Beschouwingen over filosofie

Het schimmige gebied van het paranormale is een uitgezocht werkterrein voor bedriegers en charlatans. Maar dat is nog geen reden om vooralsnog onverklaarbare verschijnselen meteen maar als bedrog of zinsbegoocheling te bestempelen. Maar ook een “medium” dat te goeder trouw is, kan zich...

Reïncarnatie, de persoonlijke terugkeer van een overledene door hergeboorte, is dat denkbaar? In de beschouwing “Over reïncarnatie” in deze reeks, heb ik daar de nodige vraagtekens bij geplaatst. Maar, zal menigeen gedacht hebben, hoe verklaar je dan rapportages over "herinneringen aan een...

“Kleine oorzaken hebben vaak grote gevolgen!” zegt een volkse wijsheid. Een bekend voorbeeld ervan is het zgn. vlindereffect, een term die is ontleend aan een metafoor die in 1961 werd gebruikt door Edward Lorenz om aan te geven dat de vleugelslag van een vlinder in Brazilië maanden later een...

Bezwaren die worden aangevoerd tegen de stelling dat toeval niet bestaat, zijn o.m.: 1. Oorzakelijkheid sluit toeval niet uit. 2. De aanname van strikte causaliteit leidt tot fatalisme. 3. Strikte causaliteit laat geen ruimte voor de vrije wil en dus evenmin voor menselijke...

Schopenhauer definieerde coïncidentie als "het gelijktijdig plaatsvinden van causaal niet met elkaar verbonden gebeurtenissen". In de letterlijke betekenis van het woord (samenvallen) klopt dat natuurlijk wel. Maar doorgaans spreken we pas van coïncidentie en vaker nog van toeval als we...

In mijn denken speelt de overtuiging dat de natuur (inclusief de mens) onderworpen is aan strikte causaliteitswetten een belangrijke rol. Als de mens integraal deel uitmaakt van de natuur, is hij immers logischerwijze ook onderworpen aan de natuurlijke wetmatigheden (waaronder strikte causaliteit)....

De veronderstelling dat de individuele menselijke ziel (wat men zich daarbij ook voorstelt) na de dood terugkeert in een ander lichaam, wortelt waarschijnlijk in dezelfde behoefte als die waaruit in verschillende religies het geloof in een individueel voortbestaan in een hiernamaals, is...

In de godsdienstfilosofie is wel onderscheid gemaakt tussen natuurlijk en moreel kwaad. Het natuurlijke kwaad (bijvoorbeeld een natuurramp) zou dan samenhangen met de natuurlijke orde, met het proces van de wereld in wording. Het morele kwaad zou door de mens worden aangericht. Is dat een zuiver...

Even een kleine gedachte-exercitie. Stel: iemand zit dringend om geld verlegen. Op een nacht droomt hij heel levendig dat hij in de sigarenwinkel bij hem op de hoek een staatslot koopt en dat daarop een paar dagen later de hoofdprijs valt. Aangezien hij vaker voorspellende dromen heeft gehad en...

Er is iets merkwaardigs aan de hand met de manier waarop wij mensen doorgaans onszelf beschouwen. Dat blijkt uit de manier waarop wij over onszelf plegen te denken en te spreken. Het zal u wel net zo gaan als mij: ik heb het bijvoorbeeld over “mijn ledematen, mijn organen, mijn lichaam, mijn...

“Nou, daar word je weer niet vrolijk van!” zegt mijn vrouw wel eens als we naar het nieuws kijken. En ik heb dan vaak de neiging om dat te beamen. Tegelijk realiseer ik me dan weer, dat “nieuws” doorgaans in hoge mate selectief is en wel in negatieve zin. Goed nieuws is geen nieuws, is het...

Soms denk ik wel eens dat de wereld van onwaarschijnlijkheden aan elkaar hangt. Er gebeuren allerlei dingen die volgens de wetenschap gewoon niet kunnen. Wetenschappers hebben immers bepaald wat waar is en wat niet. Ze hebben een aantal basisregels opgesteld die beschrijven hoe we ons de...

“Indien de vensters van onze waarneming werden schoongemaakt, dan zou ieder ding voor de mensen verschijnen zoals het werkelijk is: oneindig”. -William Blake,Engels dichter(1757-1827). Indra’s net of Indra’s juwelen of parelnet genoemd is een metafoor gebruikt om het concept van leegte...

De definitie van intuïtie kan ingewikkeld worden geformuleerd of sober. Ik kies voor het laatste. Binnen deze filosofische beschouwing wordt onder intuïtie verstaan: het weten zonder denken. Het luisteren naar een stem vanuit jezelf die de dictatuur van het ego heeft ontvlucht en het denken heeft...

Dualisme is denken in goed en kwaad. Denken dat sommige dingen goed zijn en andere dingen kwaadaardig. Geloven in God en de duivel. Dit gegeven is door vele kerkstromingen verspreid en aangedikt, met grote nadelige gevolgen van dien, oorlogen en moorden, zware vernederingen en uitsluitingen. De...

