Alle inzendingen van Wim

Aan zijn Nederlandse vriend Julius Röntgen schrijft Grieg over zijn belevenisen in Parijs en dan natuurlijk vooral over het bewuste concert. "Ik werd ontvangen met gefluit, gesis, gestamp en geschreeuw; ik heb nog nooit zoiets beleefd. Gelukkig begint mijn ouverture "Im Herbst" met een fortiss...

Door de hele geschiedenis heen hebben zich conflicten voorgedaan van politieke aard die hebben geleid en nog steeds kunnen leiden tot de meest gevaarlijke en oncontroleerbare situaties. Een dergelijk conflict, zij het dan niet van internationale politieke aard, speelde zich aan het eind van de n...

In de vorige aflevering schreef Louis Spohr over Beethovens wijze van dirigeren. Later bedacht ik nog dat dirigeren zo rond 1800 een wonderlijk en vooral onbekend beroep was. Het was de concertmeester die de concerten leidde, weliswaar niet meer met een rol papier, maar wanneer nodig wel met zijn ...

Ik vond in mijn bibliotheek een boekje dat mij geheel onbekend was geworden, maar dat mij in hoge mate verwonderde, verbaasde en vooral intens boeide. Het boekje hing uit elkaar van ouderdom. Ik heb het zorgvuldig geplakt en fysiek zoveel mogelijk tot aanzien gebracht. Wat staat er in zult u vra...

Twee grote schrijvers en filosofen, Rousseau (1712-1778) en Voltaire (1694-1778), beheersen in het Frankrijk van de achttiende eeuw het vernieuwde culturele denken. Elk van beiden heeft zich op eigen wije ingezet voor de Verlichting, en de haast waarmee zij proberen de kunst tot een nieuwe overt...

Ooit schreef ik in deze kolommen dat ik Engelse muziek heel moeilijk vind om te beschrijven. Vooral de symfonieën. Ze zijn niet zozeer om van te genieten. Maar dat geldt niet voor allemaal. Elgars symfonieën vind ik niet om van te genieten. Ik las eens dat de symfonieën van Elgar in een voortdur...

Hoewel de Mannheimer Schule meerdere componisten telt, is er slechts één persoon die tekent voor al die nieuwe muziek. Zijn naam is Johann Stamitz (1717-1757), een Tsjech, die al veel van zijn landgenoten naar Mannheim had zien vertrekken omdat het emplooi voor veel Boheemse en Moravische musici i...

In de muziekgeschiedenis komen van die momenten voor dat zich concentraties van componisten voordoen die juist door het samenwerkingsverband hun belang bewijzen. Het nieuwe en uit dat gezamenlijk streven houdt ieder bezig en leidt vaak tot nieuwe impulsen. Natuurlijk kunnen dergelijke "componiste...

Woont u toevallig ergens in Nederland in de Johannes Verhulststraat(laan of plein)? Dan mag u van geluk spreken dat u dit leest, want hetgeen hier volgt gaat over deze persoon. Vroeger bevatten de straatnaambordjes nog enige informatie op het bordje zelf, in dit geval "componist 1816-1891", tege...

Het hoogtepunt van de Engelse virginaalmuziek wordt gevonden in het werk van John Bull, William Byrd, Peter Philips, Orlando Gibbons en Giles Farnaby. De beroemdste uitgave van hun muziek is "The Fitzwilliam's Virginal Book", een verzameling klaviermuziek van 1560 tot 1612. Aanvankelijk baseerd...

Rond 1600, dat beroemde jaartal waarvan onze vroegere geschiedenisboekjes vermeldden dat in het westen van ons continent de Slag bij Nieuwpoort plaatsvond, gebeuren er allerhande opmerkelijke feiten in onze muziekgeschiedenis. In Italië ontwikkelt zich een hernieuwde belangstelling voor het klass...

(voor Emilie Kassenaar) De meest voor de hand liggende relatie tussen Heinrich Heine (1787-1856) is die van de dichter, op wiens verzen Schuberten Schumann veel liederen schreven. Minder bekend is dat Heine zich in 1831 in Parijs vestigde als correspondent van de Augburger Zeitung en de Algemei...

Het zal lang zoeken zijn om in de muziekgeschiedenis een figuur te vinden gelijk aan de componist Carl Orff(1895-1982). Het is ook niet eenvoudig om hem te karakteriseren omdat in hem en zijn muziek een veelheid wordt geboden die op het eerste gezicht een zekere verwarring teweeg brengt. Er is in de...

Dirk Scheringa: een geldwolf in schaapskleren.

Claude Achilles Debussy (1862-1918), "musicien français" zoals hij zich graag noemde, had gedacht een carriére als pianist te zullen maken. Bij het Parijse Conservatorium staat hij te boek als pianoleerling van Antoine Marmontel. Zijn studie weet hij zeker succesvol te maken. In 1874 behaalt hij...

