Alle inzendingen van Wim

Hoewel de Mannheimer Schule meerdere componisten telt, is er slechts één persoon die tekent voor al die nieuwe muziek. Zijn naam is Johann Stamitz (1717-1757), een Tsjech, die al veel van zijn landgenoten naar Mannheim had zien vertrekken omdat het emplooi voor veel Boheemse en Moravische musici i...

In de muziekgeschiedenis komen van die momenten voor dat zich concentraties van componisten voordoen die juist door het samenwerkingsverband hun belang bewijzen. Het nieuwe en uit dat gezamenlijk streven houdt ieder bezig en leidt vaak tot nieuwe impulsen. Natuurlijk kunnen dergelijke "componiste...

Woont u toevallig ergens in Nederland in de Johannes Verhulststraat(laan of plein)? Dan mag u van geluk spreken dat u dit leest, want hetgeen hier volgt gaat over deze persoon. Vroeger bevatten de straatnaambordjes nog enige informatie op het bordje zelf, in dit geval "componist 1816-1891", tege...

Het hoogtepunt van de Engelse virginaalmuziek wordt gevonden in het werk van John Bull, William Byrd, Peter Philips, Orlando Gibbons en Giles Farnaby. De beroemdste uitgave van hun muziek is "The Fitzwilliam's Virginal Book", een verzameling klaviermuziek van 1560 tot 1612. Aanvankelijk baseerd...

Rond 1600, dat beroemde jaartal waarvan onze vroegere geschiedenisboekjes vermeldden dat in het westen van ons continent de Slag bij Nieuwpoort plaatsvond, gebeuren er allerhande opmerkelijke feiten in onze muziekgeschiedenis. In Italië ontwikkelt zich een hernieuwde belangstelling voor het klass...

(voor Emilie Kassenaar) De meest voor de hand liggende relatie tussen Heinrich Heine (1787-1856) is die van de dichter, op wiens verzen Schuberten Schumann veel liederen schreven. Minder bekend is dat Heine zich in 1831 in Parijs vestigde als correspondent van de Augburger Zeitung en de Algemei...

Het zal lang zoeken zijn om in de muziekgeschiedenis een figuur te vinden gelijk aan de componist Carl Orff(1895-1982). Het is ook niet eenvoudig om hem te karakteriseren omdat in hem en zijn muziek een veelheid wordt geboden die op het eerste gezicht een zekere verwarring teweeg brengt. Er is in de...

Dirk Scheringa: een geldwolf in schaapskleren.

Claude Achilles Debussy (1862-1918), "musicien français" zoals hij zich graag noemde, had gedacht een carriére als pianist te zullen maken. Bij het Parijse Conservatorium staat hij te boek als pianoleerling van Antoine Marmontel. Zijn studie weet hij zeker succesvol te maken. In 1874 behaalt hij...

Ruim drie eeuwen geleden, in 1681 en nog wat, werd Georg Philipp Telemann in Maagdenburg geboren. Dat leven begon enkele jaren na de dood van Heinrich Schütz en eindigde een paar jaren voor de geboorte van Ludwig van Beethoven. Het was niet alleen een lang, maar vooral ook werkzaam leven dat Te...

De gedichten die Gustav Mahler in "Das Lied von der Erde" gebruikt zijn van Li Tai Po, Mong Kao Jen en Wang Wei en werden door Hans Bethge in het Duits vertaald onder de titel "Die chinesische Flöte". Mahler zelf bewerkt deze vertalingen weer op zijn beurt en heeft niet geschroomd wijzigingen a...

Een van de moeilijkst toegankelijke werken uit de muziekgeschiedenis is wel "Das lied von der Erde', ontstaan in 1908. Althans, zo staat Mahlers werk te boek, maar ik waag het te betwijfelen. Mahlers compositie is een stuk over het leven zelf en wie zou dat niet herkennen? De één vertelt het w...

Paul Hindemith (1895-1963) is zeker een van de belangrijkste componisten uit de twintigste eeuw. In zijn belangrijke theoretische werk "Unterweisung im Tonsatz" zet hij zijn artsitieke ontwikkelingsgang uiteen, waarbij hij het accent legt op de grondige wijze waarop hij de overgang van het conserv...

Al eerder werd gewezen op de nieuwe vorm in Haydns muziek. Daaronder moet worden verstaan de vormgeving in analytische zin. Vooral Haydn is degene die één van de meest bekende vormprincipes in muziek, de sonate- of hoofdvorm, tot ontwikkeling brengt. Vaak zijn de twee thema's in deze vorm nog nie...

In de tweede helft van de vorige eeuw, om precies te zijn in 1952, verscheen een alleraardigst boekje, door mij als heel jong studentje gekoesterd en meermalen gelezen in de loop van de jaren, waaruit bleek hoe vlug de tijd gaat en hoe, wat aanvankelijk nieuw was, onverbiddelijk ingehaald wordt door...

