Alle inzendingen van Wim

Eén van de meest roemruchte theaterprodukties's uit de 20e eeuw is zeker De "Dreigroschenoper" van Kurt Weill (1900-1950). Ik heb mij gerealiseerd dat in het korte leven van Kurt Weill zich niet minder dan twee wereldoorlogen hebben afgespeeld. Ze hadden beide een fatale afloop van het Duitsland dat Kurt Weill kende en ze gebeurden juist in de…

Minder dan vroeger, maar toch soms nog vlammend, trekt Weills "Dreigroschenoper" nog langs mij heen. Ik weet eigenlijk niet goed wat daar de voedingsbron van is; natuurlijk, denk ik dan, het is een stuk van een bepaalde muzikale waarde en de lef daarin. Ik denk dat ik altijd weer onder de indruk ben van het onverbiddelijke erin, van het uitgesproken…

Zoals uit de vorige aflevering al bleek wacht men zich in het algemeen voor een definitief waardeoordeel over het Strijkkwartet van Debussy. Alle beschouwingen in de pers zijn gesteld in bewoordingen als "wachten en toezien" en "loopt het later goed af, dan is er nog tijd genoeg om te juichen". Het is een temptatie voor een componist of voor…

Het Strijkkwartet is voor veel componisten een genre waarin een maximum aan muzikaal-essentiële waarde ligt besloten. Voor beginnende componisten is het strijkkwartet een prima middel om tot stilistische eigenheid te komen, maar meer nog is het componeren van een strijkwartet een uitstekende oefening om met vier stemmen maximale discipline te tonen…

Het eerst gecomponeerde lied is "Im Abendrot" op tekst van Joseph von Eichendorf. Het is een vers in de "ik" vorm, dat op ontroerende wijze weergeeft hoe twee bejaarde mensen zich hun hele leven aan elkaar verbonden weten en wier gezamenlijke levensreis door hoogte- en dieptepunten heeft geleid. Ze zijn aan het eind van hun reis gekomen en vragen…

Het is een bekend feit dat Richard Strauss (1864-1949) zich gedurende zijn hele leven heeft bezig gehouden met een genre muziek dat aan het begin van de 19e eeuw nog lang niet díe status van volwassenheid had bereikt als Strauss het in zijn jonge jaren aantrof. Dat genre is het lied. Wie de immense opuslijst van Richard Strauss bestudeert komt tot…

Zowel openbare concerten alsmede de mogelijkheid voor een jonge kunstenaar om zich hierin te doen horen als instrumentalist of als componist was een kwestie van patronage. Maar vooral het eerste had de uitgesproken voorkeur van het op sensatie beluste publiek. Maar doordat bij Beethoven de twee aspekten samenvielen paste dat mooi samen, maar zijn reputatie…

Alhoewel Ludwig van Beethoven (1772-1827) in de galerij van de onsterfelijke componisten is geplaatst, steeg zijn ster in het Wenen van zijn dagen sneller als pianist dan als componist. Dit is eigenlijk best een aardige constatering die mogelijk een aantal Beethovenliefhebbers onbekend zal zijn. Het werpt wel een interessant licht op het ontstaan van…

De muziek van Tsjaikofski is vol tegenstrijdigheden. Ze bevat ruw en fijn, banaal en delicaat, origineel en conventioneel. En zoals muziek het karakter van de componist weergeeft vormen al deze tegenstrijdige elementen een invalshoek tot het herkennen van de componist achter deze noten, de mens Tsjaikofski. Het is iemand die zijn hele leven leeft…

Zelden heeft de muziekgeschiedenis een componist gekend die meer onverhulde openheid en gevoelsmatigheid in zijn muziek gelegd heeft als Pjotr Iljich Tsjaikofski(1840-1894). Niet zo merkwaardig is dat die etalering van affekten in Tsjaikofski's muziek gevolgen heeft voor de appreciatie van zijn muziek, ten goede of ten kwade. Voor melomanen beschikt…

