Orka's
dagcolumn
4.0 met 2 stemmen 
25 Ik las vanmorgen dat een groep Amerikaanse biologen heeft ontdekt dat voor de kust van de staat Washington een groep walvissen bijzonder gedrag vertoont in die zin dat ze elkaar schoonpoetsen met zelf geplukt zeewier. “Van andere diersoorten, zoals bonobo’s, chimpansees en olifanten, is bekend dat ze gereedschap kunnen maken en gebruiken maar bij walvissen was dergelijk gedrag tot nog toe onbekend”, meldt De Volkskrant. Wacht even, gereedschap maken vind ik toch iets anders. Die beesten…
Even wennen
column
3.5 met 4 stemmen 71 "Goedemiddag dames, lekker aan het tippelen?" Vet Brabants accent, elleboog uit het autoraampje. De vrouwen, duidelijk overvallen, lopen enkele meters voor me uit. "Tippelen"— het woord draagt de leeftijd van de gebruiker al in zich. Het blijft stil, dan lachen ze. De man rijdt stapvoets naast hen en grijnst zelfgenoegzaam.
Korte, geruite mouw, net als de vrouwen van middelbare leeftijd. Langzaam maakt hij vaart, tuurt in zijn achteruitkijkspiegel voor het effect. Als een kind dat iets stouts…
Het analytisch idealisme.
beschouwing
Er is nog niet op deze inzending gestemd. 13 Geest als Grondslag van de Werkelijkheid.
Het analytisch idealisme, bedacht door de Nederlandse filosoof Bernardo Kastrup, stelt dat bewustzijn niet voortkomt uit materie, maar dat materie voortkomt uit bewustzijn. In plaats van het traditionele materialistische wereldbeeld, waarin de geest een product is van hersenactiviteit, bepleit het analytisch idealisme dat de fysieke wereld een soort representatie is binnen het bewustzijn en niet andersom. Kastrup bedacht niet alleen de term, maar…
Troost bij leed
hartenkreet
4.0 met 2 stemmen 26 Op die zondagavonden bezocht ik haar en sloeg ik haar gade in de vele gedaanten en stemmingen die schenen voort te vloeien uit haar geestesziekte. Soms was ze ontdaan en opstandig naar aanleiding van het beleid in het psychiatrisch ziekenhuis, dan weer was ze verzonken in neerslachtigheid. Ook zag ze soms spoken en demonen in haar verwarring.
En eens toonde ze me een foto van haar knappe nog jonge zus die niet meer te midden van de levenden is. Net als zijzelf was zij slachtoffer van genetische…
autobiografie
4.0 met 3 stemmen 142 De subtiele geur van de bloeiende lindebomen oversteeg de geur van de bloeiende kruiden op het kleine balkon van Bjarne, die als stadsmens volop van de stedelijke natuur genoot. Door alle indrukken van de vorige dag was de nacht onrustig geweest, maar tegen de ochtend was er toch een diepe slaap geweest. De vers gezette koffie smaakte goed om mee wakker te worden met de balkondeuren geopend..
Er kwam een bericht van Amnesty via de webmail. Of Bjarne een petitie wilde tekenen. Een protest tegen…
Hond
verhaal
4.0 met 1 stemmen 18 ’s Ochtends, even na achten, staat de man bij het raam. De tijd dat de hond van de buren gewoonlijk langskomt. Hij loopt dan het grindpad op, snuffelt bij de struiken, plast tegen de regenpijp, kijkt een paar seconden naar het raam, en verdwijnt weer.
Maar nu verschijnt hij niet.
De man blijft een tijdje staan. Dan zet hij koffie. De krant ligt op tafel. Hij schenkt er geen aandacht aan.
Na het middageten loopt hij naar buiten. De lucht is laag en zwaar. Hij doet alsof hij naar de brievenbus…
Hoe lang kan de wereld dit nog aanzien?
bewering
Er is nog niet op deze inzending gestemd. 12 Terwijl de grote heren van de NATO in Den Haag praten, drinken, dineren, zich laten escorteren gaat Israël in Gaza door met zijn barbarij: ook deze dagen weer tientallen doden. Dit niet in het minst door de meedogenloze Gaza Foundation, die zogenaamd humanitaire hulp biedt.
Maar dat op een wijze die mensonterend is, waarbij tientalen uitgehongerde, wanhopige Gazanen worden gedood en honderden gewond raken. Het Israëlische leger heeft inmiddels meer dan 400 mensen gedood bij aanvallen op…
Laatste nieuws:
2021: JAAR VAN DE TAAL
Wethouder Judith Bokhove van Rotterdam heeft 2021 uitgeroepen tot Jaar van de Taal. Ze wil gedurende dit jaar laaggeletterdheid permanent onder de aandacht brengen. Wat staat ons dit jaar te wachten? Aldus dit nieuws op de site van de gemeente Rotterdam.
