Orka's
dagcolumn
Er is nog niet op deze inzending gestemd.
18 Ik las vanmorgen dat een groep Amerikaanse biologen heeft ontdekt dat voor de kust van de staat Washington een groep walvissen bijzonder gedrag vertoont in die zin dat ze elkaar schoonpoetsen met zelf geplukt zeewier. “Van andere diersoorten, zoals bonobo’s, chimpansees en olifanten, is bekend dat ze gereedschap kunnen maken en gebruiken maar bij walvissen was dergelijk gedrag tot nog toe onbekend”, meldt De Volkskrant. Wacht even, gereedschap maken vind ik toch iets anders. Die beesten…
Even wennen
column
3.5 met 4 stemmen 63 "Goedemiddag dames, lekker aan het tippelen?" Vet Brabants accent, elleboog uit het autoraampje. De vrouwen, duidelijk overvallen, lopen enkele meters voor me uit. "Tippelen"— het woord draagt de leeftijd van de gebruiker al in zich. Het blijft stil, dan lachen ze. De man rijdt stapvoets naast hen en grijnst zelfgenoegzaam.
Korte, geruite mouw, net als de vrouwen van middelbare leeftijd. Langzaam maakt hij vaart, tuurt in zijn achteruitkijkspiegel voor het effect. Als een kind dat iets stouts…
Gedoemde Einzelgänger
beschouwing
3.7 met 3 stemmen 52 (voor Claire Démar (1799 - 1833))
Jij bent waarschijnlijk in 1799 in Frankrijk geboren, want dat is niet zeker. Misschien heette je Émilie d'Eymard. Jouw eerste brieven ondertekende jij met Émilie d'Eymard en jouw publicaties met Claire Démar, waarschijnlijk jouw pseudoniem. Jouw ouders zouden de pianist/componist van Duitse afkomst Sébastien Demar en Elisabeth Riesam kunnen zijn. Elisabeth is ook van Duitse afkomst. Jouw 'vader' Jakob-Ignaz-Sebastian Demar was pianist, componist,…
Troost bij leed
hartenkreet
Er is nog niet op deze inzending gestemd. 17 Op die zondagavonden bezocht ik haar en sloeg ik haar gade in de vele gedaanten en stemmingen die schenen voort te vloeien uit haar geestesziekte. Soms was ze ontdaan en opstandig naar aanleiding van het beleid in het psychiatrisch ziekenhuis, dan weer was ze verzonken in neerslachtigheid. Ook zag ze soms spoken en demonen in haar verwarring.
En eens toonde ze me een foto van haar knappe nog jonge zus die niet meer te midden van de levenden is. Net als zijzelf was zij slachtoffer van genetische…
autobiografie
4.0 met 3 stemmen 136 De subtiele geur van de bloeiende lindebomen oversteeg de geur van de bloeiende kruiden op het kleine balkon van Bjarne, die als stadsmens volop van de stedelijke natuur genoot. Door alle indrukken van de vorige dag was de nacht onrustig geweest, maar tegen de ochtend was er toch een diepe slaap geweest. De vers gezette koffie smaakte goed om mee wakker te worden met de balkondeuren geopend..
Er kwam een bericht van Amnesty via de webmail. Of Bjarne een petitie wilde tekenen. Een protest tegen…
Hond
verhaal
Er is nog niet op deze inzending gestemd. 6 ’s Ochtends, even na achten, staat de man bij het raam. De tijd dat de hond van de buren gewoonlijk langskomt. Hij loopt dan het grindpad op, snuffelt bij de struiken, plast tegen de regenpijp, kijkt een paar seconden naar het raam, en verdwijnt weer.
Maar nu verschijnt hij niet.
De man blijft een tijdje staan. Dan zet hij koffie. De krant ligt op tafel. Hij schenkt er geen aandacht aan.
Na het middageten loopt hij naar buiten. De lucht is laag en zwaar. Hij doet alsof hij naar de brievenbus…
Slijmen in het kwadraat
bewering
5.0 met 2 stemmen 24 Bestaat er in het Nederlands een woord voor extreme vleierij?
Slijmen, paaien, stroopsmeren, pluimstrijken, mooipraten, hielenlikken, flemen: het zijn woorden die in het kwadraat zouden moeten staan om te karakteriseren hoe de baas van de NATO Trump in de Haagse watten legt.
