Hector Berlioz en zijn indrukwekkende requiem I
Eén van de meest spectaculaire muziekproduktie's uit de 20ste eeuw is het Requiem, ofwel de "Grandse Messe des Morts" van Hector Berlioz (1803-1869).
Deze grote Franse componist schuwde geen publiciteit rond zijn persoon. Zijn heftige temperament lokte de nodige schandalen uit. Wanneer je de ontstaansgeschiedenis van zijn Requiem doorleest, blijkt ook dit gigantische werk helemaal in het kader en bij het karakter van de componist te passen.
Zijn hele leven werd Berlioz gefascineerd ooit een werk van enorme afmeting te kunnen schrijven. En dat dan niet alleen in tijdsduur, maar ook in het aantal uitvoerenden. Het is als een machtig Napoleontisch beeld: een paradeschilderij met enorme aantallen manschappen en troepenbewegingen, prachtig binnen de lijst neergezt, kleurrijk en vol sentiment en gedetailleerde aktie. Naar analogie van Mahlers Achtste zou je het stuk het "Requiem der Tausend" kunnen noemen!
Natuurlijk zou het schrijven van een dergelijk werk de componist veel tijd gaan kosten. Daarom moest de altijd in muzikale of niet-muzikale verwikkelingen levende Berlioz daar een opdracht voor krijgen die hem in staat zou stellen zich voor niet geringe tijd aan zijn dagelijkse beslommeringen te kunnen onttrekken en zich voor geruime tijd financieel onafhankelijk te maken. Het is begrijpelijk dat een dergelijk verzoek aan de overheid aldaar nog al wat zure en zuinige gezichten opleverde, met de vraag "of het niet wat minder kon". Ik ken de bedragen niet, maar ik schat
het op iets uiterst luxueus en het moet voor Berlioz een geweldige publiciteitstunt geweest zijn: vechten voor een aan het Franse volk opgedragen Requiem tegenover de beknibbelende overheid die haar grote zoon weigerde aan een nationaal muzikaal monument te werken en naar meerdere richtingen uit onsterfelijkhid te verwerven.
De heftige gelegenheid daartoe doet zich voor wanneer een vriend van Berlioz, Adrien de Gasparin, in 1836 tot minister wordt benoemd. De Gasparin slaagt erin, ondanks veel intriges en tegenwerking, Berlioz een compositieopdracht te geven voor het componeren van een Requiem.
Het zal een Dodenmis moeten worden ter nagedachtenis aan de gesneuvelde militair tijdens de zich voortslepende oorlog rond de stad Constantinopel. Met beide handen aanvaardt Berlioz deze opdracht. Er worden contracten getekend waarin bepaald is dat de componist vierduizend francs als honorarium zal ontvangen en dat alle kosten van de uitvoering door de regering zullen worden gedragen.
Gedreven en geinspireerd begint Berlioz aan zijn geweldige opdracht. Het nieuwe werk zal al wat hij eerder componeerde overtreffen in muzikale uitdrukking, afmeting en artistieke intentie. Al na korte tijd is de componist met zijn werk gereed. Slechts een luttel aantal maanden is nodig om een indrukwekkende partituur tot stand te brengen voor een even indrukwekkend uitvoerend ensemble. In totaal heeft Berlioz vijfhonderd musici voor zijn "Grande Messe des Morts" nodig.
Het kopiëren is minstens een even grote taak voor degenen die daarvoor aangewezen worden. Het instuderen van het immense werk zal een groots spektakel worden. Met de repetities wordt inderdaad begonnen, maar na drie dagen wordt van hogerhand bevolen om de voorbereidingen te staken, zogenaamd vanwege politieke redenen.
Afgunst en intrige liggen echter meer voor de hand.
En daar laat ik het voor nu even bij!
(wordt vervolgd)
planet.nlGeplaatst in de categorie: muziek
Berlioz
155
Geef je reactie op deze inzending: