Over de rand laait het vuur
dagcolumn
4.0 met 1 stemmen
16 Chris van der Heijden is vernoemd naar een man die hij in zijn laatste boek meteen aan het begin ontmoet. Bijzonder is, dat Chris de man niet kent, ene Christofoor. Die man weet heel veel over zijn vader en vooral over een tijd dat Chris zijn vader niet kende: het leven van zijn vader in de Tweede Wereldoorlog. Chris moet naar een klooster dat bovenop de grens van Nederland en België is gebouwd en daar treft hij een stokoude man aan, die zegt, ah, ben je daar eindelijk.
Dit is meteen het meest…
Even wennen
column
3.6 met 5 stemmen
100 "Goedemiddag dames, lekker aan het tippelen?" Vet Brabants accent, elleboog uit het autoraampje. De vrouwen, duidelijk overvallen, lopen enkele meters voor me uit. "Tippelen" — het woord draagt de leeftijd van de gebruiker al in zich. Het blijft stil, dan lachen ze. De man rijdt stapvoets naast hen en grijnst zelfgenoegzaam.
Korte, geruite mouw, net als de vrouwen van middelbare leeftijd. Langzaam maakt hij vaart, tuurt in zijn achteruitkijkspiegel voor het effect. Als een kind dat iets…
Een Proustiaanse fruitvlieg
beschouwing
Er is nog niet op deze inzending gestemd.
18 We hebben allemaal wel eens gehoord of gelezen over middelen die ons naar een andere tijd kunnen verplaatsen. Het beroemdste is wel de teletijdmachine van professor Barabas, die Suske, Wiske, Lambik, tante Sidonia en Jerom op laat duiken in de tijd van de musketiers, een Wagneriaanse setting van draken en drakendoders of als schone slaper in de riddertijd.
Goede tweede zijn, minder letterlijk, scènes uit `Op zoek naar de verloren tijd' van Marcel Proust - (her)lees die boeken! - waarvan de…
Een grijze dag in Biezenmortel of; de kaarsjes van de kastanje
hartenkreet
4.0 met 1 stemmen
26 Het is een grijze dag in Biezenmortel. Onder een dichtgetrokken, grauwe hemel staan berkenbomen zij aan zij op het terrein van de inrichting en even verderop zie je de weelderige kruinen van kastanjebomen, verlevendigd door vele witte kaarsjes.
Binnen in de paviljoens, die fantasierijke namen dragen, vindt het vierentwiniguursbedrijf van de zwakzinnigenverpleging plaats. Het is de een-op-een-verpleging en als de cliënten met hun ogen knipperen, worden zij bediend.
In een lederen zitzak ligt…
autobiografie
4.0 met 3 stemmen
174 De subtiele geur van de bloeiende lindebomen oversteeg de geur van de bloeiende kruiden op het kleine balkon van Bjarne, die als stadsmens volop van de stedelijke natuur genoot. Door alle indrukken van de vorige dag was de nacht onrustig geweest, maar tegen de ochtend was er toch een diepe slaap geweest. De vers gezette koffie smaakte goed om mee wakker te worden met de balkondeuren geopend..
Er kwam een bericht van Amnesty via de webmail. Of Bjarne een petitie wilde tekenen. Een protest tegen…
Ankergat
verhaal
4.0 met 1 stemmen
10 Olaf had zijn jack gepakt en was weggelopen, zonder dat iemand hem tegenhield. Het gebeurde nadat zijn vader had gezegd “Doe nou gewoon een keer even normaal”. Daarbij had hij met zijn hand tegen het aanrecht geslagen, niet hard, meer om te benadrukken dat hij het meende.
Doelloos loopt hij door de stad. Hij loopt een boekhandel in. Vanuit de kelder komt het geluid van een akoestische gitaar. Hij kijkt de verkoper met opgetrokken wenkbrauwen aan.
‘Dat is Bas,’ zegt de jongen…
Democratie in Amerika onder druk
bewering
Er is nog niet op deze inzending gestemd.
4 Door de beslissing van het Amerikaanse Hooggerechtshof - zeer conservatief geworden onder Trump I - dat federale rechters beslissingen van de regering niet langer mogen beoordelen, is de macht van de president dermate toegenomen, dat steeds meer gevreesd moet worden dat de democratie (toch al wankel) in een vorm van autocratie gaat vervallen.
Laatste nieuws:
VERKIEZINGSKRANT IN GEWONE TAAL
Stemmen is extra lastig als je niet zo goed kunt lezen. Daarom is er de Verkiezingskrant in gewone taal.
Heldere informatie in eenvoudige taal
Alle Nederlanders van 18 jaar of ouder mogen stemmen. Maar wat betekent dat voor de 2,5 miljoen mensen in Nederland die moeite hebben met lezen, schrijven of rekenen? Stemmen is extra lastig als je niet zo goed kunt lezen. Dan is het bijvoorbeeld moeilijk om op internet op te zoeken waar politieke partijen nu precies voor staan. Of om een stembiljet te begrijpen.
