Alle inzendingen van Jan

Hij hangt zijn jas aan de kapstok. Op het aanrecht staat zijn glas van gisteren. De kraan druppelt. Hij draait hem strak dicht. De slaapkamerdeur staat op een kier. Ze ligt op haar zij, gezicht naar de muur. In de badkamer kleedt hij zich uit. Zijn voet blijft haken in zijn sok. Hij zet een paar stappen bij om in evenwicht te blijven. Op de rand…

Ze zet de koffie neer. Daarna de stukken boterkoek op een servet. Buiten bewegen de dennen. ‘Suiker?’ Hij schudt zijn hoofd. Zijn hand trilt. De klok tikt. ‘Misschien straks een wandeling,’ zegt ze. ‘Misschien.’ Een koekoek roept. Ze strijkt over haar bovenbenen. ‘Ik zag gisteren een ree.’ Hij zwijgt. ‘Een mannetje. Dichtbij.’ ‘Zo.’…

Als ze binnenkomt, staat haar moeder gebogen over een van de kartonnen dozen. ‘Hoi mam.’ Haar stem klinkt hol in de halflege kamer. Haar moeder kijkt schuin over haar schouder. ‘Daar ben je. Kon je niet eerder weg van je werk?’ ‘Het is nog voor twaalven, mam. Zoveel is er niet meer te doen.’ De moeder laat haar blik over…

Hij parkeert op de oprit naast zijn vaders huis. Als ze uitgestapt zijn, zegt de vader, steunend op de rand van het portier: 'Heerlijk. Thuis.' De zoon kijkt naar hem. Hij ziet een breekbare man, de huid strak over zijn schedel, gelig. De net gekregen uitslag van de ziekenhuisonderzoeken is hem aan te zien. 'Koffie. Goeie koffie.…

De verwarring begint eigenlijk al bij het woord democratie. De macht aan het volk. Wie beweert dat het volk in Nederland aan de macht is, liegt. We kunnen, zo schreef Willem Drees al in 1975, aan de individuele kiezer nooit het gevoel geven dat hij veel invloed heeft. De enkeling die meer te zeggen zou willen hebben, is één van ongeveer acht miljoen…

Op de avond als de eerste verkiezingsnederlagen en -overwinningen bekend worden, moeten lijsttrekkers voor zaaltjes gaan staan en hun aanhang een hart onder de riem steken of samen juichen. Vervolgens lopen ze bewust in de armen van journalisten die maar één vraag hebben: wat betekent deze uitslag? Wat heeft de kiezer gezegd? En hier gaat het mis…

Afgelopen zaterdag was ik bij een demonstratie. Geen idee waarom, maar goed, ik was er wel. En ik dacht ook, het is wel goed om te laten zien dat er mensen zijn die deze regering niet zien zitten. Dit verandert niets, maar misschien is het wel goed dat mensen kunnen zien dat er mensen zijn die solidariteit belangrijk genoeg vinden om de straat voor…

Ik liep zomaar wat. Ik heb van die ochtenden dat ik niet weet waar ik naartoe moet, dus dan loop ik maar. Niet dat ik ergens naar op zoek was, of zo. Dat zeggen mensen dan altijd: je loopt niet zomaar, je zoekt iets. Ze trekken er dan vaak een intellectueel gezicht bij. Het is zó’n flauwekul. Ik trek dat niet. Maar echt! Ik zou eigenlijk op school moeten…

De keukendeur zwaait open. Wild. Hij staat in de deuropening, buiten adem. Zijn jas hangt half van zijn schouder, zijn haar nat van zweet. Zijn ogen schieten langs de tafel, de dampende schalen, de drie borden, haar handen die een bord omklemmen. Hij komt naar haar toe, pakt haar onderarmen vast. ‘Weet je het zeker?’ Zijn stem schor. ‘Vergis je je…

Het is lekker wandelweer. Veel blauw tussen witte wolkenformaties, zon en wat wind. Ik ben in het park met mijn hond. Bij de sloot staat een zilvermeeuw. In het gras voor hem spartelt iets. Een vis, denk ik. Dan zie ik iets van een vacht. Misschien een muis. Vind ik erger dan een vis. Maar dan tilt de meeuw zijn prooi aan het nekje op. Twee lange…

