Alle inzendingen van N. Wamelink

Er zijn twee dingen om je zorgen over te maken: ben je gezond of ben je ziek? Als je gezond bent, dan is er niets om je zorgen over te maken, maar als je ziek bent, dan zijn er twee dingen om je zorgen over te maken: zul je herstellen of ga je dood? Als je herstelt, dan is er niets om je zorgen over te maken, maar ga je dood, dan zijn er twee…

Aan gelovigen van vele godsdiensten wordt een individueel, lichamelijk voortbestaan na de dood in het vooruitzicht gesteld. Wie "het beloofde land" (een betere wereld) verwacht, kan en hoeft (blijkbaar) geen genoegen te nemen met de gedachte dat dit doel bereikt en de belofte verkregen kan worden door het leven van geslacht op geslacht door te geven…

Weinig mensen zullen bestrijden dat alles wat er gebeurt altijd ergens door veroorzaakt wordt. Ook al weten we niet altijd precies waardoor en hoe bepaalde gebeurtenissen veroorzaakt worden, we zijn er niettemin van overtuigd dat er niets gebeurt zonder dat er iets aan vooraf gaat waardóór het gebeurt. En dat is maar goed ook, want als het niet zo…

Het blijft een fascinerende vraag: zou het ontstaan van intelligent (zelfbewust) leven op aarde een unieke gebeurtenis zijn geweest of is het waarschijnlijk dat elders in het heelal vergelijkbare levensvormen zijn ontstaan? Twee argumenten die voor het laatste pleiten zijn: 1. Het verschil tussen 0 en 1, oftewel tussen niets en iets, is oneindig…

“Hoe ouder, hoe gekker”, wordt wel eens gezegd. Ik geef toe: voor sommige mensen gaat dat op. Niet voor iedereen. Er is ook nog een spreekwoord dat zegt: “het verstand komt met de jaren”. En daar zit ook wat in, al geldt het ook weer niet voor iedereen. Geldt het voor mijzelf? Ik put in elk geval enige hoop uit het feit dat ik nu weet dat ik maar zo…

Er zijn van die mensen die altijd ontevreden zijn, zich altijd door het leven tekort gedaan voelen. Onzin, zeg ik altijd maar. Je krijgt wat je verdient. Als je maar eerlijk in het leven staat. Al is de leugen nog zo snel… enfin, de rest weet u. Ik zal er u een sterk staaltje van vertellen. Pas gebeurd. Het is een vriend van me overkomen. Hij heeft…

We worden geboren, we leven, we sterven. Sommigen van ons hebben een rijk en gelukkig leven. Anderen hebben een leven vol zorgen, moeite en verdriet. Wat is de zin van ons bestaan? Waar leven we voor? Dat is moeilijke vraag. Zelfs hooggestemde antwoorden zoals “voor mijn kinderen” of “voor mijn medemensen” verschuiven het probleem alleen maar naar de…

Er is iets merkwaardigs aan de hand met de manier waarop mensen doorgaans zichzelf beschouwen. Dat blijkt uit de manier waarop wij over onszelf plegen te denken en te spreken. Het zal u wel net zo gaan als mij: ik heb het dan bijvoorbeeld over “mijn ledematen, mijn organen, mijn lichaam, mijn hersenen”. De vraag is: wat betekent hier “mijn”, wie is…

Evolutie kenmerkt zich niet door óntwikkeling (vereenvoudiging van wat ingewikkeld was), maar juist door ínwikkeling (het voortdurend complexer worden van wat relatief eenvoudig begonnen is). De natuur neigt ertoe gehelen te vormen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen. Anders gezegd: de evolutie heeft een duidelijke richting: van gescheidenheid…

God wordt in de christelijke belijdenisgeschriften aangeduid als Vader, als Zoon en als Heilige Geest. Kunnen we ons bij de woorden "vader" en "zoon" wel iets voorstellen, bij het woord "geest" en al helemaal bij "heilige geest" wordt dat moeilijk, zo niet onmogelijk. Voor velen betekent "heilig" zoiets als zondeloos, afgezonderd, boven het…

In de voorafgaande delen van dit essay heb ik een poging gedaan aannemelijk te maken dat alle ontwikkelingen op de wereld causaal bepaald zijn, dat ze een richting hebben en dat er een stuwende kracht in die richting werkt. Volgens het werkschema dat ik mezelf in deel 1 oplegde, zou ik nu moeten proberen in te schatten waarop die ontwikkelingen zullen…

Aflevering 3 van dit essay eindigde met de veronderstelling (op grond van bepaalde waarnemingen) dat de evolutie gericht is op de vorming van steeds complexere gehelen die meer zijn dan de som van de delen. Met andere woorden: er zijn gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de ontwikkelingen van de wereld met alles wat erop en eraan zit inclusief…

Op zoek naar een antwoord op bovenstaande vraag hebben we in het openingsartikel vier subvragen gesteld. De eerste daarvan (zijn alle ontwikkelingen causaal bepaald?) kwam in het vorige artikel aan de orde. In deze derde inzending gaan we na (vraag b) of aannemelijk is te maken dat alle ontwikkelingen een richting hebben of (nauwkeuriger uitgedrukt)…

De eerste opgave die we ons in de vorige inzending stelden, was aannemelijk te maken dat alle ontwikkelingen causaal bepaald zijn. Een tamelijk absurde opgave eigenlijk. Het gehele bouwwerk van wetenschap en technologie, al het menselijk denken en handelen is gefundeerd op de hechte samenhang van oorzaken en gevolgen. Geen mens gelooft in enig verschijnsel…

Veel mensen hebben een intuïtieve afkeer van de gedachte dat het bestaan onderworpen zou zijn aan strikte causaliteit en/of finaliteit. Beide immers lijken als uiterste consequentie te hebben dat er geen plaats meer is voor een "vrije wil". Strikte causaliteit (elk verschijnsel wordt bepaald door een voorafgaande oorzaak) houdt immers in dat ook de…

Even een kleine gedachte-exercitie. Stel: iemand zit dringend om geld verlegen. Op een nacht droomt hij heel levendig dat hij in de sigarenwinkel bij hem op de hoek een staatslot koopt en dat daarop een paar dagen later de hoofdprijs valt. Aangezien hij vaker voorspellende dromen heeft gehad en omdat die áltijd uitkwamen, is hij er voor zichzelf absoluut…

U zit op een avond thuis op uw comfortabele bank naar een tv-programma te kijken. Direct na afloop komt er reclame voor knabbelnootjes op het scherm. Ach ja, denkt u bij uzelf, een handje nootjes, dat is nou precies waar ik trek in heb. Maar ja, toen u vanmorgen voor de spiegel stond, had u zich nog ernstig voorgenomen om vandaag nog te beginnen met…

Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie van eenvoudige naar complexere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen. De evolutie is een geschiedenis van vallen en opstaan; het gaat alle kanten op, maar de hoofdstroom heeft een duidelijke…

Als het, zoals sommigen menen, op grond van kansberekening niet uitgesloten is – misschien zelfs zeer aannemelijk – dat elders in het heelal intelligent leven bestaat, hoe groot is dan de kans dat wij daar ooit mee in contact zullen komen? Wij tasten al jaren met radiotelescopen het heelal af om eventuele boodschappen van elders op te vangen. Tegelijkertijd…

Valt er hoop voor de toekomst te putten uit de huidige toestand van de menselijke samenleving? Een merkwaardige vraag, zult u wellicht denken. Je kunt beter vragen of er nog hoop voor de toekomst is ondánks de huidige toestand. Toch houd ik het nog maar even bij de eerste vraag. In een voorgaand artikel ("Een scheppende kracht") kwam in reactie op…

Artikel 10 van de Apostolische geloofsbelijdenis heeft betrekking op de "vergeving der zonden". Zondebesef en schuldgevoel plegen hand in hand te gaan. Maar wat houden die begrippen in? Zonde jegens wie? Schuld wegens wat? Wie vergeeft? Zonde is, zegt mijn woordenboek, iedere vrijwillige overtreding van goddelijke of zedelijke wetten. Let op het…

Natuurlijk is het schimmige gebied van het paranormale een uitgezocht werkterrein voor bedriegers en charlatans. Maar dat is nog geen excuus om alles wat niet of nog niet verklaarbaar is, meteen maar als bedrog te bestempelen. Met zinsbegoocheling ligt het even anders. Het kan natuurlijk wel vóórkomen dat een “medium” zich volkomen te goeder trouw vergist…

Reïncarnatie, de persoonlijke terugkeer van een overledene door hergeboorte, is dat denkbaar? Er zijn veel steekhoudende bezwaren tegen aan te voeren en er zijn veel vraagtekens bij te plaatsen. Maar wat dan te denken van rapportages over "herinneringen aan een vorig bestaan", waarvan allerlei details (gebeurtenissen, locaties, omstandigheden) door…

De veronderstelling dat de individuele menselijke ziel (wat men zich daarbij ook voorstelt) na de dood terugkeert in een ander lichaam, wortelt waarschijnlijk in dezelfde behoefte als die waaruit het christelijke geloof in de "wederopstanding des vleses" is voortgekomen: overleven! In wat hier volgt, wordt “reïncarnatie” steeds gebruikt in de betekenis…

Het individualistische denken heeft niet genoeg aan het geloof in een eeuwig leven zonder meer. Nee, er is een individuéél voortbestaan na de dood. Hoe belangrijk (en troostrijk!) dit geloof voor veel mensen is, laat zich aflezen in overlijdensadvertenties in dagbladen met een kerkelijk georiënteerde lezerskring. Kunnen we ons iets voorstellen bij…

De wens is de vader van de gedachte, zegt het spreekwoord. Daaruit zal wel te verklaren zijn dat er altijd en overal mensen zijn geweest die de meenden dat zij ook ná de dood op een of andere manier individueel zouden voortbestaan. Ook de door de christenheid beleden "wederopstanding des vleses" wordt doorgaans uitgelegd als een individuele terugkeer…

Als er ergens sprake is geweest van wensdenken, dan wel met betrekking tot het al dan niet voortbestaan van de mens na de dood. Iedere godsdienst heeft er een mening over en alleen al het gebrek aan eenstemmigheid zou te denken moeten geven over het realiteitsgehalte van elk van die meningen van Azteken, Egyptenaren, Grieken, Romeinen, Germanen, Hindoes…

Wat is de geheimzinnige “kracht” achter de evolutie naar hogere vormen van leven en bewustzijn? Dat is, denk ik, de door het holisme veronderstelde "neiging in de natuur tot vorming van gehelen die meer zijn dan de som van hun samenstellende delen". De evolutie is een geschiedenis van try and error; het gaat alle kanten op, maar de hoofdstroom heeft…

In de leer van de christelijke kerk is de zin van lijden en dood van Jezus de verzoening van de mens met God. Veelal wordt dat geplaatst in een nogal formeel kader. De mens heeft - aldus de redenering – uit vrije wil Gods gebod overtreden. Daarop stond als sanctie dood en verdoemenis. Die prijs moet worden betaald om genoegdoening te geven aan Gods…

Het eerste hoofdstuk van het nieuw-testamentische bijbelboek Johannes duidt "God" aan als "het Woord": "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord wás God. Dit was in den beginne bij God. Alle dingen zijn door het Woord geworden en zonder dit is geen ding geworden dat geworden is. In het Woord was leven..." Dit even…