Alle inzendingen van Jan

Het is lekker wandelweer. Veel blauw tussen witte wolkenformaties, zon en wat wind. Ik ben in het park met mijn hond. Bij de sloot staat een zilvermeeuw. In het gras voor hem spartelt iets. Een vis, denk ik. Dan zie ik iets van een vacht. Misschien een muis. Vind ik erger dan een vis. Maar dan tilt de meeuw zijn prooi aan het nekje op. Twee lange…

Donderdagavond. Zelfde jas, zelfde route. Langs het lege bushokje, de donkere ruiten van het reisbureau, de kapper die al jaren dicht is. Hij duwt de deur open, stapt naar binnen, veegt zijn schoenen droog aan de mat. ‘Ha Ruud,’ zegt de barkeeper. Ruud knikt. ‘Een vaasje.’ Zijn plek is vrij. Altijd. Links achterin, half in het donker…

Ze zit op een plastic tuinstoel. Het gras is gemaaid, maar niet kort. Achter haar een heg, rommelig van vorm. De zon schijnt op haar witte bovenarmen. ‘Hier,’ zegt hij, en geeft haar een vergeeld mapje. Ze opent het langzaam. Eén foto trekt haar aandacht. Vier mensen op een rood geruit kleed bij een meer. Hij zit rechts, zonnebril in het haar, flesje…

De nieuwe Duitse regering begint met het sluiten van grenzen. Zo’n 1500 Afghanen die in Pakistan vast zitten, mogen Duitsland niet meer in. Een harde lijn. Er zijn te veel buitenlanders in het land. Het draagvlak zou er niet meer zijn. Dit is dus de regering van CDU/CSU en SPD. Dit is niet de regering van AfD. Blijkbaar willen de twee partijen voorkomen…

Lang, lang geleden was ik tegen de Amerikaanse invasie in Afghanistan. Ik voorspelde dat het slecht zou aflopen. Partijgenoten beweerden echter dat het heel belangrijk was dat ook Nederland er troepen heen zou sturen. ‘Denk aan de positie van de vrouwen!’ werd me voor de voeten geworpen. Het was een gedachte die ik wel een beetje vreemd vond, want als…

Deze week hoorde ik een verhaal van een stel dat een huis had gekocht. Ze zaten nog midden in de inrichting toen het noodlot toesloeg. Deze week werd de vloer gelegd. De gordijnen kwamen een dag erna. Er was een bank besteld, dat soort dingen was allemaal geregeld en de dag van de verhuizing kwam elke dag dichterbij. Nog even en ze konden het huis…

Het zand voelt warm aan mijn voeten als ik naar de zee ren. Mama roept dat ik uit moet kijken. De golven spatten tegen mijn zwembroek. Ik gil. Het water is kouder dan ik dacht. Papa tilt me op en draait me rond. Ik word duizelig en lach. Als ik nu de zee ruik, voel ik nog zijn handen, als echo's in mijn huid. Wat me raakt is hoe volkomen veilig ik…

Dat de mens op de maan is geweest en chimpansees niet, komt niet doordat wij zo slim zijn en zij zo dom, maar omdat wij kunnen samenwerken. Hoe dat werkt, weten we dankzij Michael Tomasello die allerlei testjes deed met mensapen en peuters. Hij kwam op het kleine verschil dat alles verandert en dat was dat wij mensen gemeenschappelijke intenties kunnen…

Lang geleden werkte ik in de automatisering. Dit was niet goed voor mij. Als ik een nieuwe taal leerde, vond ik het best leuk, maar meestal was het werk weinig meer dan het oplossen van puzzels. Het was te eenvoudig. Ik verveelde me. Ik was op mijn werk dood, schreef ik in mijn dagboek. Maar wat mij wel opviel was dat mijn manager en de directeur…

Hij komt thuis, later dan normaal. In de gang legt hij zijn tas neer. Zijn jas hangt hij aan de kapstok erboven. Hij loopt de huiskamer in. Hij voelt het meteen. Er is iets anders, maar hij kan het niet plaatsen. Opeens weet hij het: de kraan. Drup, drup, drup. Hij loopt er snel heen en draait hem stevig dicht. Hij heeft een pest aan druppelende…