Toen Johannes Brahms besloot zijn "Deutsches Requiem" een omvangrijke lengte te geven was hij zich bewust van zijn muzikale voorgangers in dat genre: Palestrina, Bach, Händel, Mozart en Beethoven. De muzikale vormen in Brahms' Requiem zijn traditioneel. De variatievorm, de fuga en het rondo zijn de belangrijkste bestanddelen in het stuk. In feite…

In het huidige koorleven staat "Ein Deutsches Requiem" van Johannes Brahms centraal en wordt het vaak met veel succes en publieke belangstelling uitgevoerd. Daarom in twee afleveringen een aantal bijzonderheden over dit geliefde stuk dat niet nalaat grote indruk achter te laten. In het leven van Johannes Brahms (1833-1897) zijn 10 jaren, zij het…

Eén van de meest legendarisch geworden koppen in de geschreven muziekjournalistiek stamt uit de 19e eeuw. Ik las het artikel weer eens waarin Schumann in zijn eigen "Algemeine Musikalische Zeitung" een promotieartikel had gelanceerd over een jonge componist uit zijn dagen, die zojuist zijn "Don Juan" variaties opus 2 had geschreven. Die beroemde…

Mozarts Pianosonates zijn te beschouwen als voorbeelden van een uitnemende klavierstijl. Ze stellen soms heel hoge eisen aan muziksal inzicht en er is in deze stukken vaak een breed skala aan uitdrukkingsmogelijkheden te realiseren. Mozart was volgens ooggetuigen een wat terughoudend pianist. Alle aandacht in zijn spel was geconcentreerd op artistieke…

Ik zou willen dat ik ze beter kon spelen! Het is geen kwestie van het notenbeeld want op zich is dat zeker niet moeilijk. Het is voor mij een kwestie van motoriek; ik kan de lichtvoetigheid, de elegance en het toucher niet opbrengen dat vooral bij Mozart spelen zo'n grote rol speelt. Met andere componisten heb ik dat niet, maar bij Mozart durf ik haast…

Cesar Franck heeft zijn Symphonie maar één keer kunnen horen. Geboren in de vroege morgenuren wanneer Franck door het stille Parijs naar zijn leerlingen liep (de rest van de dag was hij te druk in zijn hoofd om zich te kunnen concentreren, volgens eigen zeggen) en gewijd "A la Gloire de Dieu", zoals op het titelblad vermeld staat. De eerste uitvoering…

Er is naar mijn weten nooit een studie gemaakt of een onderzoek ingesteld naar oorzaken of directe redenen die hebben geleid tot volstrekt mislukte premières van later beroemd geworden stukken in de muziekliteratuur. Overigens een aardig promotie-onderwerp! Er zijn er een paar bekend met toedracht en al; overigens bestaat het verschijnsel van de "mislukte…

Mijn liefde voor de muziek van Joseph Haydn kan al 50 jaren lang niet meer kapot! Om de wezenlijke betekenis van Haydns muziek in de tijd waarin hij leefde te begrijpen, moet het accent gelegd worden op datgene wat Haydn méér ontwikkelde dan zijn voortgangers. En dus aan welke muzikale aspekten Haydn meer voorkomen gaf waardoor de muziek van de 18e…

Het schijnt overigens een belevenis geweest te zijn wanneer Ravel zelf zijn Boléro dirigeerde. Want dat deed hij zonder gêne, en op zich vind ik dat weer een stunt, om je ondanks alle kritiek in de pers van die tijd en je eigen kritiek op het stuk niets van dat alles aan te trekken. Dat staat voor mij voor karakter, geloof in je eigen schepping en een…

Het is curieus om te constateren dat nogal wat componisten zich bepaald niet laten voorstaan op het auteurschap van één van hun muzikale geesteskinderen, ja zelfs in het openbaar daar de spot mee drijven. Ze rubriceren zo'n stuk dan in de klasse "jeugdzonde", "onrijp" of "scholierenwerk". Het is een fenomeen dat mij boeit, te meer wanneer…

