Alle inzendingen van Wim Brandse

Zelden is een muziekwerk zo gewaardeerd en heeft zoveel tongen en pennen in beweging gebracht als de Negende Symfonie van Ludwig van Beethoven. Alle componisten uit de negentiende eeuw zien er als een ideaal naar terug, zowel naar vorm als naar inhoud. Het getal 9 voor de produktie van...

Door de hele geschiedenis heen hebben zich conflicten voorgedaan van politieke aard die hebben geleid en nog steeds kunnen leiden tot de meest gevaarlijke en oncontroleerbare situaties. Een dergelijk conflict, zij het dan niet van internationale politieke aard, speelde zich aan het eind van de...

Aan zijn Nederlandse vriend Julius Röntgen schrijft Grieg over zijn belevenisen in Parijs en dan natuurlijk vooral over het bewuste concert. "Ik werd ontvangen met gefluit, gesis, gestamp en geschreeuw; ik heb nog nooit zoiets beleefd. Gelukkig begint mijn ouverture "Im Herbst" met een...

Vroeger las ik veel meer dan nu. Ik krijg last van mijn ogen. Na 5 minuten zie ik niet meer scherp en word ik moe. Vervelend. In de auto heb ik er geen last van. Samen doen gaat niet. Te gevaarlijk. Ik was een echte Dickenslezer. Vooral op bed. Lees vooral ook vóór het slapen gaan. Lees hoe...

Vroeger waren er meer draaiorgels. Ik mis ze wel. Eén zie ik er nog wel eens. In de hoofdstraat. Hij wordt niet meer gedraaid maar loopt op een motor. Als ik draaiorgelman was zou ik dat ook doen. Niks romantiek van de zwoegende draaier. Die man is verstandig. Liever een motor dan voor het leven...

Wie over Chopin wil praten moet altijd twee extra componisten meenemen. Want we denken wel eens dat Chopin als een godsgeschenk uit de hemel komt vallen, zomaar, zonder signalen vooraf, maar zo is het niet. Geschiedenis moet eerlijk zijn. Iedere componist heeft zijn eigen voorgeschiedenis, en eigen...

Een componist van wie maar een heel klein aantal werken internationaal bekend is geworden, is de Zwitser Ernest Bloch. Hoewel Bloch in Genéve (1880) geboren werd is hij van Joodse afstamming. Ik vermeld dit omdat Ernest Bloch vanaf 1915 zijn Joodse afstamming in zijn muziek tot uitdrukking...

Een van de componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw in Frankrijk voor wie ik een bijzondere genegenheid koester is degene die als jongeman van toch al zesentwintig jaar de compositieklas van Cesar Franck binnentreedt. Zijn naam is Ernest Chausson. Hij heeft tot dan compositieles...

Na Delius' studieperiode bij Thomas Ward verblijft hij nog een tijdje in Danville, Virginia, waar hij zich met volle teugen overgeeft aan het plaatselijk muziekleven. Hij is een muzikaal onmisbare gast in de kerk en geeft wat les. Na de mislukking met de plantage stemt Delius' vader tenslotte...

Tot nu toe ben ik uiterst spaarzaam geweest met het schrijven over Engelse componisten uit de romantiek. Dat heeft een reden. Britse muziek is "moeilijk te vangen" in woorden door een continentbewoner, eenvoudig omdat Britse muziek zo anders is in sfeer en gedaante. Daar kijkt u misschien van...

Mijn liefde voor de muziek van Gabriël Fauré is in de loop der jaren standvastig gebleven. Dat realiseerde ik mij weer toen ik onlangs zijn pianomuziek bestudeerde naar harmoniek en melodiek, en mijzelf tot een antwoord dwong op de vraag wat Fauré's pianomuziek zo eigen doet zijn in de Franse...

Wie leven en werk van de Amerikaanse componist George Antheil (1900-1959) op zich laat inwerken valt van de ene verbazing in de andere. Het is een leven van opzienbare episodes en tevens de geschiedenis van de "roaring twenties" van de vorige eeuw. Het is de tijd na de eerste wereldoorlog,...

Vrienden heeft George Antheil in groot aantal om zich heen weten te verzamelen. Het waren bijna uitsluitend de meest excentrieke figuren. In Berlijn ontmoette Antheil Strawinski, die zich dadelijk hoogst geïnteresseerd toont in de jonge Amerikasanse componist om via hem meer te weten te komen...

Een van de moeilijkst toegankelijke werken uit de muziekgeschiedenis is wel "Das lied von der Erde', ontstaan in 1908. Althans, zo staat Mahlers werk te boek, maar ik waag het te betwijfelen. Mahlers compositie is een stuk over het leven zelf en wie zou dat niet herkennen? De één vertelt het...

De gedichten die Gustav Mahler in "Das Lied von der Erde" gebruikt zijn van Li Tai Po, Mong Kao Jen en Wang Wei en werden door Hans Bethge in het Duits vertaald onder de titel "Die chinesische Flöte". Mahler zelf bewerkt deze vertalingen weer op zijn beurt en heeft niet geschroomd wijzigingen...

