Alle inzendingen over overlijden

Afgelopen woensdag weer ‘Herinnering verlicht’, avondherdenking 2013 op de Nieuwe Ooster. Amsterdam. Nabestaanden kwamen weer in groten getale de rustplek van hun overledene bezoeken. Met lichtjes, beeldende kunst, poëzie, verhalen en muziek ruimte om gezamenlijk te herdenken. Zoals een mevro...

Langzamerhand nadert mijn levensavond. Berustend afwachten maar? Die avond kan nog voor de grootste verrassingen zorgen!

‘En het gelovige gebed zal de zieke redden en de Heer zal hem oprichten. En als hij zonden heeft begaan, zal het hem vergeven worden.’ (Jak. 5,14-15) Het kan nu elk moment gebeurd zijn. Mijn oom, de laatst overgebleven broer van mijn al lang overleden vader, nadert zijn einde. Als je 86 bent...

Toen Wouter de gang inliep om de stofzuiger te pakken zag hij een witte enveloppe op de grond liggen met een zwarte rand eromheen. Hij had al zwaar de pest in dat Mien hem opdracht had gegeven alle kamers te stofzuigen en nu dit. Hij bukte zich en pakte de brief en was zeer benieuwd wie de geest had...

Stel dat Mark Rutte een hekel heeft aan de bevolking van Goes, omdat die unaniem tegen zijn beleid is en hij vuurt een gifgasraket op Goes af, waarbij honderden doden vallen, wil je dan niet dat grootmachten de moord op Ruttes eigen bevolking afstraffen? Wegkijken is in de menselijke geschiedenis ...

De adem der doden is levendig, levendiger dan de stervensadem der levenden.

Overlijden in je slaap, ik zou er wakker van schrikken.

Je staat er niet zo vaak bij stil. De dood. Totdat hij op je pad komt. Bij de een wat vroeger; bij een ander later. Soms letterlijk. Een goede vriendin overleed ooit tijdens een hardloopwedstrijd. Maar wie denkt er nu aan de dood van een achtjarig jochie bij een marathon zoals in Boston? Ik wel, e...

De politiek van Margareth Thatchter is veel te omstreden geweest om haar een soort staatsbegrafenis te gunnen namens een geheel volk.

Heel vaak schrijf ik over palliatieve zorg en over het overgaan van ouderen. Helaas overlijden er ook kinderen. Een moeilijk en teer onderwerp, maar wel belangrijk om erbij stil te staan. Zelf weet ik wat dat verdriet inhoudt. Graag wil ik dat beschrijven om ouders die hun kind verliezen te troosten...

De draad weer oppakken nadat een dierbare overleden is, is vaak heel moeilijk. Helemaal moeilijk wordt het als je je naasten jarenlang hebt verzorgd. Ook in het verpleeghuis waar ik werk zie ik dat gebeuren. In de privésfeer heb ik dat eveneens ervaren. Aan de hand van enkele voorbeelden wil ik de ...

“Mogen wij een leven beëindigen dat door God is begonnen?” Met deze vraag werd een televisieprogramma geopend dat ik een aantal weken geleden heb gezien. Aan tafel zaten de oud-fractievoorzitter van het CDA, de heer Aantjes, de hoogleraar zorgethiek Carlo Leget en de theologe Hannie van Dijk....

Ervan overtuigd dat stille getuigen binnenkort hun mondje roeren, schrijf ik dit op feiten berustend verhaal. Gestoeld op krachten die waarheid nooit ontbeert. Het wordt, is én blijft een vertelling in een véélomvattend verhaal dat inmiddels scrupuleus is verteld en herhaald daar nauwkeurigheid a...

Een gewone vrouw van om en nabij de zestig jaar, met kinderen in de Randstad wonend die het moeilijk vind om de touwtjes aan elkaar te knopen. Dat dit voor het meest komt door de invoering van de munt, waar ik maar niets meer over wil zeggen is wel duidelijk en ook ik weet dat veel mensen moeilijk m...

Tijdens het stervensproces gaat de aandacht naar de stervende. Dat is ook logisch. Toch mogen we de nabestaanden niet vergeten, want ook zij zijn heel belangrijk. Zij blijven immers achter met verdriet, met vragen en soms ook met boosheid. Om nabestaanden ruimte te geven organiseren veel instellinge...

Nu bijna vijfenveertig jaar geleden liep ik mijn geboorteplaats V. met mijn toenmalige vriendin op straat en opeens “wist” ik: jij wordt zesenzestig en ik overlijd twee jaar na jou. Flauwekul natuurlijk. Ik moest er weer aan denken doordat ik onlangs na een beetje googelen ontdekte dat zij in o...

