Franca Treur in de Chocoladefabriek te Gouda

De uiterst beschaafde en elegante jongedame Franca Treur werd op dinsdagavond 18-02-2025 in de Bibliotheek Gouda geïnterviewd door Anita Ootjers en dan met name over haar nieuwste boek 'Mijn Bijbel', dat nog moet verschijnen.
Ik zat op de eerste rij van De Trap en ik kon Franca bijzonder goed observeren. Zij is klein van stuk. Zij droeg een grijze broek, een rood vest boven een witte trui en lichtgrijze schoenen. Haar vuurrode lippenstift ken ik van haar foto's. Verder droeg zij een goudkleurig horloge. Zij heeft een bescheiden houding en zij was geregeld zenuwachtig. En zij had enkele black-outs.
Zij ziet eruit als een stevige boerenmeid met krachtige handen. Zij kwam soms hakkelend uit haar woorden, maar eenmaal op dreef, blijkt zij een geweldige, intellectuele vertelster. Op momenten zag ik overduidelijk haar kwetsbaarheid.
Het publiek bestond voornamelijk uit een deel van de protestantse kerkgemeenschap van De Veste in Gouda.
Het interview ging ook veel over Franca's bestseller 'Dorsvloer vol confetti' uit 2009 en de verfilming uit 2014. Hoe ze als kind de stad veel leuker vond en dat ze een kettinkje met een tractor eraan droeg.

Franca Treur is geboren op 23 juni 1979 in een boerderij nabij Meliskerke op Walcheren. 'Dorsvloer vol confetti' is qua setting daar wel gesitueerd, maar het verhaal is grotendeels fictief en ze heeft gegevens van mensen in haar omgeving toegevoegd. Daarvoor kreeg ze een boekcontract n.a.v. van het gewonnen essay 'Maak iets van je leven! Maar wat?'. Ze zei: 'Leuk, dat leek me wel wat!'. Nog voor de publicatie zei haar moeder: 'Het lijkt op Margaret Atwood!'.
Franca heeft 3 broers en zij is bevindelijk gereformeerd opgevoed, met alle nare gevolgen van dien. Toen zij 'Dorsvloer vol confetti' schreef, was zij al van haar geloof gevallen en de verstikkende kerkgemeenschap ontvlucht. Zij vond het tot haar 12-de fijn op de boerderij en daarna vond zij het saai. Ze deed mee met aardappels rapen en voederbieten oogsten. 'De manier van boeren is veranderd', zei zij, 'vroeger was het meer met de handen.' Zij ging met de bus naar het Calvijn College in Goes. Die haalde je op en die bracht je weer thuis. Thuis moest ze dan weer meewerken. Ze wist wel dat er heidenen bestonden, maar ze zag ze nooit. De protestantse sekte hield ze op een afstand. Ze leefde toen in een afgesloten wereld. 'Het zat allemaal potdicht!', zei ze. Met haar eigen taal prikte ze die hermetisch afgesloten wereld door. Bellefleur Franca Treur uit de mineur?

Franca studeerde psychologie, Nederlands en literatuurwetenschap aan de Universiteit van Leiden. Dus geen theologie, wat ze ook had kunnen doen, gezien 'Mijn Bijbel'. Ze noemt zichzelf heel nederig een leek/gelovige i.v.m. de bijbel. Ze zei: 'Ik heb andere geloven een beetje onderzocht!' Als kind werd haar de angst voor de hel aangepraat. Zij heeft daadwerkelijk onder die angst geleden. Dat heeft het vrije kind in haar kapot gemaakt. Schrijven is haar zelftherapie en dat gaat haar uitstekend af.

Met haar vriend en zoon woont zij nu in Amsterdam. Haar zoon is nu 5 jaar en hij wil graag naar verhalen luisteren. Daarvoor heeft deze geluksvogel de juiste moeder uitgezocht. Franca las als kind graag o.a. 'Rozemarijntje' van W.G. van de Hulst. Franca ging als kind in Meliskerke naar de Gereformeerde Gemeente. Zij moest daar naar de verschrikkelijke doempreken van de dominees Theodorus van Stuijvenberg en P. van Ruitenburg luisteren. Zoiets is funest voor hoog-sensitieve Nieuwetijdskinderen zoals Franca. Het is een wonder dat zij zichzelf daarvan (met Gods hulp) hersteld heeft. Nu is de bijbel voor haar een boek, waarin God niet direct tot haar spreekt. Maar wat vertelt het haar toch over het leven? En wat geeft ze er van door aan haar zoon? En wanneer gaat zij voorbij het interieur van Franca Treur?