Als hij binnenkomt, worden tassen verplaatst, stoelen iets van hem weggeschoven. Het is of hij besmet is met iets wat je beter niet hardop kunt uitspreken. Dirk lijkt het niet te merken. Of hij doet alsof. Sinds hij bij zijn dochter woont, is het erger geworden. Vlak nadat de buurvrouw een kort gesprek met hem had gevoerd, sprong er een loslopende…

Zo nu en dan lees je een boek, waarvan je had gewild dat je het al uit had. Sarah Hrdy Blaffer, de naam lijkt weinig serieus, maar is misschien een verbinding van een Amerikaanse voornaam met een Tsjechische en een Nederlandse achternaam, deze Sarah, geboren Blaffer, schreef on de naam Hrdy onder meer het boek Mothers and others. Het is in het Nederlands…

De deur van het buurthuis piept als hij hem openduwt. Zoals altijd is hij de eerste. Uit de meterkast pakt hij een flacon smeerolie en een doekje. Hij smeert alle drie de scharnieren in. Daarna tilt hij de stoelen van de tafels, haalt een vochtige doek over de tafelbladen, zet kopjes klaar op een dienblad en stapelt bokkenpootjes op een bord. Hij…

Iedere donderdag eten we samen. Ik kook, Peter brengt wijn die hij niet zelf betaalt mee van zijn werk. Hij weet dat ik het weet. We zijn vrienden sinds de middelbare school. Of eigenlijk: we zijn nooit gestopt elkaar te zien. ‘Je ziet er moe uit,’ zegt Peter terwijl hij zich over de tafel buigt en de fles pakt. Ik knik. ‘Klote week…

‘Hij komt niet meer terug,’ zegt Carla terwijl ze het koffiekopje op het aanrecht zet. ‘Dat weet jij ook wel.’ Frans trekt de mattenklopper van het haakje. Zo’n houten, met gevlochten riet. ‘Hij zei dat hij alleen even naar Den Bosch moest. Voor z’n moeder.’ ‘Z’n moeder is al vijf jaar dood.’ Frans knikt langzaam. Carla…

Ze hebben zich verzameld als de Tapinoma’s rond een gevallen stuk fruit. Ik bezie het van afstand, zittend in het gras, mijn notitieboek op schoot. Hun gedrag is kenmerkend voor de Homo Touristicus. Bij vermeend gevaar ontstaat collectieve stress. Dat leidt tot kuddegedrag. De rationaliteit wordt uitgeschakeld en spiegelneuronen zorgen voor gelijksoortige…

Het kan elke dag oorlog worden, ja, dus het leger moet paraat zijn. Althans, dat het leger paraat moet zijn is de nieuwe dagorder van ons legertje. Heeft hij gelijk? Gezien de laatste berichten van het oostfront, lijkt dat overdreven. Ja, de Russen rukken op, maar het kost ze geweldig veel soldaten. Als ze niet in staat zijn Oekraïne in een paar…

Het begint vaak met een tweet. Wat boze hoofdletters hier, een uitroepteken daar. Wat steevast volgt is rumoer. Dreiging. Wanorde. Als Donald Trump spreekt, trilt ergens op de wereld een grenspaal. Trump is een vechter in een ring zonder regels. Hij gedijt niet bij consensus, maar bij conflict. Hij wantrouwt bondgenootschappen, relativeert verdragen…

(Nederland, 2023, regie: Linde Voskamp, 82 min., kleur) De film opent met een man in een bushokje. Hij eet een boterham. Achter hem hangt een reclameposter met een tropisch strand. Regenwater druipt langs de glazen wanden van het hokje. Tegelijk zien we op een parallel spoor een vrouw in een wasserette. Ze kijkt hoe de trommel van de droger ronddraait…

De snoek ligt stil tussen het wier, als een vergeten gedachte. De wereld boven hem ruist van licht. Elke golf verandert de kleur op zijn kieuwen. Honingzacht glijden de peddels van de visser door het water. De vis herkent hem. Deze roeit altijd zo, alsof hij stilte door het water klutst. Even later ruikt hij de rode, wormachtige smaak van het…

