiger dan bij de één. Sjoelen wordt wel eens een oudHollands spel genoemd. Daar is wat vóór en wat tegen te argu...

Een van de meest vermakelijke spelletjes die ik ken heet ganzenbord. Dat moet tegenwoordig met een tussen-n, dus doe ik dat maar. Ook ganzenbord doet mee aan de spellingscode van vandaag. Ik vind dat wel aardig, want het bewijst dat het nog wordt gespeeld. Al die spelletjes uit mijn jeugd, nu nog...

Het Strijkkwartet is voor veel componisten een genre waarin een maximum aan muzikaal-essentiële waarde ligt besloten. Voor beginnende componisten is het strijkkwartet een prima middel om tot stilistische eigenheid te komen, maar meer nog is het componeren van een strijkwartet een uitstekende oef...

Korte karakteristiek van de 7 symfonieën van Jean Sibelius 1. Symfonie 1 in e klein. Opus 39. Na de succesvolle Kalevalasymfonie een prima voortzetting. Weens klassieke opbouw. Nog niet opvallend in vormopbouw. Elk deel heel karakteristiek in instrumentatie (klarinet en pauken) expressief, b...

Het is geen kleinigheid als van een componist gezegd kan worden dat het kleine detail in zijn werk ondubbelzinnig vaststelt wie de auteur van de muziek is. Dat kan zonder voorbehoud gezegd worden van Griegs (1843-1907) "Lyrische Stücke". Deze componist heeft een uitgesproken "herkenningsfac...

De gedichten die Gustav Mahler in "Das Lied von der Erde" gebruikt zijn van Li Tai Po, Mong Kao Jen en Wang Wei en werden door Hans Bethge in het Duits vertaald onder de titel "Die chinesische Flöte". Mahler zelf bewerkt deze vertalingen weer op zijn beurt en heeft niet geschroomd wijzigingen a...

Slechts een paar ingewijden weten dat ik van koken hou. Ik geloof niet eens dat iemand dat buiten mijn familie weet, maar ik kan mij een keer versproken hebben. Dat duidt op bescheidenheid en nederigheid. Niet dat ik altijd zo ben, want dan kom je in het leven moeilijk vooruit Maar met koken is dat...

Een van de componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw in Frankrijk voor wie ik een bijzondere genegenheid koester is degene die als jongeman van toch al zesentwintig jaar de compositieklas van Cesar Franck binnentreedt. Zijn naam is Ernest Chausson. Hij heeft tot dan compositieles geh...

Soms is een compositiecyclus van een componist bijzonder geschikt om aan de hand daarvan de ontwikkelingsgang van de auteur te volgen en te constateren in welke opzichten de uitdrukkingswijzen en de zeggingskracht van de componist zich in opwaartse lijn manifesteren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan ...

Een componist van wie maar een heel klein aantal werken internationaal bekend is geworden, is de Zwitser Ernest Bloch. Hoewel Bloch in Genéve (1880) geboren werd is hij van Joodse afstamming. Ik vermeld dit omdat Ernest Bloch vanaf 1915 zijn Joodse afstamming in zijn muziek tot uitdrukking bracht...

Twee grote schrijvers en filosofen, Rousseau (1712-1778) en Voltaire (1694-1778), beheersen in het Frankrijk van de achttiende eeuw het vernieuwde culturele denken. Elk van beiden heeft zich op eigen wije ingezet voor de Verlichting, en de haast waarmee zij proberen de kunst tot een nieuwe overt...

Ooit schreef ik in deze kolommen dat ik Engelse muziek heel moeilijk vind om te beschrijven. Vooral de symfonieën. Ze zijn niet zozeer om van te genieten. Maar dat geldt niet voor allemaal. Elgars symfonieën vind ik niet om van te genieten. Ik las eens dat de symfonieën van Elgar in een voortdur...

Het schijnt overigens een belevenis geweest te zijn wanneer Ravel zelf zijn Boléro dirigeerde. Want dat deed hij zonder gêne, en op zich vind ik dat weer een stunt, om je ondanks alle kritiek in de pers van die tijd en je eigen kritiek op het stuk niets van dat alles aan te trekken. Dat staat voor...

Heel zijn leven is Giacomo Puccini op zoek geweest naar wat hem de impuls zou geven tot grote en intense creaties. Het is wat elke operacomponist nodig heeft: een goed en inspirerend libretto. Wanneer Puccini in 1900 in Londen is om daar de eerste uitvoering van "Tosca" bij te wonen, wordt hij gew...

Voor de 19de eeuwers geldt dat transcripties muziek van welke aard dan ook bekend maakten bij het publiek. Er was nog geen radio, alleen bladmuziek en concertpianisten, die voor die bekendmaking konden zorgen. Het spreekt dus vanzelf dat de muziekuitgevers heel blij waren met de transciptiepraktijk....

