Alle inzendingen van Joanan Rutgers

Ik was bang toen ik mijn sigaret opstak in het torenhoge boekenfort, bang voor valse smerissen en andere bandieten of dat die arrogante torens naar binnen klapten, bang dat ze de boeken van Hugo en Dostojevski hebben aangepast en dat er geen weg meer voert naar de dorpskernen van onderdrukte tranen achter versleten stripboeken met chocoladevlekken en…

De 'rotsvaste zekerheid van een hiernamaals waarin hij met open armen ontvangen zal worden' (Dick Schlüter) moet een grote troost geweest zijn voor een man als Van Eeden, na zijn moeizaam en ingewikkeld leven vol onzekerheden. Naar 'open armen' heeft hij altijd sterk verlangd, met name omdat de armen van zijn ouders zo dikwijls gesloten waren.…

(voor Guy de Maupassant) Teder de lach van opium, weg van de wereld die je toch nooit opnam, als een boek van hoge kwaliteit. High van alles wat ronddraaide in zinvolle vervoering, als door de mand gevallen engelen. Maar de grond was bikkelhard en er was weinig lafenis voor hoge zielen. Zijn lach was de lach van een tot wanhoop gedreven gevangene…

Er zijn zo van die gedichten, die blijven maar spoken in mijn hoofd, daarvoor hoeven ze ogenschijnlijk niet eens van een hoog kaliber te zijn, nee, het gaat juist om een ondefinieerbare intentie, die me op een wrede manier blijft achtervolgen. Vrouwelijke krijgers op afschrikwekkende strijdwagens, met zwarte, vlijmscherpe zwepen in de pezige dameshanden…

Haar bruine ogen leken op de halkast van mijn oma, toen ze nog leefde, zo glad gepoetst, zo mooi glanzend. In haar armen lag het kind, zij streelde het in volle overgave. Even leek de wereld een vruchtbaar paradijs, een stilleven van Renoir. Onder zijn grauwe tropenhoed leken zijn hersens weg te smelten, ik voelde een zuivere leegte bij het staren in…

Eigenlijks bedoel ik 'Stralende aanhef', een boek over 'Kosmos', de eerste bundel van Ida Gerhardt. Een eerste bundel is veelzeggend en betekenisvol, dat heeft Frans Berkelmans goed verstaan. In zijn voorwoord legt hij vooral de nadruk op de heelheid van deze bundel, 'zoals er in een horloge geen radertje gemist kan worden.'. Frans Berkelmans,…

In de meimaand van 1895 werd de dichter-schrijver Oscar Wilde veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid in de gevangenis van Reading, enkele kilometers van Londen verwijderd. Dit gebeurde vijf jaar voor zijn overlijden in Parijs. Oscar was een gezette, charmante man van vijf-en-dertig, die smoorverliefd werd op de jonge, aantrekkelijke Lord Alfred Douglas…

(à la Rimbaud) Eén onsterfelijke joint in ruil voor de gave continu poëzie te schrijven, onsterfelijke. Wees stil en luister naar mijn brandende hart. In kleine pikkeneesjes zie ik grommende leeuwen. In alle automobielen zitten voortvluchtige criminelen. Uit het aangeveegde trottoir steken de behaarde armen van hongerige Neanderthalers. Vissen…

Te vaak gebeten en nu doodsbang om te leven. Ik krab mijn klauwen kapot aan de muren van mijn eigen huis. Ik wens de vrijheid van het wilde paard dat niemand kent. Ik luister niet meer naar het zinloze verstand van opgefokte vluchtelingen. Hun drang naar orde is een waan verpakt in angst en agressie. Ik zal vliegen, voortaan ben ik de gierzwaluw van…

Sinds de fatale bombardementen op mijn vredige, euforische droompaleis, graaf ik mijn door discolichten verlichte, onderaardse gangen naar verloren paradijsgeluk, dool ik met slechts een stinkende paardendeken rond mijn atletische lichaam rond in een mistig labyrint, vervuild door kapitalistische, egoïstische (zeker niet altruïstische!), God-onwaardige…

