Alle inzendingen van Willem Houtgraaf

Kennis heeft grote invloed op hoe we leven. Of hoe we denken te moeten leven. Steven Pinker verhaalt in zijn boek ‘het onbeschreven blad’ over de controverse tussen aanhangers van een ‘aangeboren natuur’ en de volgelingen van een ‘onbeschreven blad’ als grondslag voor menselijk gedrag. De aangeboren natuur aanhangers zijn meestal wetenschappers,…

- Ja, de cirkel is rond. En alles heeft met elkaar te maken. Maar vertel mij nou eens, waarom heb jij de kerk de rug toegekeerd? - Er zijn meerdere oorzaken. Het gaat ook niet van de ene dag op de andere. Ik begon me te irriteren aan de bijzondere positie, die men zich toedicht binnen de kerk. Het heil was weggelegd voor de trouwe navolger van het…

Om een bewering te doen, is vrijzinnige moed vereist. Beweringen kunnen vermomd worden in een verhalend jasje. Ze kunnen ook, in een mededeling of aforisme, kort en bondig worden gesteld. Beweringen kunnen gedaan worden, omringd door een stootkussen van nuancering. Dit komt de kracht van de bewering niet ten goede, maar doet concessies aan het…

Farao had een droom. Hij droomde over zeven mooie vette koeien, die uit de rivier opklommen om in de wei te grazen. Daarna klommen er zeven andere koeien op uit de rivier, die mager en oer lelijk waren. Ze gingen de wei in bij de zeven andere koeien om te grazen. En de lelijke magere koeien aten de zeven mooie vette koeien op. Daarna droomde hij nog…

- Het is maar wat je oplossen noemt. - Waar het om gaat, is dat je leert omgaan met de vragen van het leven. Hoe gelovigen daar ook mee bezig zijn, of niet, in hun kerk vinden ze wat ze nodig hebben. Voor mij was het uiteindelijk onhoudbaar geworden om te geloven dat er enige kerk op de wereld bestaat, die het woord van God verkondigt. Kerken zijn…

Wat is vol? Ze zeggen als er niets meer bij kan. Ik vond dat het geval. Er waren meer vaders en moeders, die de woonkamer vulden, dan kleine mensjes, nog eerlijk, onschuldig in hun directheid en wreed met hun eigen willetje. De kamer puilde uit van eigen belang, spelletjes en leed. De lege kanalen, tussen de herrie in, werden gevuld met koffiepraat…

Aforismen worden gedefinieerd als korte, kernachtige gezegden. Het gevaar van aforismen is, dat ze geïsoleerde stellingen zijn en dus geheel op zich zelf staan en dat ze niet meer de mening of het inzicht van de schrijver of bedenker reflecteren, nadat een hoop mensen ze beoordeeld hebben en erover nagedacht hebben. De taal is een zodanig onnauwkeurig…

- Het moeilijkste is het natuurlijk jezelf in de huiselijke kringen in de hand te houden. Daar ben je vertrouwd en niet geremd door factoren die bijvoorbeeld in het dagelijkse werk een rol spelen. - Over dagelijks werk gesproken, je was toch aan het vertellen over je vorige baan. - Ja. Ik was met mezelf bezig, ik hield me, mijn gedrag en gedachten…

Vertrouwen is een mooi woord. Maar, zoals aan alle woorden, er kleven onduidelijkheden aan. Zoals bekend is taal een vrij onnauwkeurig instrument om complexe(re) gedachten en gevoelens uit te drukken. Wat voor de taal geldt, zal dus in nog grotere mate voor afzonderlijke woorden gelden. In het taalgebruik zijn verbanden te leggen, tussen verschillende…

- Het was niet mijn overtuiging. Het was nieuw voor mij. Maar in grote mate herkenbaar, het pretendeerde voor dingen die ik waarnam een verklaring te bieden. - Waarvoor dan? - Wat ik net al zei, over dat wij niet in staat zijn de gang van zaken in ons leven zo te beheersen, dat er bestendige en zinvolle dingen uit voortvloeien. We zijn een speelbal…