Eén van de meest spectaculaire muziekproduktie's uit de 20ste eeuw is het Requiem, ofwel de "Grandse Messe des Morts" van Hector Berlioz (1803-1869). Deze grote Franse componist schuwde geen publiciteit rond zijn persoon. Zijn heftige temperament lokte de nodige schandalen uit. Wanneer je de...

(voor Emilie Kassenaar) De meest voor de hand liggende relatie tussen Heinrich Heine (1787-1856) is die van de dichter, op wiens verzen Schuberten Schumann veel liederen schreven. Minder bekend is dat Heine zich in 1831 in Parijs vestigde als correspondent van de Augburger Zeitung en de...

Een voor die dagen opmerkelijk hoge leeftijd bereikte Heinrich Schütz (1585-1672), de componist die de belichaming was van de nieuwe muziek die het Duitsland uit zijn dagen ervoer. Al honderd jaar vóór Bach was Heinrich Schütz bevangen door hetzelfde ideaal als later de Thomascantor op...

De oudste gedrukte Christmas carols zijn uit de collectie van Wynkyn de Worde, gepubiceerd in 1521. Een carol uit deze beroemde verzameling is "Boat's Head Choral", nog steeds gezongen tijdens de traditionele kerstmaaltijd in Queen's College te Oxford. Deze carol doelt op de goede sfeer en...

Het Engelse kerstfeest, zoals het reeds eeuwen wordt gevierd met haar eigen gebruiken en haar volstrekt eigen sfeer, heeft voor ons vastelanders steeds weer iets intrigerends. Men leest over het Engelse kerstfeest verrukkelijke verslagen van Britse auteurs, waarvan vooral Charles Dickens de gave...

In het huidige koorleven staat "Ein Deutsches Requiem" van Johannes Brahms centraal en wordt het vaak met veel succes en publieke belangstelling uitgevoerd. Daarom in twee afleveringen een aantal bijzonderheden over dit geliefde stuk dat niet nalaat grote indruk achter te laten. In het leven...

Toen Johannes Brahms besloot zijn "Deutsches Requiem" een omvangrijke lengte te geven was hij zich bewust van zijn muzikale voorgangers in dat genre: Palestrina, Bach, Händel, Mozart en Beethoven. De muzikale vormen in Brahms' Requiem zijn traditioneel. De variatievorm, de fuga en het rondo...

Het Strijkkwartet is voor veel componisten een genre waarin een maximum aan muzikaal-essentiële waarde ligt besloten. Voor beginnende componisten is het strijkkwartet een prima middel om tot stilistische eigenheid te komen, maar meer nog is het componeren van een strijkwartet een uitstekende...

Zoals uit de vorige aflevering al bleek wacht men zich in het algemeen voor een definitief waardeoordeel over het Strijkkwartet van Debussy. Alle beschouwingen in de pers zijn gesteld in bewoordingen als "wachten en toezien" en "loopt het later goed af, dan is er nog tijd genoeg om te juichen"....

Er zullen weinig muziekliefhebbers zijn die de altijd aanwezige letters KV achter een werk van Mozart onbekend zijn. Het gaat om de afkorting van "Köchels Verzeichnis", een systematisch overzicht van Mozarts gehele oeuvre. Dat overzicht is vervaardigd door Dr Ludwig Alois Friedrich, Ritter...

De ondertekening is van Mozarts zuster Nannerl met wie hij als kind veel grote reizen maakte. Of we kijken naar wat achter getal 24 genoteerd staat: "Een Nederduits Air op de installatie van Z.D.H. Willem den V, Prins van Oranje etc etc, door C.E. Graaf in muziek gebracht en...

De teleurstelling en woede van Berlioz is groot wanneer hij merkt dat zijn grote plannen voor een even groots Requiem voor het vaderland worden gedwarsboomd en tegengewerkt door domheid, valse moralisten en "non-valeurs" die het allen hebben gemunt op de grootsheid van "la patrie" en die...

Het roerige leven van Isaac Albeniz, vol van diepgaande gebeurtenissen, begint in 1860 als hij in Campredón in de Spaanse provincie Catalonië geboren wordt. Over zijn ouderlijk huis en over het milieu waarin hij opgroeide is weinig bekend. Al op vijfjarige(!)leeftijd geeft Isaac zijn eerste...

Met de dood van Jan Pieterszoon Sweelinck in 1621 wordt een belangrijke periode in de Nederlandse toonkunst afgesloten. Het is een periode geweest die twee eeuwen lang met haar muzikale produkten de toenmalige muziekwereld verbaasd en geinspireerd heeft. Het is het tijdperk dat wel aangeduid...

Twee grote schrijvers en filosofen, Rousseau (1712-1778) en Voltaire (1694-1778), beheersen in het Frankrijk van de achttiende eeuw het vernieuwde culturele denken. Elk van beiden heeft zich op eigen wije ingezet voor de Verlichting, en de haast waarmee zij proberen de kunst tot een nieuwe...