Donderdagavond. Zelfde jas, zelfde route. Langs het lege bushokje, de donkere ruiten van het reisbureau, de kapper die al jaren dicht is. Hij duwt de deur open, stapt naar binnen, veegt zijn schoenen droog aan de mat. ‘Ha Ruud,’ zegt de barkeeper. Ruud knikt. ‘Een vaasje.’ Zijn plek is vrij. Altijd. Links achterin, half in het donker…

Ze zit op een plastic tuinstoel. Het gras is gemaaid, maar niet kort. Achter haar een heg, rommelig van vorm. De zon schijnt op haar witte bovenarmen. ‘Hier,’ zegt hij, en geeft haar een vergeeld mapje. Ze opent het langzaam. Eén foto trekt haar aandacht. Vier mensen op een rood geruit kleed bij een meer. Hij zit rechts, zonnebril in het haar, flesje…

De nieuwe Duitse regering begint met het sluiten van grenzen. Zo’n 1500 Afghanen die in Pakistan vast zitten, mogen Duitsland niet meer in. Een harde lijn. Er zijn te veel buitenlanders in het land. Het draagvlak zou er niet meer zijn. Dit is dus de regering van CDU/CSU en SPD. Dit is niet de regering van AfD. Blijkbaar willen de twee partijen voorkomen…

Lang, lang geleden was ik tegen de Amerikaanse invasie in Afghanistan. Ik voorspelde dat het slecht zou aflopen. Partijgenoten beweerden echter dat het heel belangrijk was dat ook Nederland er troepen heen zou sturen. ‘Denk aan de positie van de vrouwen!’ werd me voor de voeten geworpen. Het was een gedachte die ik wel een beetje vreemd vond, want als…

Deze week hoorde ik een verhaal van een stel dat een huis had gekocht. Ze zaten nog midden in de inrichting toen het noodlot toesloeg. Deze week werd de vloer gelegd. De gordijnen kwamen een dag erna. Er was een bank besteld, dat soort dingen was allemaal geregeld en de dag van de verhuizing kwam elke dag dichterbij. Nog even en ze konden het huis…

Het zand voelt warm aan mijn voeten als ik naar de zee ren. Mama roept dat ik uit moet kijken. De golven spatten tegen mijn zwembroek. Ik gil. Het water is kouder dan ik dacht. Papa tilt me op en draait me rond. Ik word duizelig en lach. Als ik nu de zee ruik, voel ik nog zijn handen, als echo's in mijn huid. Wat me raakt is hoe volkomen veilig ik…

Dat de mens op de maan is geweest en chimpansees niet, komt niet doordat wij zo slim zijn en zij zo dom, maar omdat wij kunnen samenwerken. Hoe dat werkt, weten we dankzij Michael Tomasello die allerlei testjes deed met mensapen en peuters. Hij kwam op het kleine verschil dat alles verandert en dat was dat wij mensen gemeenschappelijke intenties kunnen…

Lang geleden werkte ik in de automatisering. Dit was niet goed voor mij. Als ik een nieuwe taal leerde, vond ik het best leuk, maar meestal was het werk weinig meer dan het oplossen van puzzels. Het was te eenvoudig. Ik verveelde me. Ik was op mijn werk dood, schreef ik in mijn dagboek. Maar wat mij wel opviel was dat mijn manager en de directeur…

Hij komt thuis, later dan normaal. In de gang legt hij zijn tas neer. Zijn jas hangt hij aan de kapstok erboven. Hij loopt de huiskamer in. Hij voelt het meteen. Er is iets anders, maar hij kan het niet plaatsen. Opeens weet hij het: de kraan. Drup, drup, drup. Hij loopt er snel heen en draait hem stevig dicht. Hij heeft een pest aan druppelende…

Als hij binnenkomt, worden tassen verplaatst, stoelen iets van hem weggeschoven. Het is of hij besmet is met iets wat je beter niet hardop kunt uitspreken. Dirk lijkt het niet te merken. Of hij doet alsof. Sinds hij bij zijn dochter woont, is het erger geworden. Vlak nadat de buurvrouw een kort gesprek met hem had gevoerd, sprong er een loslopende…

