Alle inzendingen van Wim Brandse

Rond 1600, dat beroemde jaartal waarvan onze vroegere geschiedenisboekjes vermeldden dat in het westen van ons continent de Slag bij Nieuwpoort plaatsvond, gebeuren er allerhande opmerkelijke feiten in onze muziekgeschiedenis. In Italië ontwikkelt zich een hernieuwde belangstelling voor het...

Het hoogtepunt van de Engelse virginaalmuziek wordt gevonden in het werk van John Bull, William Byrd, Peter Philips, Orlando Gibbons en Giles Farnaby. De beroemdste uitgave van hun muziek is "The Fitzwilliam's Virginal Book", een verzameling klaviermuziek van 1560 tot 1612. Aanvankelijk...

In de tweede helft van de vorige eeuw, om precies te zijn in 1952, verscheen een alleraardigst boekje, door mij als heel jong studentje gekoesterd en meermalen gelezen in de loop van de jaren, waaruit bleek hoe vlug de tijd gaat en hoe, wat aanvankelijk nieuw was, onverbiddelijk ingehaald wordt...

Ik vond in mijn bibliotheek een boekje dat mij geheel onbekend was geworden, maar dat mij in hoge mate verwonderde, verbaasde en vooral intens boeide. Het boekje hing uit elkaar van ouderdom. Ik heb het zorgvuldig geplakt en fysiek zoveel mogelijk tot aanzien gebracht. Wat staat er in zult u...

In de vorige aflevering schreef Louis Spohr over Beethovens wijze van dirigeren. Later bedacht ik nog dat dirigeren zo rond 1800 een wonderlijk en vooral onbekend beroep was. Het was de concertmeester die de concerten leidde, weliswaar niet meer met een rol papier, maar wanneer nodig wel met zijn...

Alhoewel Ludwig van Beethoven (1772-1827) in de galerij van de onsterfelijke componisten is geplaatst, steeg zijn ster in het Wenen van zijn dagen sneller als pianist dan als componist. Dit is eigenlijk best een aardige constatering die mogelijk een aantal Beethovenliefhebbers onbekend zal zijn....

Zowel openbare concerten alsmede de mogelijkheid voor een jonge kunstenaar om zich hierin te doen horen als instrumentalist of als componist was een kwestie van patronage. Maar vooral het eerste had de uitgesproken voorkeur van het op sensatie beluste publiek. Maar doordat bij Beethoven de twee...

Het zal lang zoeken zijn om in de muziekgeschiedenis een figuur te vinden gelijk aan de componist Carl Orff(1895-1982). Het is ook niet eenvoudig om hem te karakteriseren omdat in hem en zijn muziek een veelheid wordt geboden die op het eerste gezicht een zekere verwarring teweeg brengt. Er is in...

Er zijn in de geschiedenis van de cultuur door de eeuwen heen steeds weer pieken en consolidatiepunten aanwijsbaar waarin een cultuurbeeld zich tot een hoogtepunt heeft opgestuwd. Dat zijn eenmalige situaties, die zich in datzelfde kader mooit meer herhalen. Juist dat is het unieke van dergelijke...

Het damspel houd ik in ere. Ik geniet ervan en deed het met mijn kinderen en nu met mijn kleinkinderen. Soms ook met mijn vrouw. Maar ik verlies altijd van haar. Zij kan het beter dan ik en ik zie haar rappe vingers over het bord glijden. Het gaat mij te vlug! "Wat heb je gedaan", vraag ik vaak....

Het is curieus om te constateren dat nogal wat componisten zich bepaald niet laten voorstaan op het auteurschap van één van hun muzikale geesteskinderen, ja zelfs in het openbaar daar de spot mee drijven. Ze rubriceren zo'n stuk dan in de klasse "jeugdzonde", "onrijp" of...

Het schijnt overigens een belevenis geweest te zijn wanneer Ravel zelf zijn Boléro dirigeerde. Want dat deed hij zonder gêne, en op zich vind ik dat weer een stunt, om je ondanks alle kritiek in de pers van die tijd en je eigen kritiek op het stuk niets van dat alles aan te trekken. Dat staat...

Een werk uit de Franse romantiek waarvan ik steeds weer diep onder de indruk raak is de Derde Symfonie van Camille Saint-Saëns (1835-1921). Die bewondering laat zich het best omschrijven met termen als geinspireerd, vakmanschap en gedrevenheid. Saint-Saëns' Derde Symfonie is voor mij een...

(vervolg) De vijf Symfonieën zijn ontstaan gedurende een lange tijdsperiode. De eerste in 1850, de laatste in 1886. De eerste twee symfonieën zijn geheel vergeten, een Symfonie in A en een Symfonie in F, die de bijnaam "Una Roma" kreeg. De eerste "officiële" symfonie ontstond in 1853...

Eén van de meest legendarisch geworden koppen in de geschreven muziekjournalistiek stamt uit de 19e eeuw. Ik las het artikel weer eens waarin Schumann in zijn eigen "Algemeine Musikalische Zeitung" een promotieartikel had gelanceerd over een jonge componist uit zijn dagen, die zojuist zijn "Don...