(n.a.v. de WTC-ramp te New York) Christus is Koning en Vredevorst over heel het aardrijk en daar verandert niets aan, geen enkele vorm van waanzinnige terreur! Twee is van oudsher een magisch, vrouwelijk symbool voor eenheid en balans, maar bovenal het trotse teken van de Moedergodin, alom aanbeden op aarde ver voor de huidige godsdiensten, die…

(voor Arnon Grunberg) Onder zijn chaotische krullenbol gaapt het parelende fakirbrein, besmeurd met venijnige Woody Allen-saus, wit bepoederd als een verwijfde edelman uit de pruikentijd. In zijn kristalheldere onderbewuste kruipen de wijze cobra's van de kabbala, al doen zijn geschriften het tegendeel vermoeden, camouflagetechnieken zijn hem…

'You are not what you look like'. Jamie McKendrick. We waren allen op vitale punten, met kostbaarheden volgestouwd, gebroken in onze bovenkamers. We dachten dat alles verloren was, maar in onze bollen groeide de Hemel die Jezus bedoelde. De schadelijke erfenissen gaven we zoveel kopstoten, dat ze op tilt sloegen. In onze armen sliepen de steekgrage…

(voor August Willemsen) Jij keek schuin achterom, tijdens Poetry International, een schichtig hert in angst voor naderende roofdieren. Op de dauwwebben in je omheiningen van heesters gooiden de elven met speren, boosaardige trampolinespringers. De zaal zat vol, wachtend op de succesvolle vertaler, die heen en weer geschud door tussen angst en verplichting…

(voor Evelien Hogeweg) De zwarte, ijzeren mensfiguur in mij zakte naar het binnenste van de aarde en wie overbleef was pure zijde in een zuiver licht. Zij lag ter aarde gestrekt in volle overgave, ik houd van haar, zoals ik van de vroege zon kan houden, zoals nu iedere windrichting haar naam draagt, zoals een oermoeder haar kinderen draagt, toelacht…

(voor Marcel Möring) De dampende zaal zat barstensvol heimelijke aanbidsters, die geoorloofd vreemdgaan, terwijl hun mannen of thuis met sloten bier naar een oorlogsfilm kijken of naast hun bevallige lichamen (die geil om zichzelf heen roteren, aarzelend) zitten om de boel te temmen en soms wat oogluikend toelaten, wanneer een grap van de schrijver…

(voor Paul Léautaud) Zoals hij poezen verzamelde, zo nam hij de vele vrouwen, maar de dieren bleven langer, konden meer verdragen van zijn woeste temperament. Met zijn obscene, ongeremde dagboeken maskeerde hij zijn tragische ziel, die nergens werkelijk een bedding vond, slechts raakvlakken met het zoete van de aarde. Hij koesterde zijn bittere…

Ik droom, ik droom nog steeds dat moedige Geuzen en andere reuzen zijn tirannenbolwerk verdrijven, voordat het land nog meer verziekt, ziek van inhumaan egoïsme. Bevecht de gewiekste demagogie van deze slinkse gnoom, dit rampzalig roofdier, ook al weet ik dat een zee-onwaardig schip met een explosief boegbeeld en vol ontevreden, kortzichtige zeerovers…

(voor Jan-Jacob Slauerhoff, bij de tentoonstelling 'Dichter op zee', Scheepvaartmuseum, Amsterdam) Nauwelijks versleten lag hij daar als een dromende poes onbeweeglijk op een dak, oranje van de abrikozen, afgesloten van de woelige wereld, niet om aan te raken, laat staan aan te passen, trouwens, hij was me toch te groot geweest, ik was erin verzopen…

(voor Andy Warhol) Hij strompelde voort met een verbeten hoofd vol ergernis over de stompzinnige kwaadaardigheid van de brave burgers in hun nette kleren, marionetten van bazen en instituten. Hoe hun eigenwaarde en hooghartigheid hem vernederden, het tergde hem tot diep in zijn gevoelige ziel, de dwaze beelden die zij rondstrooiden als rattengif…