Het binnengaan mijn broers kamer voelt als een vuist in mijn gezicht. Over de hele vloer ligt een tapijt in de kleur van rijpend graan. De muren zijn geverfd in een doffe, ijzerachtige tint, als opgedroogd bloed. Zelfs op bewolkte dagen lijkt de kamer te gloeien, alsof er ergens in de buurt brand is. Op zijn bed ligt een schreeuwende deken. Oranje…

In deze zwarte dagen heb ik de neiging om op zoek te gaan naar een boek dat goed eindigt en toch ergens over gaat. De bedoeling is, dat ik niet moet vergeten dat de goede uitkomst mogelijk is. Nu zou ik natuurlijk een boek over de tachtigjarige oorlog kunnen lezen, maar die duurde zo lang dat ik vrees, met recht, als die nu is begonnen, ik het einde…

De ochtendlucht smaakt naar metaal, denkt ze. Kil en scherp, een randje roest aan de rand van haar tong. Vroeg in de ochtend - als de stad nog gesluierd ademt en de kou geluiden een blauwte geeft die pas in de middag verzacht - ruikt alles altijd minder transparant. Bij de bakker drijft de geur van grasgroen brood als een stroperige warmte door de…

Iedereen kijkt altijd naar Lydia. Ook als ze doen alsof ze haar niet zien, kijken ze. De man in de portiek kijkt haar ook na. Natuurlijk. Iedereen kijkt altijd als Lydia voorbijloopt. Niet dat ze daar iets om geeft, maar het valt op. Blikken die te lang blijven hangen, gefluister net buiten gehoorsafstand. Haar moeder zei het vroeger al: “Mensen…

Dit verhaal speelt zich af in een stad die u misschien kent. Of niet. Ook goed. Het gaat in beide gevallen over een man genaamd Hendrik, die op een donderdagochtend besluit dat hij zijn leven gaat veranderen. Nee, dat is niet waar. Híj́ besluit het namelijk niet: Het wórdt voor hem besloten. “Door wie?” vraagt u zich af. Dat is wat ik u langzaam zal…

We zagen het meteen toen we het tuinhek openduwden: het glas van de voordeur lag in scherven. We stapten over het pad, langs de vergeelde hortensia’s die we niet hadden gesnoeid. De deur stond op een kier. We wisten zeker dat we hem hadden dichtgetrokken. Voetstappen in de hal. Zanderige afdrukken richting woonkamer. We hielden onze adem in en luisterden…

1923 begon nat. Regengebieden jakkerden over Nederland, met windvlagen die het water in de grachten tot aan hun stenen randen opstuwden. In de salons van Den Haag uitten de bezoekers hun zorgen over de internationale politiek, het herstel van Duitsland en de Russische communisten. Koningin Wilhelmina…

Ik voel de muren van binnen trillen. Niet bewegen. Hij weet dat hij op de rand staat, dat zijn gedachten als gespikkeld glas door elkaar schuiven. Mijn handen beven - zijn handen? De scheiding vervaagt. De kamer ademt. Of hijzelf ademt. Of ik adem. Stil blijven staan. Thomas herinnert zich hoe alles begon. Hoe ik - hij - de wereld zag als een verzameling…

Zachte krachten zullen zeker winnen, schreef Henriëtte Roland-Holst in 1918. Ze was een socialiste of misschien zelfs een communiste in hart en nieren. Ze moet over een gedreven persoonlijkheid hebben beschikt die in een mannenwereld overeind bleef, maar ook bleef zoeken. Soms was ze lid van de sociaaldemocratische SDAP, dan weer van de communistische…

Ongeveer vorig jaar was er een bijeenkomst van PvdA-ers en GroenLinksers. Ik stond erbij en ik dacht, nou ja, het zal wel doorgaan, dus wat heeft het voor zin of ik er iets van vind. Nu is de kogel door de kerk. De besturen en de landelijke fracties van beide partijen hebben besloten dat het gaat gebeuren. Er komt een congres deze zomer en dan wordt…