Zal die Donald dat nou echt niet doorhebben?
Laatste nieuws:
A.F.Th.
Op 15 oktober 2021 wordt in Eindhoven het A.F.Th. van der Heijden Huis geopend, een centrum voor taal en literatuur. De naamgevende auteur heeft voor de stichting ‘Vrienden en Vijanden van het A.F.Th. van der Heijden Huis’ een novelle geschreven: Ik zou van de hoge, ik zou in het diepe.
Wie een van de 750 exemplaren van de novelle koopt, wordt lid van de stichting.
Bronnen: Taalpost 2271 van Genootschap Onze Taal en www.vanderheijdenhuis.nl
Karel Jong, 26-02-2021
De taalomgeving thuis is voor leerlingen het allerbelangrijkst.
OUDERS LEGGEN DE TAALBASIS, DUS LOK ZE UIT HUN SCHULP
Laagopgeleide ouders praten minder met hun kinderen en gebruiken minder woorden. Het inlopen van een taalachterstand is onbegonnen werk als een leerkracht niet begrijpt dat de taalomgeving thuis het allerbelangrijkst is.
Martine van der Pluijm kreeg er soms buikpijn van, als ze de penibele situaties zag waarin ouders verzeild raakten als de juf of meester hen in de klas had uitgenodigd om samen met hun kind een ‘activiteit’ te doen. Samen iets knutselen bijvoorbeeld. “Het was een schok om te zien dat sommige ouders gewoon niet met hun kind spraken. Ze zaten stil naast elkaar.”
Van der Pluijm promoveerde in december 2020 aan de Open Universiteit op een onderzoek naar de manier waarop ouders en leerkrachten beter samenwerken om de taalontwikkeling van jonge kinderen te bevorderen. Als projectleider laaggeletterdheid van de gemeente Rotterdam zag ze tien jaar geleden dat leerkrachten het moeilijk hadden om kinderen met een achterstand te helpen. “Ik bewonder die leerkrachten. Tegelijkertijd zag ik dat ze zich onvoldoende bewust waren van de taalbasis die wordt gelegd op jonge leeftijd en van de cruciale rol die ouders daarin spelen.”
Heftig
Het is, zegt Van der Pluijm, onbegonnen werk als een leerkracht op school de taalontwikkeling van kinderen stimuleert, maar niet begrijpt dat de taalomgeving thuis het allerbelangrijkst is. “Robuust wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de kwaliteit van de taalstimulering van veel ouders met een lage opleiding lager is”, zegt ze. “Ze praten minder met elkaar en gebruiken minder woorden. Als je erop gaat letten zie je het overal gebeuren. Op school, maar ook als je in de stad op straat loopt, zie je grote verschillen in de gesprekken die ouders en kinderen met elkaar voeren.” (...)
Bron: Tekst Michiel van Nieuwstadt www.aob.nl, 23 februari 2021
Karel Jong:
Later columns schrijven voor nederlands.nl of je goed kunnen redden in het soms Kafka Nederland van formulieren, bureaucratie en complexe regelgeving. Meer dan ooit, zo toont het soms falende overheidsbeleid volgens mij ook aan, is taalvaardigheid in de basis onmisbaar. Het is vaak gezegd, en iedereen knikt heftig bij stellingen, die de ontwikkeling van taal vanaf de vroegste levensjaren als belangrijk aandachtspunt beschouwen. Maar dan blijkt de praktijk toch hardnekkig. Dus berichten die de noodzaak onderstrepen van taal in de vroegste jaren blijven actueel. Het belang daarvan gaat verder dan lezen als lollig tijdverdrijf. Hoewel een boek of artikel veel plezier kan verschaffen. Nog los van allerlei wijsheden die deze bronnen bieden.
Karel Jong, 26-02-2021
VERKIEZINGSKRANT IN GEWONE TAAL
Stemmen is extra lastig als je niet zo goed kunt lezen. Daarom is er de Verkiezingskrant in gewone taal.
Heldere informatie in eenvoudige taal
Alle Nederlanders van 18 jaar of ouder mogen stemmen. Maar wat betekent dat voor de 2,5 miljoen mensen in Nederland die moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen? Stemmen is extra lastig als je niet zo goed kunt lezen. Dan is het bijvoorbeeld moeilijk om op internet op te zoeken waar politieke partijen nu precies voor staan. Of om een stembiljet te begrijpen.
