Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Draaiorgels

Vroeger waren er meer draaiorgels. Ik mis ze wel.
Eén zie ik er nog wel eens. In de hoofdstraat. Hij wordt niet meer gedraaid maar loopt op een motor. Als ik draaiorgelman was zou ik dat ook doen. Niks romantiek van de zwoegende draaier. Die man is verstandig. Liever een motor dan voor het leven een stukgedraaide arm.
Ik heb het wel eens gedaan, dat draaien. 't Is nu zo'n 20 jaar geleden maar als ik eraan denk voel ik de napijn nog. Loodzwaar. En dan het regelmátige draaien. Doe je dat niet dan gaat de muziek wauwelen. Om je dood te schamen! Zelfs het paard keek achterom, kan je nagaan!

Die draaiorgeldraaiers waren echte mannetjesputters. Draaien voor vrouw en kinderen. Meestal waren er twee personeelsleden. In de goede tijd dan. De baas voor het draaien, de andere twee voor het "mansen". Ofwel geld ophalen in het "mansbakkie". Een koperen bakje met een gleuf, het leek op een beurs.

Het was een zwaar beroep, vaak in weer en wind. Wel eens gezien hoe zo'n orgel bij gladheid op een bolle brug naar boven ging? Met z'n drieën en het paard. Vaak met hulp van omstanders of voorbijgangers. Ik schrijf nu over de dertiger/veertiger jaren. Het kan overal geweest zijn.

Vaak was ik met mijn tien jaren een omstander of voorbijganger. Boodschap doen voor moeder en op mijn kop krijgen als ik laat thuiskwam. Weet u hoe ik meehielp? Met mijn rug naar het orgel toe en dan maar duwen en achteruit lopen. Het was heerlijk om zo op een volwassen man te lijken. Later keken we elkaar triomfantelijk aan. "Dat hebben we weer mooi geflikt"!
Maar de slechte tijd bleef. Alle moeders moesten hun gezin maar op de been zien te houden. Ook de vaders natuurlijk. Ik heb groot respekt voor die moeders.

Weet u nog hoe de orgels eruit zagen? Eerst de naam van de verhuurder/eigenaar. Perlee Amsterdam. Dan de toeters en de bellen. "Pomp and circumstances". Dan de prinsen en prinsessen met vers geverfde neuzen. Ze sloegen op trommeltjes of op bekkens. Of ze zwaaiden met een stokje. Allemaal heel houterig. Zie je die orgelboeken nog? Prachtig gezicht als ze afgespeeld werden.
En de muziek? Ha, operafantasieën of Nederlandse liedjes van vroeger. De meest beroemde was "Ik hou van Holland".

Kent u het meest geëxporteerde Nederlandse liedje? Dat was "Tulpen uit Amsterdam". Het was het liedje waar de eerste emigranten in de jaren 50/60 hartstochtelijk naar verlangden. We stuurden ze dat liedje op een 45-toeren plaatje. Extended play. Het bestond op draaiorgel. Grijsgedraaide tranentrekker van jewelste voor Nederlanders in Canada of Australië. Ach,lieve tijd.
Ik weet nog meer over "straatmuziek". Volgende keer!

Schrijver: Wim Brandse, 5 februari 2009


Geplaatst in de categorie: muziek

2.8 met 5 stemmen 365



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)