Soms is een compositiecyclus van een componist bijzonder geschikt om aan de hand daarvan de ontwikkelingsgang van de auteur te volgen en te constateren in welke opzichten de uitdrukkingswijzen en de zeggingskracht van de componist zich in opwaartse lijn manifesteren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan ...

Het roerige leven van Isaac Albeniz, vol van diepgaande gebeurtenissen, begint in 1860 als hij in Campredón in de Spaanse provincie Catalonië geboren wordt. Over zijn ouderlijk huis en over het milieu waarin hij opgroeide is weinig bekend. Al op vijfjarige(!)leeftijd geeft Isaac zijn eerste pianor...

Een van de componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw in Frankrijk voor wie ik een bijzondere genegenheid koester is degene die als jongeman van toch al zesentwintig jaar de compositieklas van Cesar Franck binnentreedt. Zijn naam is Ernest Chausson. Hij heeft tot dan compositieles geh...

Na Delius' studieperiode bij Thomas Ward verblijft hij nog een tijdje in Danville, Virginia, waar hij zich met volle teugen overgeeft aan het plaatselijk muziekleven. Hij is een muzikaal onmisbare gast in de kerk en geeft wat les. Na de mislukking met de plantage stemt Delius' vader tenslotte i...

Tot nu toe ben ik uiterst spaarzaam geweest met het schrijven over Engelse componisten uit de romantiek. Dat heeft een reden. Britse muziek is "moeilijk te vangen" in woorden door een continentbewoner, eenvoudig omdat Britse muziek zo anders is in sfeer en gedaante. Daar kijkt u misschien van o...

Een voor die dagen opmerkelijk hoge leeftijd bereikte Heinrich Schütz (1585-1672), de componist die de belichaming was van de nieuwe muziek die het Duitsland uit zijn dagen ervoer. Al honderd jaar vóór Bach was Heinrich Schütz bevangen door hetzelfde ideaal als later de Thomascantor op grandio...

Het feit dat Daniël Verschuren uit Nijmegen vindt dat hij niet overdreven hard heeft hoeven studeren om voor 22 vakken te slagen met een gemiddeld eindcijfer van bijna een 9 roept vragen op over de huidige zwaarte van middelbare schoolvakken.

Al op achttienjarige leefijd werd Fréderic Chopin zich ervan bewust dat voor het ontwikkelen van een nieuwe pianostijl een nieuwe techniek nodig was, waarvoor de oude niet meer toereikend was. Pianomuziek van Beethoven en vooral Carl Maria von Weber waren voor Chopin interessante voorbeelden. Al...

Veel muziekliefhebbers denken terecht dat het genre Etude als oefenstuk in muziek pas in de negentiende eeuw tot ontwikkeling is gekomen. Dat is voor een overgroot deel waar, maar laten we toch ook niet vergeten dat er in de barok ook veel stukken werden gecomponeerd die als onvervalste Etude zijn...

Er zijn in de geschiedenis van de cultuur door de eeuwen heen steeds weer pieken en consolidatiepunten aanwijsbaar waarin een cultuurbeeld zich tot een hoogtepunt heeft opgestuwd. Dat zijn eenmalige situaties, die zich in datzelfde kader mooit meer herhalen. Juist dat is het unieke van dergelijke mo...

Ik heb (had) de gewoonte om eens per jaar een weekje van huis te gaan om te genieten van een mij volkomen onbekend gebied, en dan bij voorkeur een landstreek of een stad(je) waar ooit iets op muzikaal gebied is voorgevallen of begonnen. Dit keer had ik in het vroege voorjaar het Tsjechische stadje ...

Vrienden heeft George Antheil in groot aantal om zich heen weten te verzamelen. Het waren bijna uitsluitend de meest excentrieke figuren. In Berlijn ontmoette Antheil Strawinski, die zich dadelijk hoogst geïnteresseerd toont in de jonge Amerikasanse componist om via hem meer te weten te komen o...

Wie leven en werk van de Amerikaanse componist George Antheil (1900-1959) op zich laat inwerken valt van de ene verbazing in de andere. Het is een leven van opzienbare episodes en tevens de geschiedenis van de "roaring twenties" van de vorige eeuw. Het is de tijd na de eerste wereldoorlog, bruis...

Mijn liefde voor de muziek van Gabriël Fauré is in de loop der jaren standvastig gebleven. Dat realiseerde ik mij weer toen ik onlangs zijn pianomuziek bestudeerde naar harmoniek en melodiek, en mijzelf tot een antwoord dwong op de vraag wat Fauré's pianomuziek zo eigen doet zijn in de Franse to...

Het is geen kleinigheid als van een componist gezegd kan worden dat het kleine detail in zijn werk ondubbelzinnig vaststelt wie de auteur van de muziek is. Dat kan zonder voorbehoud gezegd worden van Griegs (1843-1907) "Lyrische Stücke". Deze componist heeft een uitgesproken "herkenningsfac...