Vroeger waren er meer draaiorgels. Ik mis ze wel. Eén zie ik er nog wel eens. In de hoofdstraat. Hij wordt niet meer gedraaid maar loopt op een motor. Als ik draaiorgelman was zou ik dat ook doen. Niks romantiek van de zwoegende draaier. Die man is verstandig. Liever een motor dan voor het leven een stukgedraaide arm. Ik heb het wel eens gedaan,…

Korte karakteristiek van de 7 symfonieën van Jean Sibelius 1. Symfonie 1 in e klein. Opus 39. Na de succesvolle Kalevalasymfonie een prima voortzetting. Weens klassieke opbouw. Nog niet opvallend in vormopbouw. Elk deel heel karakteristiek in instrumentatie (klarinet en pauken) expressief, beheerst en met een gevreesde klarinetsolo in deel 1.…

Na mijn hele leven als professional met muziek gevoed te zijn heb ik een sterke band gekregen met die van Jean Sibelius. En ik heb getracht zijn muziek technisch-analytisch naar vermogen te doorgronden en daarmee beter te begrijpen. Muziek in het algemeen bestaat uit een aantal componenten. Daar is allereerst het ritme, het oudste vormende pricipe…

Zoals u weet heb ik iets met boeken. Dat heb ik mijn hele levenal gehad en ik raak dat niet meer kwijt. Mac Olliver schreef daar een mooi gedichtje over. Lees maar: "Al staan zij in stram gelid als soldaten, gerangschikt van groot naar klein: Zij ademen liefde en vriendschap. Elk van hen heeft een eigen gezicht en taal. Zij zijn altijd…

Er bestaan duizenden stukken in kleine bezetting of voor solo-instrument die ongeschikt zijn om in de grote concertzaal te spelen. Die horen thuis in de intimiteit van de salon. Hier wordt door een exclusief gezelschap geluisterd naar "salonmuziek". De luisteraars zijn dus "salonfiguren", dit in tegenstelling tot "saloneske" figuren, dat is…

Ik ben een snuffelaar. In mijn eigen boekenkasten. Ik lijd aan licht-bibliofiele neigingen, maar het blijft binnen de perken. Zelden zal ik gezien worden aan een boekenkraam op het Waterlooplein en nog minder bij een boekenmarkt in bijvoorbeeld Deventer. Dan zie ik honderden snuffelaars bij elkaar en dan is voor mij de aardigheid eraf. Ik acht het…

(vervolg) Over Josquin's moeizame reis naar Rome te schrijven, bemoeilijkt door een nauwelijks ontwikkeld wegennet, slechte logeerbehuizingen, voortdurende ziektegevaar en onophoudelijke struikroverij is meer ruimte nodig dan het bestek van deze beschouwing biedt. Liever stel ik de persoon Josquin centraal en de muziek van zijn tijd. De voorgangers…

Ik acht Theun de Vries (1908-2005) één van de grootste Nederlandse schrijvers van de 20ste eeuw. In zijn lange leven heeft hij een immens oeuvre opgebouwd, waarin steeds weer historie centraal staat. En dat op vele gebieden. Eén van de hoogtepunten in dat geweldige werk van Theun de Vries vind ik nog altijd 'Ketters'; anderen hebben weer een ander…

Vroeger waren er veel meer. Ik bedoel paarden in de stad. Bruine,vale, blessen, soms ook wel een schimmel. Sommige hadden een staart, andere was die afgenomen. Daar zat geld in, dacht ik. Vioolsnaren, zachte bezems en wat niet al. Het waren nooit mooie paarden. De baas had ze om te trekken en niet om hun toilet te maken. Begrijpelijk. Dat gebeurde…

(vervolg) De vijf Symfonieën zijn ontstaan gedurende een lange tijdsperiode. De eerste in 1850, de laatste in 1886. De eerste twee symfonieën zijn geheel vergeten, een Symfonie in A en een Symfonie in F, die de bijnaam "Una Roma" kreeg. De eerste "officiële" symfonie ontstond in 1853 en werd in 1855 uitgevoerd. Ook deze symfonie, opus 2…