De twee Vioolconcerten van Sergei Prokofjev (1891-1953) dateren elk uit een verschillende periode in het leven van de componist. Het Eerste werd geschreven in 1917, het Tweede in 1935. Het eerste kort voor zijn vertrek it Rusland, het Tweede twee jaar na Prokofjevs definitieve terugkeer in Rusla...

In de muziekgeschiedenis komen van die momenten voor dat zich concentraties van componisten voordoen die juist door het samenwerkingsverband hun belang bewijzen. Het nieuwe en uit dat gezamenlijk streven houdt ieder bezig en leidt vaak tot nieuwe impulsen. Natuurlijk kunnen dergelijke "componiste...

Claude Achilles Debussy (1862-1918), "musicien français" zoals hij zich graag noemde, had gedacht een carriére als pianist te zullen maken. Bij het Parijse Conservatorium staat hij te boek als pianoleerling van Antoine Marmontel. Zijn studie weet hij zeker succesvol te maken. In 1874 behaalt hij...

Zowel openbare concerten alsmede de mogelijkheid voor een jonge kunstenaar om zich hierin te doen horen als instrumentalist of als componist was een kwestie van patronage. Maar vooral het eerste had de uitgesproken voorkeur van het op sensatie beluste publiek. Maar doordat bij Beethoven de twee aspe...

Vroeger las ik veel meer dan nu. Ik krijg last van mijn ogen. Na 5 minuten zie ik niet meer scherp en word ik moe. Vervelend. In de auto heb ik er geen last van. Samen doen gaat niet. Te gevaarlijk. Ik was een echte Dickenslezer. Vooral op bed. Lees vooral ook vóór het slapen gaan. Lees hoe Di...

Woont u toevallig ergens in Nederland in de Johannes Verhulststraat(laan of plein)? Dan mag u van geluk spreken dat u dit leest, want hetgeen hier volgt gaat over deze persoon. Vroeger bevatten de straatnaambordjes nog enige informatie op het bordje zelf, in dit geval "componist 1816-1891", tege...

Het eerst gecomponeerde lied is "Im Abendrot" op tekst van Joseph von Eichendorf. Het is een vers in de "ik" vorm, dat op ontroerende wijze weergeeft hoe twee bejaarde mensen zich hun hele leven aan elkaar verbonden weten en wier gezamenlijke levensreis door hoogte- en dieptepunten heeft geleid....

Wie over Chopin wil praten moet altijd twee extra componisten meenemen. Want we denken wel eens dat Chopin als een godsgeschenk uit de hemel komt vallen, zomaar, zonder signalen vooraf, maar zo is het niet. Geschiedenis moet eerlijk zijn. Iedere componist heeft zijn eigen voorgeschiedenis, en eigen ...

Het zal lang zoeken zijn om in de muziekgeschiedenis een figuur te vinden gelijk aan de componist Carl Orff(1895-1982). Het is ook niet eenvoudig om hem te karakteriseren omdat in hem en zijn muziek een veelheid wordt geboden die op het eerste gezicht een zekere verwarring teweeg brengt. Er is in de...

Het eerste werk waarmee Leos Janácek internationaal bekend wordt is de opera "Jenufa". Het stuk is gecomponeerd in de kracht van zijn leven (1894-1903) en niet zijn eerste produktie op het gebied van muziektheater. Hij had al twee opera's gecomponeerd, "Sarka" in 1887 en "Het begin van een ro...

Paul Hindemith (1895-1963) is zeker een van de belangrijkste componisten uit de twintigste eeuw. In zijn belangrijke theoretische werk "Unterweisung im Tonsatz" zet hij zijn artsitieke ontwikkelingsgang uiteen, waarbij hij het accent legt op de grondige wijze waarop hij de overgang van het conserv...

Vroeger waren er veel meer. Ik bedoel paarden in de stad. Bruine,vale, blessen, soms ook wel een schimmel. Sommige hadden een staart, andere was die afgenomen. Daar zat geld in, dacht ik. Vioolsnaren, zachte bezems en wat niet al. Het waren nooit mooie paarden. De baas had ze om te trekken en niet...

Het roerige leven van Isaac Albeniz, vol van diepgaande gebeurtenissen, begint in 1860 als hij in Campredón in de Spaanse provincie Catalonië geboren wordt. Over zijn ouderlijk huis en over het milieu waarin hij opgroeide is weinig bekend. Al op vijfjarige(!)leeftijd geeft Isaac zijn eerste pianor...

Hoewel de Mannheimer Schule meerdere componisten telt, is er slechts één persoon die tekent voor al die nieuwe muziek. Zijn naam is Johann Stamitz (1717-1757), een Tsjech, die al veel van zijn landgenoten naar Mannheim had zien vertrekken omdat het emplooi voor veel Boheemse en Moravische musici i...

Ik acht Theun de Vries (1908-2005) één van de grootste Nederlandse schrijvers van de 20ste eeuw. In zijn lange leven heeft hij een immens oeuvre opgebouwd, waarin steeds weer historie centraal staat. En dat op vele gebieden. Eén van de hoogtepunten in dat geweldige werk van Theun de Vries vind ik...