‘Wie goed kan lezen en schrijven en de Nederlandse taal goed kan begrijpen en spreken, is beter in staat om werk te vinden, de eigen financiën op orde te hebben, de kinderen op te voeden en gezond te blijven. In Rotterdam hebben 90.000 inwoners moeite met lezen en schrijven, rekenen of digitale vaardigheden. En daardoor komen ze op het gebied van werk, geld, opvoeding en gezondheid vaker in de problemen’, zo meldt de gemeente.
Commentaar Karel Jong:
Taal is de sleutel tot vele gebieden. Bij laaggeletterdheid- een onderschat probleem als we even niet opletten- gaat het onder meer over basisvaardigheden op taalgebied. Nog niet direct over het schrijven van verhalen, columns of artikelen. Dat is weer flinke stappen verder. Mogelijk dat de leveranciers van teksten op deze site zeker geen probleem als laaggeletterdheid kennen. Dan blijft de tijdloze vraag of schrijven als ambacht of hobby wel te leren is.
Even op Google zwerven levert massa’s cursussen op. De honderden schrijftips willen ons allen behoeden voor domme fouten of minder fraaie vormen van taalgebruik. Veel van dit aanbod van opleidingen is tegen betaling. Ook zijn er bij nader zoeken schrijftips te vinden voor de vele ‘amateurs’ die schrijven vooral zien als hobby ofwel tijdverdrijf. Niks mis mee, maar deze invalshoek kent minder- of helemaal niet- de innerlijke motivatie van de literatuurschrijvers en de betaalde journalistiek. Of toch wel?
Hoe dan ook, het bestrijden van laaggeletterdheid mogen wij toejuichen. Ook in de dagelijkse praktijk van het gewone leven is het opnemen van informatie, het begrijpen van de inhoud ervan, en de invloed van taal op welzijn en welvaart, niet te onderschatten belangrijk. Het zou zomaar kunnen, dat betere taalvaardigheid in bepaalde situaties tot minder misverstanden, onbegrip of redeloze boosheid leidt.Karel Jong, 29-01-2021
Betere gesprekken voeren:
SOCRATES OP SNEAKERS
Ergernissen over hopeloze gesprekken waarin één persoon vooral praat en praat en toetert en alles kaapt wat de gesprekspartner wil inbrengen? Wie kent deze borrelende frustratie niet als op gruwelijke verjaardagen oom Koos of tante Mina eindeloze monologen houdt en na afloop beweren dat zij met jou een goed gesprek hadden? Wie heeft nooit met een mentale bijl klaar gestaan als buurman Arie in details ging uitleggen waarom zijn nieuwe heggenschaar zo’n topproduct is? Hoor en wederhoor, dat zou mooi zijn. Maar heel vaak kletsen wij zinloos langs elkaar heen. Vertellen, preken, in eindeloze stromen, dat doen wij graag, en het leidt zeker niet altijd tot vreugde of resultaten. En vragen stellen om meer te weten van de ander, dat is helemaal een soort taboe.
De kunst om echte gesprekken te voeren is ook te vinden in het dit jaar gepubliceerde boek: ‘Socrates op sneakers’, uitgeverij Ambo/Anthos. Dit boek is een handige gids om na te denken over je eigen gesprekstechniek en of jij voldoende in staat bent om vragen te stellen, welke communicatie bevordert in plaats van luisteren naar woordenstromen van anderen. Hoewel dat luisteren ook zeker een vaardigheid is, dat overigens in de Nederlandse cultuur matig ontwikkeld lijkt. Mogelijk door de in het onderwijs aangeleerde assertiviteit geldt, dat het op de eigen trom slaan sterk overheerst. Wie aandachtig luistert en af en toe een vraag stelt, is een witte raaf. Op verjaardagen, borrels, bruiloften en partijen kom je deze instelling nauwelijks meer tegen. En zo ja, dan geraak ik redelijk van slag. Ik ga enigszins stotteren of klap dicht. Zo ver is het al gekomen.
In ‘Socrates op sneakers’ geeft auteur Elke Wiss zeer praktische tips om betere gesprekken te voeren. En- zoals eerder betoogd- dat is ook in de Nederlandse cultuur geen overbodige luxe. We toeteren ons ongans, maar luisteren en vragen stellen, is in deze moderne, jachtige en nu door Corona geteisterde samenleving zeer matig ontwikkeld. Uiteraard maak ook ik mij schuldig aan te haastig komen met een advies, of een eigen ervaring, naar aanleiding van een verhaal. Ik oefen veel aan de hand van de suggesties van Elke Wiss. Het is struikelen geblazen. Toch bemerk ik, dat ik steeds vaker goede vragen stellen gemakkelijker vind, in plaats van de ander te besproeien met louter mijn eigen verhaal. ‘Socrates op sneakers’ is wat mij betreft een aanrader om onze gruwelijke wijze van non-communiceren eens kritisch onder de loep te nemen.