Noem mij één goede reden om oud te worden. Ik geef je het antwoord: de film Young@Heart. De film gaat over een koor van Amerikaanse 75-plussers die met intense overgave punkklassiekers zingen. Het is even de vraag of ze met hun versie van de Clashhit ‘Should I stay or should I go?’ ook het eut...

Ik kom hier met enige regelmaat. De plek jaagt me geen angst aan, het is thuis voor oma, opa, andere opa en oma, tante, oom en neef. Hun namen staan gegraveerd in steen, het is de enige tastbare plek waar ik ze nog kan bezoeken. Sinds kort kom ik iets vaker, mijn moeder is een half jaar geleden over...

Je kunt je afvragen wanneer het stervensproces begint. Iemand hoeft niet terminaal te zijn om in het stervensproces te zitten. Je kunt het volgens mij vergelijken met zwangerschap; dat is een proces van negen maanden met als laatste stukje de bevalling. De overgang of de geboorte is dan het laatste ...

‘Niemand weet waarom de dag soms nacht wordt’. Deze zin las ik vorige week tijdens een uitvaart. Het is niet te bevatten als iemand opeens uit het leven wordt weggerukt. Bij de nabestaanden kan dit boosheid oproepen en velen vragen dan ‘waarom?’ Die boosheid is begrijpelijk, want word je nie...

Wat is dood? Het woord ‘dood’ roept bij de meeste mensen een gevoel van angst en verdriet op. Veel mensen hebben in hun naaste omgeving immers wel iemand verloren. Liever denken we niet aan de dood en stoppen het weg. Toch behoort de dood net als de geboorte bij het leven. Er is een begin en ee...

Tijdens mijn werk kom ik vaak leerling-verzorgenden tegen die een overledene eng vinden, vooral in de avond en nacht. Die angst kan ik me heel goed voorstellen, want als leerling vond ik het ook griezelig. Waar zou die angst toch vandaan komen, en hoe neem je hem weg? Om angst te laten verdwijn...

In mijn vorig leven was ik erg ongehoorzaam en ik weet nu hoe ik op deze wereld terecht ben gekomen. De vrouw des huizes trof mij als muis aan op de aanrecht, waar ik lekker zat te smullen van een appelgebakje. Dat lieve mens schrok vreselijk en begon te gillen. Normaal zou een gewone muis wegrennen...

De meeste mensen die ik verpleeg hebben een geloof. Zij geloven in God en in de hemel. Toch zijn er ook een heleboel mensen die niet in Hem geloven. Met name de jongere bewoners die ik verpleeg hebben een andere overtuiging. De één gelooft dat ons bestaan ophoudt na de lichamelijke dood, de ander ...

"Na jarenlange ervaring in de terminale zorg kan ik wel stellen dat gelovigen sneller overgaan dan niet-gelovigen. Niet-gelovigen hangen meer aan het leven, waardoor het afscheid van het leven voor hen moeilijker wordt."

Opa Gijs woonde aan de overkant van de straat en hij kon zich alleen nog aardig redden, maar de moeder van de zesjarige Dirk ging alle dagen even langs om te stofzuigen en de meubelen af te stoffen. Ook de was deed ze voor hem. Twee jaar geleden overleed Jolanda, zijn lieve vrouw. Verdrietig keek hi...

‘Je bent pas dood als je kinderen niet meer over je praten en niet meer om je kunnen lachen’. Deze uitspraak deed een vriend van mij die te horen kreeg dat hij een kwaadaardige tumor had. Angst voor de dood had hij niet, want ‘waarom zou je bang zijn voor iets wat je niet kent?’, was zijn m...

Het loslaten van het leven is één van de moeilijkste dingen die een mens moet doen, zo niet het moeilijkste. Iets loslaten waarvan je gehouden hebt doe je niet zomaar, dat levert strijd op. Die strijd zien we ook in de terminale fase. De ziel moet zich los gaan maken van het lichaam en het aardse ...

Het waken bij een stervende is een moment van bezinning. Het levenseinde nadert en dat is de tijd waarin naasten terugkijken op het voorbije leven. Dat brengt emoties met zich mee. Hoe ga je als verzorgende om met deze emoties en hoe kun je de naasten daarbij ondersteunen? Wat is de rol van familiel...

Een rouwproces is uniek. Zoals pijn verschillend wordt ervaren, zo ervaart iedereen rouw op zijn of haar eigen manier. Eén ding hebben allen gemeen: het gemis blijft. ‘Het gemis blijft’. Dat hoor ik heel vaak in mijn werk als ziekenverzorgster, maar ook in mijn naaste omgeving. Zelf ervaar ik ...