Alle inzendingen van Wim Brandse

Woont u toevallig ergens in Nederland in de Johannes Verhulststraat(laan of plein)? Dan mag u van geluk spreken dat u dit leest, want hetgeen hier volgt gaat over deze persoon. Vroeger bevatten de straatnaambordjes nog enige informatie op het bordje zelf, in dit geval "componist 1816-1891",...

Mijn liefde voor de muziek van Joseph Haydn kan al 50 jaren lang niet meer kapot! Om de wezenlijke betekenis van Haydns muziek in de tijd waarin hij leefde te begrijpen, moet het accent gelegd worden op datgene wat Haydn méér ontwikkelde dan zijn voortgangers. En dus aan welke muzikale aspekten...

Al eerder werd gewezen op de nieuwe vorm in Haydns muziek. Daaronder moet worden verstaan de vormgeving in analytische zin. Vooral Haydn is degene die één van de meest bekende vormprincipes in muziek, de sonate- of hoofdvorm, tot ontwikkeling brengt. Vaak zijn de twee thema's in deze vorm nog...

Slechts een paar ingewijden weten dat ik van koken hou. Ik geloof niet eens dat iemand dat buiten mijn familie weet, maar ik kan mij een keer versproken hebben. Dat duidt op bescheidenheid en nederigheid. Niet dat ik altijd zo ben, want dan kom je in het leven moeilijk vooruit Maar met koken is...

Sibelius en Janácek. Twee componisten die in mijn al lange leven als exponenten hebben gediend van de muziek uit de twintigste eeuw. Beiden worden geboren in de negentiende eeuw en beiden besluiten in de twintiger jaren van de vorige eeuw te stoppen met componeren. De één omdat hij door de...

Nadat de jonge Leos de grondbeginselen van de muziek waren onderwezen door zijn vader wordt hij als leerling ingeschreven aan de kloosterschool in Brno en wordt zijn muziekstudie in handen gelegd van Pavel Krizkovsky, een vroegere leerling van zijn vader. Zeven jaar lang zal Leos Janácek op de...

Het eerste werk waarmee Leos Janácek internationaal bekend wordt is de opera "Jenufa". Het stuk is gecomponeerd in de kracht van zijn leven (1894-1903) en niet zijn eerste produktie op het gebied van muziektheater. Hij had al twee opera's gecomponeerd, "Sarka" in 1887 en "Het begin van een...

Heel zijn leven is Giacomo Puccini op zoek geweest naar wat hem de impuls zou geven tot grote en intense creaties. Het is wat elke operacomponist nodig heeft: een goed en inspirerend libretto. Wanneer Puccini in 1900 in Londen is om daar de eerste uitvoering van "Tosca" bij te wonen, wordt hij...

Veel muziekliefhebbers denken terecht dat het genre Etude als oefenstuk in muziek pas in de negentiende eeuw tot ontwikkeling is gekomen. Dat is voor een overgroot deel waar, maar laten we toch ook niet vergeten dat er in de barok ook veel stukken werden gecomponeerd die als onvervalste Etude...

Al op achttienjarige leefijd werd Fréderic Chopin zich ervan bewust dat voor het ontwikkelen van een nieuwe pianostijl een nieuwe techniek nodig was, waarvoor de oude niet meer toereikend was. Pianomuziek van Beethoven en vooral Carl Maria von Weber waren voor Chopin interessante...

Het is begrijpelijk dat na de explosie van programmamuziek veroorzaakt door Liszt en Wagner, een muzikale stijlimpasse ontstaat en daarmee de grootst mogelijke verwarring. Naar Wagner luister je met gemengde gevoelens en Liszt is dan zo'n figuur van wie je zegt: "'het gaat wel weer over"....

Ik acht Theun de Vries (1908-2005) één van de grootste Nederlandse schrijvers van de 20ste eeuw. In zijn lange leven heeft hij een immens oeuvre opgebouwd, waarin steeds weer historie centraal staat. En dat op vele gebieden. Eén van de hoogtepunten in dat geweldige werk van Theun de Vries vind...

(vervolg) Over Josquin's moeizame reis naar Rome te schrijven, bemoeilijkt door een nauwelijks ontwikkeld wegennet, slechte logeerbehuizingen, voortdurende ziektegevaar en onophoudelijke struikroverij is meer ruimte nodig dan het bestek van deze beschouwing biedt. Liever stel ik de persoon...

Wanneer in de 12de eeuw in Frankrijk een toestand van algemene orde en rust heerst, zien we dat in die dagen het culturele leven zich aanpast en dat zich daardoor nieuwe initiatieven ontwikkelen. In de muziekgeschiedenis betekent het dat de bloei van de wereldlijke muziek toeneemt en dat nu...

Na mijn hele leven als professional met muziek gevoed te zijn heb ik een sterke band gekregen met die van Jean Sibelius. En ik heb getracht zijn muziek technisch-analytisch naar vermogen te doorgronden en daarmee beter te begrijpen. Muziek in het algemeen bestaat uit een aantal...