'Jij hebt zelf in je hart het graf gedolven' [J.J. Slauerhoff] De hagen zijn weer ondoordringbaar in de hoogte en de breedte gegroeid, er is geen geheime doorgang meer en Doornroosje slaapt met de slaap als een beminde die mijn jaloezie wekt, nee, Morpheus is een wrede verrader en rampen ledig ik met smart of zeven maal rond de muren van Jericho…

(voor Gerbrand Adriaanszoon A. Brederode (1585 - 1618)) Na vijf eeuwen snoep ik nog zijn brede faam, hoe hij, maar schalkgedachtenvanger, ziek van de bittere kou en sufgelezen zijn koesterende verzen telde zoals anderen hun zwaar verdiende goudbrokaten, getergd door de rechtlijnige gedachten van weergaloze branieschoppers in stinkende kledij.…

Ik zag hem dirigeren op de lichtblauwe wolken, nooit zag ik een vrolijker geest zo gedreven te keer gaan, zijn stokje was een toverstaf, waarmee hij anderen, waaronder mij, te spelen gaf. Vijf-en-dertig jaren en een wild leven vol muziek, een offer voor de nieuwe klanken uit zijn verliefde hart. Werd de vlinder een bloem of werd de bloem een vlinder…

Even een geestelijke terugblik. Ik bevind mij tussen de Tachtigers, die zeer progressief en vernieuwend waren, sterk individualistisch. Ik noem enkele namen: Willem Kloos, Frederik van Eeden, Frank van der Goes, Lodewijk van Deysel, Willem Paap, Pet Tideman, P.L. Tak e.a. Ook de schilderkunst en de fotografie zat binnen deze beweging. De drijvende…

(voor Nico Scheepmaker) Het is altijd weer dat verslaafde terugkeren naar een pen, die lege papieren bloemrijk weet te vullen. Altijd die felle reactie op een al te saaie buitenwereld, die geen status biedt aan dichters met een Keltisch charisma. In hem bruiste de geestdrift van zijn voorouders, sterk gekant tegen de dwingelandij van een volgepropte…

(voor Ben Okri) Vanaf zijn hoge berg aanschouwt hij de trieste dalen waar verblinding en hoogmoed zichzelf kapotbeuken. De wezenloze massa sluit de vergrofte oren voor de helende stem van een helderziende wijze, die het gruwelijke strijdperk verkent in sierlijke stroven. Ik leunde tegen een eindeloze pilaar, toen hij me diepzinnig en tevens…

(voor Marina Tsvetajeva) Ik ben van hoek naar hoek gelopen, ik heb iedere meter afgetast, ik heb zelfs geproefd van de modder, uren heb ik daar gestaan in een cirkel van witte kaarsen, verliefd op een vaal portret, dat ik bij me draag sinds mijn eigen eenzaamheid mij wurgde. Bitter waren de nachten dat ik droomde van haar stem, die danste op mijn…

Oscar Wilde (1854 - 1900) koos aan het einde van zijn zwaar getormenteerde leven voor de schuilnaam Sebastian Melmoth. Hij gaf daarmee aan dat hij een ander mens was geworden, een gebrokene in dit geval, een geknakte. De Wilde van vroeger was voorgoed in hem gestorven. Na zijn gevangenistijd was al zijn levensenergie uit hem weggezogen, zoals vampieren…

(voor Salman Rushdie) Als een vrolijke onderzeeër die na jaren weer opduikt, zo wens ik jou. Weg met religie die de mens aan banden legt! Weg met iedere onderdrukking! Want iedereen is okay, immers, leven en laten leven. Nooit moorden, waag het niet, slaafse pionnen, want jullie zielen zullen geen rust kennen, eeuwige wroeging en een pijn die…

Jan-Jacob Slauerhoff (1898 - 1936) heeft een veelbewogen leven geleid, waarin het schrijven van poëzie en proza centraal stond. Hij is geboren in Leeuwarden. Zijn ouders waren streng en godsdienstig (protestants), mensen bij wie hij weinig tot geen grond onder de voeten kreeg. Jan was een fragiel kind, dat vaak geteisterd werd door psycho-somatische…