Mozarts Pianosonates zijn te beschouwen als voorbeelden van een uitnemende klavierstijl. Ze stellen soms heel hoge eisen aan muziksal inzicht en er is in deze stukken vaak een breed skala aan uitdrukkingsmogelijkheden te realiseren. Mozart was volgens ooggetuigen een wat terughoudend pianist....

Ik zou willen dat ik ze beter kon spelen! Het is geen kwestie van het notenbeeld want op zich is dat zeker niet moeilijk. Het is voor mij een kwestie van motoriek; ik kan de lichtvoetigheid, de elegance en het toucher niet opbrengen dat vooral bij Mozart spelen zo'n grote rol speelt. Met andere...

Claude Achilles Debussy (1862-1918), "musicien français" zoals hij zich graag noemde, had gedacht een carriére als pianist te zullen maken. Bij het Parijse Conservatorium staat hij te boek als pianoleerling van Antoine Marmontel. Zijn studie weet hij zeker succesvol te maken. In 1874 behaalt...

1685 is in de muziekgeschiedenis een beroemd jaartal. Drie componisten van meer dan gemiddelde betekenis zien dan het levenslicht. Het zijn Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel en Domenico Scarlatti. In populariteit is de laatste na zijn leven de minst gezegende geweest. De reden...

Soms is een compositiecyclus van een componist bijzonder geschikt om aan de hand daarvan de ontwikkelingsgang van de auteur te volgen en te constateren in welke opzichten de uitdrukkingswijzen en de zeggingskracht van de componist zich in opwaartse lijn manifesteren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan...

Er is naar mijn weten nooit een studie gemaakt of een onderzoek ingesteld naar oorzaken of directe redenen die hebben geleid tot volstrekt mislukte premières van later beroemd geworden stukken in de muziekliteratuur. Overigens een aardig promotie-onderwerp! Er zijn er een paar bekend met toedracht...

Cesar Franck heeft zijn Symphonie maar één keer kunnen horen. Geboren in de vroege morgenuren wanneer Franck door het stille Parijs naar zijn leerlingen liep (de rest van de dag was hij te druk in zijn hoofd om zich te kunnen concentreren, volgens eigen zeggen) en gewijd "A la Gloire de Dieu",...

De twee Vioolconcerten van Sergei Prokofjev (1891-1953) dateren elk uit een verschillende periode in het leven van de componist. Het Eerste werd geschreven in 1917, het Tweede in 1935. Het eerste kort voor zijn vertrek it Rusland, het Tweede twee jaar na Prokofjevs definitieve terugkeer in...

Eén van de meest roemruchte theaterprodukties's uit de 20e eeuw is zeker De "Dreigroschenoper" van Kurt Weill (1900-1950). Ik heb mij gerealiseerd dat in het korte leven van Kurt Weill zich niet minder dan twee wereldoorlogen hebben afgespeeld. Ze hadden beide een fatale afloop van het...

Wanneer Kurt Weill de literator Bertold Brecht ontmoet, heeft hij niet alleen de man naar zijn hart gevonden, maar is dat ook het begin van een langdurige en bizonder gelukkige artistieke samenwerking. Al in zijn jonge jaren is Brecht een uiterst kritisch theatermaker. De Eerste Wereldoorlog is...

Minder dan vroeger, maar toch soms nog vlammend, trekt Weills "Dreigroschenoper" nog langs mij heen. Ik weet eigenlijk niet goed wat daar de voedingsbron van is; natuurlijk, denk ik dan, het is een stuk van een bepaalde muzikale waarde en de lef daarin. Ik denk dat ik altijd weer onder de indruk...

Het is geen kleinigheid als van een componist gezegd kan worden dat het kleine detail in zijn werk ondubbelzinnig vaststelt wie de auteur van de muziek is. Dat kan zonder voorbehoud gezegd worden van Griegs (1843-1907) "Lyrische Stücke". Deze componist heeft een uitgesproken...

Zelden heeft de muziekgeschiedenis een componist gekend die meer onverhulde openheid en gevoelsmatigheid in zijn muziek gelegd heeft als Pjotr Iljich Tsjaikofski(1840-1894). Niet zo merkwaardig is dat die etalering van affekten in Tsjaikofski's muziek gevolgen heeft voor de appreciatie van zijn...

De muziek van Tsjaikofski is vol tegenstrijdigheden. Ze bevat ruw en fijn, banaal en delicaat, origineel en conventioneel. En zoals muziek het karakter van de componist weergeeft vormen al deze tegenstrijdige elementen een invalshoek tot het herkennen van de componist achter deze noten, de mens...

De orkestwerken van Johann Sebastian Bach vormen in zijn oeuvre een relatief klein gedeelte. Wanneer men van deze muziek een inventaris maakt is men gauw uitgeteld met zes Brandenburgse Concerten, twee vioolconcerten een dubbelconcert, zeven klavecimbelconcerten, drie voor twee klavecimbels en drie...