Korte karakteristiek van de 7 symfonieën van Jean Sibelius 1. Symfonie 1 in e klein. Opus 39. Na de succesvolle Kalevalasymfonie een prima voortzetting. Weens klassieke opbouw. Nog niet opvallend in vormopbouw. Elk deel heel karakteristiek in instrumentatie (klarinet en pauken) expressief,...

Er bestaan duizenden stukken in kleine bezetting of voor solo-instrument die ongeschikt zijn om in de grote concertzaal te spelen. Die horen thuis in de intimiteit van de salon. Hier wordt door een exclusief gezelschap geluisterd naar "salonmuziek". De luisteraars zijn dus "salonfiguren", dit...

Vroeger waren er veel meer. Ik bedoel paarden in de stad. Bruine,vale, blessen, soms ook wel een schimmel. Sommige hadden een staart, andere was die afgenomen. Daar zat geld in, dacht ik. Vioolsnaren, zachte bezems en wat niet al. Het waren nooit mooie paarden. De baas had ze om te trekken en...

Met Franz Liszt begint in de negentiende eeuw een nieuw pianogenre. Het is wat wij noemen de pianotranscriptie.Een transcriptie is een bewerking van een bestaand muziekstuk voor een ander instrument dan waar het oorspronkelijk voor bedoeld was. Dat bestaande stuk kan van alles zijn: liederen,...

Voor de 19de eeuwers geldt dat transcripties muziek van welke aard dan ook bekend maakten bij het publiek. Er was nog geen radio, alleen bladmuziek en concertpianisten, die voor die bekendmaking konden zorgen. Het spreekt dus vanzelf dat de muziekuitgevers heel blij waren met de...

Eerder schreef ik over dammen. Nu over sjoelen. Beide zijn spellen met schuivende schijven. Bij de één gaat het langzamer dan bij de ander, en vooral gaat het bij de ander luidruchtiger dan bij de één. Sjoelen wordt wel eens een oudHollands spel genoemd. Daar is wat vóór en wat tegen te...

Ik heb (had) de gewoonte om eens per jaar een weekje van huis te gaan om te genieten van een mij volkomen onbekend gebied, en dan bij voorkeur een landstreek of een stad(je) waar ooit iets op muzikaal gebied is voorgevallen of begonnen. Dit keer had ik in het vroege voorjaar het Tsjechische stadje...

Ik ben een snuffelaar. In mijn eigen boekenkasten. Ik lijd aan licht-bibliofiele neigingen, maar het blijft binnen de perken. Zelden zal ik gezien worden aan een boekenkraam op het Waterlooplein en nog minder bij een boekenmarkt in bijvoorbeeld Deventer. Dan zie ik honderden snuffelaars bij elkaar...

Ruim drie eeuwen geleden, in 1681 en nog wat, werd Georg Philipp Telemann in Maagdenburg geboren. Dat leven begon enkele jaren na de dood van Heinrich Schütz en eindigde een paar jaren voor de geboorte van Ludwig van Beethoven. Het was niet alleen een lang, maar vooral ook werkzaam leven dat...

In deze kolommen heb ik mij enige tijd geleden over de Engelse Symfonie uitgelaten terwijl ik het volgende citaat nog niet kende. U weet hoe dat gaat, het prangde mij en het komende citaat schoof mij zo maar op de schoot! Vanaf nu geloof ik in voortekenen! Het bedoelde citaat is van de Amerikaanse...

De Eerste Symfonie ("The Sea") is ook een favouriet van heel wat liefhebbers. Het is een "Mahleriaanse" met grote koren en veel solisten op een tekst van Walt Whitman. Eerder had ik het over de Tweede, de "London". In 1940 schreef een recensent over deze symfonie: "twee van de vier delen...

Ooit schreef ik in deze kolommen dat ik Engelse muziek heel moeilijk vind om te beschrijven. Vooral de symfonieën. Ze zijn niet zozeer om van te genieten. Maar dat geldt niet voor allemaal. Elgars symfonieën vind ik niet om van te genieten. Ik las eens dat de symfonieën van Elgar in een...

Zoals u weet heb ik iets met boeken. Dat heb ik mijn hele levenal gehad en ik raak dat niet meer kwijt. Mac Olliver schreef daar een mooi gedichtje over. Lees maar: "Al staan zij in stram gelid als soldaten, gerangschikt van groot naar klein: Zij ademen liefde en vriendschap. Elk van hen...

Het is een bekend feit dat Richard Strauss (1864-1949) zich gedurende zijn hele leven heeft bezig gehouden met een genre muziek dat aan het begin van de 19e eeuw nog lang niet díe status van volwassenheid had bereikt als Strauss het in zijn jonge jaren aantrof. Dat genre is het lied. Wie de...

Het eerst gecomponeerde lied is "Im Abendrot" op tekst van Joseph von Eichendorf. Het is een vers in de "ik" vorm, dat op ontroerende wijze weergeeft hoe twee bejaarde mensen zich hun hele leven aan elkaar verbonden weten en wier gezamenlijke levensreis door hoogte- en dieptepunten heeft...