Daarom ontwikkelden we samen met ProDemos de Verkiezingskrant in gewone taal. De krant heeft het Keurmerk Gewone Taal dat is toegekend door?Stichting Makkelijk Lezen. Dit betekent dat de informatieve krant begrijpelijk is voor veel mensen.
Wat staat er in de krant?
Deze editie over de Tweede Kamerverkiezing gaat over:
Wat doet de Tweede Kamer?
Wie bestuurt Nederland?
Op wie ga ik stemmen?
Stemmen: hoe doe je dat?
Stemmen: wat mag wel en wat mag niet?
Ook vertellen Taalambassadeurs waarom zij wel of niet stemmen. Yvonne Geers: “Door te stemmen kun je meepraten. Van: “Hé regering, luister even!”
Bron: www.lezenenschrijven.nl
Karel Jong:
Ongeveer 2,5 miljoen mensen in Nederland hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Een behoorlijk getal, dat te midden van de talloze discussies in de media over Corona en politiek vaak vergeten wordt. Het betekent dat een flink deel van de bevolking zowel inhoud als tempo van het geschreven woord en de verbale discussies niet goed kan volgen. Ofwel bestaat er kans dat wij ongewild mensen als minder slim beoordelen, omdat zij technisch onvoldoende in staat zijn inhoud en nuances te begrijpen. Voor de schrijvers op deze mooie site zal dit knellende probleem niet opgaan. Hoewel het mogelijk is dat ook schrijvers hier in hun jeugd flink moeite hadden met spelling, woordherkenning en ontleden. Maar daar lezen wij tot op heden hier nog niets over. Voor de verkiezingen in maart 2021- mits deze doorgaan vanwege Corona- is de actie om een begrijpelijke verkiezingskrant te maken van groot belang. De democratie is er bij gebaat. In feite is de strijd tegen laaggeletterdheid ook een onderstreping van onze motivatie om de democratie te dienen.
Karel Jong, 13-02-2021
2021: JAAR VAN DE TAAL
Wethouder Judith Bokhove van Rotterdam heeft 2021 uitgeroepen tot Jaar van de Taal. Ze wil gedurende dit jaar laaggeletterdheid permanent onder de aandacht brengen. Wat staat ons dit jaar te wachten? Aldus dit nieuws op de site van de gemeente Rotterdam.
‘Wie goed kan lezen en schrijven en de Nederlandse taal goed kan begrijpen en spreken, is beter in staat om werk te vinden, de eigen financiën op orde te hebben, de kinderen op te voeden en gezond te blijven. In Rotterdam hebben 90.000 inwoners moeite met lezen en schrijven, rekenen of digitale vaardigheden. En daardoor komen ze op het gebied van werk, geld, opvoeding en gezondheid vaker in de problemen’, zo meldt de gemeente.
Commentaar Karel Jong:
Taal is de sleutel tot vele gebieden. Bij laaggeletterdheid- een onderschat probleem als we even niet opletten- gaat het onder meer over basisvaardigheden op taalgebied. Nog niet direct over het schrijven van verhalen, columns of artikelen. Dat is weer flinke stappen verder. Mogelijk dat de leveranciers van teksten op deze site zeker geen probleem als laaggeletterdheid kennen. Dan blijft de tijdloze vraag of schrijven als ambacht of hobby wel te leren is.
Even op Google zwerven levert massa’s cursussen op. De honderden schrijftips willen ons allen behoeden voor domme fouten of minder fraaie vormen van taalgebruik. Veel van dit aanbod van opleidingen is tegen betaling. Ook zijn er bij nader zoeken schrijftips te vinden voor de vele ‘amateurs’ die schrijven vooral zien als hobby ofwel tijdverdrijf. Niks mis mee, maar deze invalshoek kent minder- of helemaal niet- de innerlijke motivatie van de literatuurschrijvers en de betaalde journalistiek. Of toch wel?
Hoe dan ook, het bestrijden van laaggeletterdheid mogen wij toejuichen. Ook in de dagelijkse praktijk van het gewone leven is het opnemen van informatie, het begrijpen van de inhoud ervan, en de invloed van taal op welzijn en welvaart, niet te onderschatten belangrijk. Het zou zomaar kunnen, dat betere taalvaardigheid in bepaalde situaties tot minder misverstanden, onbegrip of redeloze boosheid leidt.Karel Jong, 29-01-2021
Betere gesprekken voeren:
SOCRATES OP SNEAKERS
Ergernissen over hopeloze gesprekken waarin één persoon vooral praat en praat en toetert en alles kaapt wat de gesprekspartner wil inbrengen? Wie kent deze borrelende frustratie niet als op gruwelijke verjaardagen oom Koos of tante Mina eindeloze monologen houdt en na afloop beweren dat zij met jou een goed gesprek hadden? Wie heeft nooit met een mentale bijl klaar gestaan als buurman Arie in details ging uitleggen waarom zijn nieuwe heggenschaar zo’n topproduct is? Hoor en wederhoor, dat zou mooi zijn. Maar heel vaak kletsen wij zinloos langs elkaar heen. Vertellen, preken, in eindeloze stromen, dat doen wij graag, en het leidt zeker niet altijd tot vreugde of resultaten. En vragen stellen om meer te weten van de ander, dat is helemaal een soort taboe.