Daarom ontwikkelden we samen met ProDemos de Verkiezingskrant in gewone taal. De krant heeft het Keurmerk Gewone Taal dat is toegekend door?Stichting Makkelijk Lezen. Dit betekent dat de informatieve krant begrijpelijk is voor veel mensen.
Wat staat er in de krant?
Deze editie over de Tweede Kamerverkiezing gaat over:
Wat doet de Tweede Kamer?
Wie bestuurt Nederland?
Op wie ga ik stemmen?
Stemmen: hoe doe je dat?
Stemmen: wat mag wel en wat mag niet?
Ook vertellen Taalambassadeurs waarom zij wel of niet stemmen. Yvonne Geers: “Door te stemmen kun je meepraten. Van: “Hé regering, luister even!”
Bron: www.lezenenschrijven.nl
Karel Jong:
Ongeveer 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Een behoorlijk getal, dat te midden van de talloze discussies in de media over Corona en politiek vaak vergeten wordt. Het betekent dat een flink deel van de bevolking zowel inhoud als tempo van het geschreven woord en de verbale discussies niet goed kan volgen. Ofwel bestaat er kans dat wij ongewild mensen als minder slim beoordelen, omdat zij technisch onvoldoende in staat zijn inhoud en nuances te begrijpen. Voor de schrijvers op deze mooie site zal dit knellende probleem niet opgaan. Hoewel het mogelijk is dat ook schrijvers hier in hun jeugd flink moeite hadden met spelling, woordherkenning en ontleden. Maar daar lezen wij tot op heden hier nog niets over. Voor de verkiezingen in maart 2021- mits deze doorgaan vanwege Corona- is de actie om een begrijpelijke verkiezingskrant te maken van groot belang. De democratie is er bij gebaat. In feite is de strijd tegen laaggeletterdheid ook een onderstreping van onze motivatie om de democratie te dienen.
Karel Jong, 13-02-2021
2021: JAAR VAN DE TAAL
Wethouder Judith Bokhove van Rotterdam heeft 2021 uitgeroepen tot Jaar van de Taal. Ze wil gedurende dit jaar laaggeletterdheid permanent onder de aandacht brengen. Wat staat ons dit jaar te wachten? Aldus dit nieuws op de site van de gemeente Rotterdam.
‘Wie goed kan lezen en schrijven en de Nederlandse taal goed kan begrijpen en spreken, is beter in staat om werk te vinden, de eigen financiën op orde te hebben, de kinderen op te voeden en gezond te blijven. In Rotterdam hebben 90.000 inwoners moeite met lezen en schrijven, rekenen of digitale vaardigheden. En daardoor komen ze op het gebied van werk, geld, opvoeding en gezondheid vaker in de problemen’, zo meldt de gemeente.
Commentaar Karel Jong:
Taal is de sleutel tot vele gebieden. Bij laaggeletterdheid- een onderschat probleem als we even niet opletten- gaat het onder meer over basisvaardigheden op taalgebied. Nog niet direct over het schrijven van verhalen, columns of artikelen. Dat is weer flinke stappen verder. Mogelijk dat de leveranciers van teksten op deze site zeker geen probleem als laaggeletterdheid kennen. Dan blijft de tijdloze vraag of schrijven als ambacht of hobby wel te leren is.
Even op Google zwerven levert massa’s cursussen op. De honderden schrijftips willen ons allen behoeden voor domme fouten of minder fraaie vormen van taalgebruik. Veel van dit aanbod van opleidingen is tegen betaling. Ook zijn er bij nader zoeken schrijftips te vinden voor de vele ‘amateurs’ die schrijven vooral zien als hobby ofwel tijdverdrijf. Niks mis mee, maar deze invalshoek kent minder- of helemaal niet- de innerlijke motivatie van de literatuurschrijvers en de betaalde journalistiek. Of toch wel?
Hoe dan ook, het bestrijden van laaggeletterdheid mogen wij toejuichen. Ook in de dagelijkse praktijk van het gewone leven is het opnemen van informatie, het begrijpen van de inhoud ervan, en de invloed van taal op welzijn en welvaart, niet te onderschatten belangrijk. Het zou zomaar kunnen, dat betere taalvaardigheid in bepaalde situaties tot minder misverstanden, onbegrip of redeloze boosheid leidt.Karel Jong, 29-01-2021
Bezig met laden
Meer laden...