Zo nu en dan lees je een boek, waarvan je had gewild dat je het al uit had. Sarah Hrdy Blaffer, de naam lijkt weinig serieus, maar is misschien een verbinding van een Amerikaanse voornaam met een Tsjechische en een Nederlandse achternaam, deze Sarah, geboren Blaffer, schreef on de naam Hrdy onder meer het boek Mothers and others. Het is in het Nederlands…

De deur van het buurthuis piept als hij hem openduwt. Zoals altijd is hij de eerste. Uit de meterkast pakt hij een flacon smeerolie en een doekje. Hij smeert alle drie de scharnieren in. Daarna tilt hij de stoelen van de tafels, haalt een vochtige doek over de tafelbladen, zet kopjes klaar op een dienblad en stapelt bokkenpootjes op een bord. Hij…

Iedere donderdag eten we samen. Ik kook, Peter brengt wijn die hij niet zelf betaalt mee van zijn werk. Hij weet dat ik het weet. We zijn vrienden sinds de middelbare school. Of eigenlijk: we zijn nooit gestopt elkaar te zien. ‘Je ziet er moe uit,’ zegt Peter terwijl hij zich over de tafel buigt en de fles pakt. Ik knik. ‘Klote week…

‘Hij komt niet meer terug,’ zegt Carla terwijl ze het koffiekopje op het aanrecht zet. ‘Dat weet jij ook wel.’ Frans trekt de mattenklopper van het haakje. Zo’n houten, met gevlochten riet. ‘Hij zei dat hij alleen even naar Den Bosch moest. Voor z’n moeder.’ ‘Z’n moeder is al vijf jaar dood.’ Frans knikt langzaam. Carla…

Ze hebben zich verzameld als de Tapinoma’s rond een gevallen stuk fruit. Ik bezie het van afstand, zittend in het gras, mijn notitieboek op schoot. Hun gedrag is kenmerkend voor de Homo Touristicus. Bij vermeend gevaar ontstaat collectieve stress. Dat leidt tot kuddegedrag. De rationaliteit wordt uitgeschakeld en spiegelneuronen zorgen voor gelijksoortige…

Het kan elke dag oorlog worden, ja, dus het leger moet paraat zijn. Althans, dat het leger paraat moet zijn is de nieuwe dagorder van ons legertje. Heeft hij gelijk? Gezien de laatste berichten van het oostfront, lijkt dat overdreven. Ja, de Russen rukken op, maar het kost ze geweldig veel soldaten. Als ze niet in staat zijn Oekraïne in een paar…

Het begint vaak met een tweet. Wat boze hoofdletters hier, een uitroepteken daar. Wat steevast volgt is rumoer. Dreiging. Wanorde. Als Donald Trump spreekt, trilt ergens op de wereld een grenspaal. Trump is een vechter in een ring zonder regels. Hij gedijt niet bij consensus, maar bij conflict. Hij wantrouwt bondgenootschappen, relativeert verdragen…

(Nederland, 2023, regie: Linde Voskamp, 82 min., kleur) De film opent met een man in een bushokje. Hij eet een boterham. Achter hem hangt een reclameposter met een tropisch strand. Regenwater druipt langs de glazen wanden van het hokje. Tegelijk zien we op een parallel spoor een vrouw in een wasserette. Ze kijkt hoe de trommel van de droger ronddraait…

De snoek ligt stil tussen het wier, als een vergeten gedachte. De wereld boven hem ruist van licht. Elke golf verandert de kleur op zijn kieuwen. Honingzacht glijden de peddels van de visser door het water. De vis herkent hem. Deze roeit altijd zo, alsof hij stilte door het water klutst. Even later ruikt hij de rode, wormachtige smaak van het…

Het binnengaan mijn broers kamer voelt als een vuist in mijn gezicht. Over de hele vloer ligt een tapijt in de kleur van rijpend graan. De muren zijn geverfd in een doffe, ijzerachtige tint, als opgedroogd bloed. Zelfs op bewolkte dagen lijkt de kamer te gloeien, alsof er ergens in de buurt brand is. Op zijn bed ligt een schreeuwende deken. Oranje…