De kunst om echte gesprekken te voeren is ook te vinden in het dit jaar gepubliceerde boek: ‘Socrates op sneakers’, uitgeverij Ambo/Anthos. Dit boek is een handige gids om na te denken over je eigen gesprekstechniek en of jij voldoende in staat bent om vragen te stellen, welke communicatie bevordert in plaats van luisteren naar woordenstromen van anderen. Hoewel dat luisteren ook zeker een vaardigheid is, dat overigens in de Nederlandse cultuur matig ontwikkeld lijkt. Mogelijk door de in het onderwijs aangeleerde assertiviteit geldt, dat het op de eigen trom slaan sterk overheerst. Wie aandachtig luistert en af en toe een vraag stelt, is een witte raaf. Op verjaardagen, borrels, bruiloften en partijen kom je deze instelling nauwelijks meer tegen. En zo ja, dan geraak ik redelijk van slag. Ik ga enigszins stotteren of klap dicht. Zo ver is het al gekomen.
In ‘Socrates op sneakers’ geeft auteur Elke Wiss zeer praktische tips om betere gesprekken te voeren. En- zoals eerder betoogd- dat is ook in de Nederlandse cultuur geen overbodige luxe. We toeteren ons ongans, maar luisteren en vragen stellen, is in deze moderne, jachtige en nu door Corona geteisterde samenleving zeer matig ontwikkeld. Uiteraard maak ook ik mij schuldig aan te haastig komen met een advies, of een eigen ervaring, naar aanleiding van een verhaal. Ik oefen veel aan de hand van de suggesties van Elke Wiss. Het is struikelen geblazen. Toch bemerk ik, dat ik steeds vaker goede vragen stellen gemakkelijker vind, in plaats van de ander te besproeien met louter mijn eigen verhaal. ‘Socrates op sneakers’ is wat mij betreft een aanrader om onze gruwelijke wijze van non-communiceren eens kritisch onder de loep te nemen.
Karel Jong, 26-12-2020
Recensent NRC nu wél lovend
Nieuwste boek Rijneveld: ‘Mijn lieve gunsteling’
‘Dit is het boek waarmee Marieke Lucas Rijveld de International Booker Prize had moeten winnen. Mijn lieve gunsteling is rijper, gelaagder en geslaagder dan het zo bejubelde debuut De avond is ongemak. In de opvolger komt een kunstenaarschap geheel tot zijn recht, hier wordt een verhaal op eigenzinnige en overtuigende wijze verteld en met een volstrekt authentiek geluid in de wereldliteratuur ingebed. Hier klinkt een stem van internationale allure.’
Dat schrijft recensent Thomas de Veen in NRC Handelsblad van 5 november 2020.
Verderop in zijn uitvoerige lofzang op het nieuwe boek van Rijneveld noemt hij de sterke punten van de nieuwe roman: de vertelstem, de poëtische taal en de intrige. Rijneveld heeft zich volgens de criticus ‘als romancier enorm ontwikkeld’. Haar boek gaat over een Nederlandse boerderij. Er is sprake van verlies. De zoon van de veehouder werd ooit aangereden. Daarop verliet de moeder het getraumatiseerde gezin. Waaronder de dochter ‘met een wilde, verontrustende fantasie.’
Het komt niet elke dag voor dat een boekrecensent een internationale prijswinnaar als Marieke Lucas Rijneveld behoorlijk kritisch onder de loep neemt. De wending van zuinig naar nu jubelend over haar nieuwste werk trekt wel de aandacht. De lovende beoordeling van Mijn lieve gunsteling is uitvoerig genoteerd met analyses van de taal, het verhaal en de symboliek. De recensent: ‘Dat is wat mij betreft de sterkste zet van de roman: de intertekstuele verwijzingen trekken de buitenwereld de romanwereld binnen- in het Rijneveld universum, dat voorheen ook iets had van een gesloten circuit’.
Kortom, voor lezers en liefhebbers van analyses is deze recensie de moeite waard om kennis van te nemen. De ware zoekers lezen wellicht de beide boeken van Marieke Lucas Rijneveld en vormen zo hun eigen oordeel.
Bron: NRC Handelsblad 5 november 2020
Karel Jong, 10-11-2020
Bezig met laden
Meer laden...