Ruim drie eeuwen geleden, in 1681 en nog wat, werd Georg Philipp Telemann in Maagdenburg geboren. Dat leven begon enkele jaren na de dood van Heinrich Schütz en eindigde een paar jaren voor de geboorte van Ludwig van Beethoven. Het was niet alleen een lang, maar vooral ook werkzaam leven dat Te...

De gedichten die Gustav Mahler in "Das Lied von der Erde" gebruikt zijn van Li Tai Po, Mong Kao Jen en Wang Wei en werden door Hans Bethge in het Duits vertaald onder de titel "Die chinesische Flöte". Mahler zelf bewerkt deze vertalingen weer op zijn beurt en heeft niet geschroomd wijzigingen a...

Een van de moeilijkst toegankelijke werken uit de muziekgeschiedenis is wel "Das lied von der Erde', ontstaan in 1908. Althans, zo staat Mahlers werk te boek, maar ik waag het te betwijfelen. Mahlers compositie is een stuk over het leven zelf en wie zou dat niet herkennen? De één vertelt het w...

Paul Hindemith (1895-1963) is zeker een van de belangrijkste componisten uit de twintigste eeuw. In zijn belangrijke theoretische werk "Unterweisung im Tonsatz" zet hij zijn artsitieke ontwikkelingsgang uiteen, waarbij hij het accent legt op de grondige wijze waarop hij de overgang van het conserv...

Al eerder werd gewezen op de nieuwe vorm in Haydns muziek. Daaronder moet worden verstaan de vormgeving in analytische zin. Vooral Haydn is degene die één van de meest bekende vormprincipes in muziek, de sonate- of hoofdvorm, tot ontwikkeling brengt. Vaak zijn de twee thema's in deze vorm nog nie...

In de tweede helft van de vorige eeuw, om precies te zijn in 1952, verscheen een alleraardigst boekje, door mij als heel jong studentje gekoesterd en meermalen gelezen in de loop van de jaren, waaruit bleek hoe vlug de tijd gaat en hoe, wat aanvankelijk nieuw was, onverbiddelijk ingehaald wordt door...

Soms is een compositiecyclus van een componist bijzonder geschikt om aan de hand daarvan de ontwikkelingsgang van de auteur te volgen en te constateren in welke opzichten de uitdrukkingswijzen en de zeggingskracht van de componist zich in opwaartse lijn manifesteren. Ik denk dan bijvoorbeeld aan ...

Het roerige leven van Isaac Albeniz, vol van diepgaande gebeurtenissen, begint in 1860 als hij in Campredón in de Spaanse provincie Catalonië geboren wordt. Over zijn ouderlijk huis en over het milieu waarin hij opgroeide is weinig bekend. Al op vijfjarige(!)leeftijd geeft Isaac zijn eerste pianor...

Een van de componisten uit de tweede helft van de negentiende eeuw in Frankrijk voor wie ik een bijzondere genegenheid koester is degene die als jongeman van toch al zesentwintig jaar de compositieklas van Cesar Franck binnentreedt. Zijn naam is Ernest Chausson. Hij heeft tot dan compositieles geh...

Na Delius' studieperiode bij Thomas Ward verblijft hij nog een tijdje in Danville, Virginia, waar hij zich met volle teugen overgeeft aan het plaatselijk muziekleven. Hij is een muzikaal onmisbare gast in de kerk en geeft wat les. Na de mislukking met de plantage stemt Delius' vader tenslotte i...

Tot nu toe ben ik uiterst spaarzaam geweest met het schrijven over Engelse componisten uit de romantiek. Dat heeft een reden. Britse muziek is "moeilijk te vangen" in woorden door een continentbewoner, eenvoudig omdat Britse muziek zo anders is in sfeer en gedaante. Daar kijkt u misschien van o...

Een voor die dagen opmerkelijk hoge leeftijd bereikte Heinrich Schütz (1585-1672), de componist die de belichaming was van de nieuwe muziek die het Duitsland uit zijn dagen ervoer. Al honderd jaar vóór Bach was Heinrich Schütz bevangen door hetzelfde ideaal als later de Thomascantor op grandio...

Het feit dat Daniël Verschuren uit Nijmegen vindt dat hij niet overdreven hard heeft hoeven studeren om voor 22 vakken te slagen met een gemiddeld eindcijfer van bijna een 9 roept vragen op over de huidige zwaarte van middelbare schoolvakken.

Al op achttienjarige leefijd werd Fréderic Chopin zich ervan bewust dat voor het ontwikkelen van een nieuwe pianostijl een nieuwe techniek nodig was, waarvoor de oude niet meer toereikend was. Pianomuziek van Beethoven en vooral Carl Maria von Weber waren voor Chopin interessante voorbeelden. Al...

Veel muziekliefhebbers denken terecht dat het genre Etude als oefenstuk in muziek pas in de negentiende eeuw tot ontwikkeling is gekomen. Dat is voor een overgroot deel waar, maar laten we toch ook niet vergeten dat er in de barok ook veel stukken werden gecomponeerd die als onvervalste Etude zijn...