In het algemeen zijn de geheugens van de mensen versnippert, armoedig geworden, een ernstig symptoom van de huidige mensheid, een psychische aderverkalking, een gevolg van het ieder-voor-zich-principe. De tijden zijn voorbij dat dichters de spreekbuis van het volk of van speciale groepen waren, de...

Door de dansende drukte van stuifmeel en kleine vliegjes liep ik door het bos te joggen. In het ritme van de stappen op het bospad veranderde ik van menselijk mannen lichaam in een observerende geest. Een gedaante wisseling die ik nog herkende uit de tijd van wegdromen in bed, voordat de slaap mij...

Het geluk bestuderen brengt het belangrijkste aspect van de mens naar boven.De relatie met zichzelf.Gelukkig voelen, een moment van gelukzaligheid, geluk hebben of echt gelukkig zijn. Mijn denkbeelden omtrent geluk zijn ontleend aan de Boeddhistische filosofie,die naast liefde en mededogen het...

Droom ik de dingen die gaan gebeuren of laat ik de dingen gebeuren welke ik droom? Een vraagstelling welke misschien is te vergelijken met de probleemstelling: wat was er eerder de kip of het ei? Wat de kip of het ei betreft is dit geen interessante vraagstelling, want beide zijn een onderdeel...

Jaap en Lia, een bejaard echtpaar, woonden in een klein, liefelijk huisje middenin het bos. Ze leefden van de opbrengsten van hun groentetuin. Op een zonnige ochtend zaten ze samen aan de beek, die achter het bloemkoolveldje stroomde. "Heerlijk om naar die heldere stroom en die kolkjes te...

Zelfdoding blijft een gecompliceerd discussie onderwerp. Vanuit de spirituele filosofie bestaat er nog geen uitgekristalliseerd denkraam, waarbinnen dit item voldoende wordt belicht. Er bestaan wel vele opvattingen,gebaseerd op dualiteiten zoals goed of slecht, ziek of gezond en laf of dapper....

De eerste herinnering, het begin van mijn geheugen, onderstreept slechts de vergeten jaren die daaraan vooraf zijn gegaan. Woorden van gelijke strekking las ik onlangs in het katern Letter&Geest van dagblad Trouw van zaterdag 4 september 2010. Net als iedereen heb ook ik niet één, maar méér...

De zijnsconstante die de menselijke entiteit in zich draagt,is een onvoorwaardelijk zijn en zou eigenlijk is moeten worden genoemd. De cesuur die het sterven schept is het breukvlak tussen twee delen der materie welke eigenlijk één zijn. Alleen in onze lineaire,driedimensionale wereld lijkt het...

In de klas zit iedereen gebogen over zijn vel papier. De een denkt na, de ander schrijft snel een antwoord. Weer een ander kijkt naar buiten en ziet hoe de zonnestralen het lokaal in schijnen en verderop de wolken overdrijven. De leraar zit achter zijn bureau en kijkt de groep rond. Hoe vaak...

In een forum over een boek van Marinus Knoope volgde ik onlangs een discussie over geloven en overtuigen. Ik schreef een reactie en er ontstond een mooie beeldspraak. Te waardevol om te laten verdwijnen in een forum dat na verloop van tijd onbereikbaar wordt, dacht ik bij mezelf. Hopelijk krijgt...

Misschien is de ziel alleen maar een code die kan inloggen in het kosmische web van informatie. Misschien is een mens maar een oplaadbaar wezen,verstrikt in de zintuiglijke waarneming van een illusoire wereld. Misschien is de wereld wel een droom die verstopt is in de oneindige expressie van het...

Wie tegenwoordig openlijk voor zijn geloof uitkomt, wordt al snel voor 'gestoord', 'achterlijk' of op zijn best voor 'niet meer bij de tijd' uitgemaakt. Er is een sterke atheïstische tendens merkbaar. Die zie je niet alleen in het alledaagse leven, die zie je ook op het internet. Gelovigen...

Vroeger mijmerde ik wel eens over utopia. Een wereld waarin iedereen een huis en voldoende eten en drinken heeft. Iedereen leeft daar in vrede met elkaar en alle mensen hebben een taak. De een is akkerbouwer, de ander verzorgt een kudde koeien. Weer anderen bouwen huizen en we doen zo veel mogelijk...

Het nut van kunst. Een bakker geeft de mensen eten, een bierbrouwer geeft de mensen drank en plezier, een kunstenaar geeft de mens een identiteit. Denken vanuit de landbouw / industriële cultuur daar is kunst nutteloos. Spierkracht is de belangrijkste kracht. In de I-T cultuur is onze geest...

Dit is een bekend statement in onze consumptiemaatschappij: door de verveling gaan we meer eten en drinken, snoepen en artikelen kopen die we niet echt nodig hebben. Door verveling ontstaat baldadigheid en ander gezagsondermijnend gedrag wat weer tot verdere materiële vervuiling resulteert. Ook...