Karel Jong, 26-12-2020
Recensent NRC nu wél lovend
Nieuwste boek Rijneveld: ‘Mijn lieve gunsteling’
‘Dit is het boek waarmee Marieke Lucas Rijveld de International Booker Prize had moeten winnen. Mijn lieve gunsteling is rijper, gelaagder en geslaagder dan het zo bejubelde debuut De avond is ongemak. In de opvolger komt een kunstenaarschap geheel tot zijn recht, hier wordt een verhaal op eigenzinnige en overtuigende wijze verteld en met een volstrekt authentiek geluid in de wereldliteratuur ingebed. Hier klinkt een stem van internationale allure.’
Dat schrijft recensent Thomas de Veen in NRC Handelsblad van 5 november 2020.
Verderop in zijn uitvoerige lofzang op het nieuwe boek van Rijneveld noemt hij de sterke punten van de nieuwe roman: de vertelstem, de poëtische taal en de intrige. Rijneveld heeft zich volgens de criticus ‘als romancier enorm ontwikkeld’. Haar boek gaat over een Nederlandse boerderij. Er is sprake van verlies. De zoon van de veehouder werd ooit aangereden. Daarop verliet de moeder het getraumatiseerde gezin. Waaronder de dochter ‘met een wilde, verontrustende fantasie.’
Het komt niet elke dag voor dat een boekrecensent een internationale prijswinnaar als Marieke Lucas Rijneveld behoorlijk kritisch onder de loep neemt. De wending van zuinig naar nu jubelend over haar nieuwste werk trekt wel de aandacht. De lovende beoordeling van Mijn lieve gunsteling is uitvoerig genoteerd met analyses van de taal, het verhaal en de symboliek. De recensent: ‘Dat is wat mij betreft de sterkste zet van de roman: de intertekstuele verwijzingen trekken de buitenwereld de romanwereld binnen- in het Rijneveld universum, dat voorheen ook iets had van een gesloten circuit’.
Kortom, voor lezers en liefhebbers van analyses is deze recensie de moeite waard om kennis van te nemen. De ware zoekers lezen wellicht de beide boeken van Marieke Lucas Rijneveld en vormen zo hun eigen oordeel.
Bron: NRC Handelsblad 5 november 2020
Karel Jong, 10-11-2020
Na Lubach opnieuw Begrijpend Lezen ter discussie
Klachten over minder lezen en achteruit hollend taalbegrip bij jongeren bestaan al jaren. Zo ook dat verplicht boeken lezen op de middelbare school door jongeren vaak als ondraaglijk saai wordt beleefd. Overigens is ook de schrijfvaardigheid een probleem bij jong volwassenen, beweren deskundigen. Nog los van het knellende probleem van laag geletterdheid. Op nationaal niveau een forse groep van ruw geschat zo'n 1,7 miljoen mensen.
Zondag met Lubach van afgelopen zondag besteedde aan het Begrijpend Lezen een tamelijk scherpe satire. Al met al was het item een functionele mix van humor en realisme. Het dagelijks geploeter om kinderen en jongeren de structuur van een tekst te leren, werd op beeldende wijze zwaar gerelativeerd. Tekst vragen die tot doel hebben om proza te analyseren en in hapklare brokken te doorgronden, zijn volgens Lubach zinloos en niet motiverend om lezen als lol en lering te zien. Hij (Lubach) kreeg na de uitzending in diverse media bijval van taalgeleerden.
Op dit punt lijkt het Nederlandse onderwijs achter feiten aan te hobbelen, zo luidde de strekking van de satirische show van Lubach. In diverse commentaren werd de dreiging van toekomstige ontlezers geschetst naar aanleiding van de uitzending. Straks kan een aanzienlijke groep landgenoten slecht formulieren begrijpen en invullen, worden instructies onvoldoende begrepen, en kunnen ook in conversaties eerder misverstanden optreden. Immers met voldoende taalschat is de kans op korte lontjes bij uitspraken of discussies waarschijnlijk minder. Hoewel dat laatste wellicht geen wetenschappelijk bewijs kent. Hoe dan ook, Lubach raakte met de afgelopen uitzending een actueel probleem aan, dat door alle sectoren van de samenleving nu en straks aandacht behoeft.Karel Jong, 02-10-2020
Bezig met laden
Meer laden...