In een Elisabeth Magazine uit 2020 zei ze: 'Het begrip God zegt mij niets meer. Een God om te kunnen aanbidden vind ik helemaal een raar gegeven. God is voor mij een hypothese die niets oplost.' Ze vindt de bijbelverhalen, zoals over de zondvloed, slechts troost voor de mens. Ze zei: 'Teveel zondebesef is heel ingewikkeld als kind! De mannen in zwarte pakken beslissen en de vrouw wordt onderdrukt! Het gaat steeds om de God in het hiernamaals en zonder God in het nu!' Ze weigert voor zichzelf een godsbeeld te creëren. Dat zou immers een projectie zijn. Ze zei: 'Het gaat niet om wat ik wil. Ik voel mij belazerd door de letterlijke bijbel.' Ze heeft voor haar oude, opgedrongen geloof vol dogma's nog geen nieuw geloof terug gevonden.
Volgens mij zit zij nog steeds in een helingsproces en deels zelfs nog in een losmakingsproces. Zij zaait liever, dan dat zij oogst. Toch wens ik haar een goddelijke verlichtingsoogst toe. Zij zei de bijbel weliswaar vaarwel, maar zij speelt er in 'Mijn Bijbel' toch weer mee. Tijdens het interview spreekt zij soms hakkelend en laat zij mij op spiritueel gebied haar jonge ziel zien. Zij zei, dat de oosters-orthodoxe kerk in opkomst is, maar zulke intellectuele feiten kunnen bij haar een ware, spirituele diepgang in de weg zitten. Wanneer ontstaat er bij haar voldoende ruimte voor spirituele overgave? Wanneer durft zij echt vanuit zichzelf Geestelijke Waarheden toe te laten? Wanneer raakt het Werkelijk Goddelijke haar aan?

Franca keek soms een beetje bang de zaal in. Zij vertelde dat haar vriend half-Grieks is en dat zijn moeder uit Klein-Azië/Smyrna kwam. De familie van haar man is ooit ontsnapt aan moord. Haar overleden 'schoonmoeder' wilde ontsnappen aan een patriarchale samenleving en zij kwam in de mijnenstreek van Limburg terecht. Franca's fictiewerk na 'Mijn Bijbel' gaat over haar 'schoonmoeder'. Over haar schrijven zei ze: 'Ik ga heel langzaam!'
Over het krijgen van weinig prijzen zei ze: 'Het is niet goed genoeg!' en 'Mannen krijgen meer prijzen!'. Ik bespeurde ergens een fnuikend minderwaardigheidscomplex, een residu van de calvinistische tirannie uit haar jeugd. Ergens herhaalt zij haar hel van vroeger in allerlei vormen, misschien net zolang tot het is weggesleten.
De regisseuse van 'Dorsvloer vol confetti' was Tallulah Hazekamp Schwab, de vrouw van Martin Koolhoven. Van Tallulah mocht Franca ook in de film meespelen, als iemand, die koffie mocht inschenken. 'Ik wilde liever domineesvrouw zijn of zo!', zei Franca. Ze zei, dat Hendrikje Niewerf de hoofdrol als Katelijne uitmuntend speelde.

Ondanks de zenuwen stelde ik haar de vraag, of zij de gnostici, de Katharen en de Essenen ook kende. Ze antwoordde eerlijk, dat zij niet in de spiritualiteit thuis is. En ze zei, dat ze het Oude testament leuker vindt, dan het Nieuwe Testament met Jezus, die ze ook maar zo-zo vond. Dit vond ik echt verbazingwekkend, maar zij doelt natuurlijk op de vele verhalen in het Oude Testament. Een beetje onhandig voegde ze er nog aan toe, dat ze van de OT-schurken houdt. Wat dat betreft is ze blijven hangen in haar oude geloof. Dat merkte iemand anders ook op.
Ik zei nog, dat de bijbelgeschriften over Jezus enkel over liefde gaan. Er werden bekende, literaire bekeerlingen genoemd, zoals Lieke Marsman en Stephan Sanders. Franca is bevriend met Lieke, die inderdaad, ook volgens haar, nog zoekende is, maar door 'een turbomotor' vanwege haar ongeneeslijke kraakbeenkanker op spiritueel gebied snelle vorderingen maakt. Toen het tenslotte nog over de Psalmen van David ging, zei ik nog even, dat Ida Gerhardt die op haar wijze vertaald heeft en dat haar versie in de kloosters gezongen wordt. Dat ik dat zelf ook ooit anderhalf jaar in de Sint-Adelbertabdij te Egmond-Binnen heb gedaan, hield ik voor mezelf.

Zodra Franca de stroopwafels had gekregen en het applaus wegebde, vloog ik naar haar toe en liet ik mijn exemplaar van 'Hoor nu mijn stem' signeren. 'Voor Joanan' met haar pen geschreven koester ik natuurlijk. Ik wens haar de directe ervaring van het Christuslicht toe.

Franca Treur

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.4 met 7 stemmen 131