Negen weken later, op een zaterdagavond. “(...) Wat zullen we doen? Zal ik verder vertellen over wat me zo bijzonder lijkt in wat me overkomen is, of zullen we eerst een stukje van mij doornemen? Jij mag het zeggen. - Misschien gelijktijdig? Het heeft toch met elkaar te maken? - Dat is ook wel zo. Goed, eens kijken. Hier een stukje wat wel typerend…

- Grappig hoor. Laat me nou die situatie schetsen. Waar hadden we het over. O ja, bewustzijnsniveaus. Dat werd een rode draad door mijn verdere zoektocht. Eerst wilde ik ernaar streven om bewust te worden. Ik wist niet wat dat inhield, maar ik wilde het. Het klonk gewoon goed om niet als een kakelende kip achter de zaadjes aan te rennen. Kudde dier…

Meningsuiting, vrije meningsuiting, als recht te beschouwen, is iets anders dan het recht te hebben. De meeste meningen waarvan ik het bestaan weet, zijn relatieve gezichtspunten. Ze stijgen nauwelijks uit boven een bedenkelijk niveau van eigen belang en kortzichtigheid. Soms klinken ze indrukwekkend door een gedetailleerde feitenkennis, maar slaan…

Een hoop zaken veranderen veel minder dan we zouden willen. Een waarschuwing: “Let op! Uw leven verandert!” heb ik nog nooit gehoord. Aan het verkeer wordt blijkbaar meer gesleuteld, want ik kom geregeld de waarschuwing tegen dat de verkeerssituatie gewijzigd is. Ofschoon mij dit een overbodige waarschuwing lijkt, want het verkeer in een stad, op een…

- Tot dusver heb ik dat niet gedaan. Het is erg persoonlijk. Als je maar niet met anderen erover praat. - Uiteraard niet. In principe praat ik helemaal niet over mensen als ze er zelf niet bij zijn. Dat vind ik zo fout. Maar, als je er niet over wilt praten... Iedereen heeft toch dingen die ze voor zich houden. Ik ook, ook nog op mijn leeftijd.…

Een paar minuten later. “Hier is mijn opschrijfboekje. Ik heb een tijdlang citaten verzameld, stukjes tekst en gedichten, die me op de een of andere manier aanspraken. Dingen die heel diep in mijn innerlijk gevallen zijn. Ik heb hier ook een stukje tekst van Rilke in opgenomen dat ik je nu graag zou willen voorlezen. ‘Daarom moet de weg van de…

“(...) - Ik wil een boek schrijven. - Een boek? Waarom? - Nou, ik wil kwijt waarmee ik zit. En volgens mij heb ik iets te vertellen. - Ik heb dat altijd als zeer opdringerig en verwaand gezien. Wat zouden anderen met mijn gedachten en meningen willen? Meestal hebben ze toch al genoeg aan hun eigen sores. Vroeger wilde ik ook wel eens een boek schrijven…

Ik begin momenteel een trillende neusvleugel te krijgen bij het woordje “bovennatuurlijk”. In Bronzwaers ‘lessen in lyriek’ lees ik: “[…] men denke aan de opvatting van de symbolisten dat alles wat zich aan onze zintuigen voordoet met elkaar correspondeert en dat deze correspondenties verwijzingen vormen naar een bovennatuurlijke werkelijkheid […]”.…

Piet Mondriaan: “De schoonheid is voor ons het enige middel dat zuiver de universele kracht die in alle dingen is, manifesteert. Zij is identiek aan hetgeen in het verleden onder de naam van het ‘goddelijke’ gesluierd geopenbaard is en hetgeen ons, arme stervelingen, onontbeerlijk is om te leven en het evenwicht te vinden. Want de dingen op zichzelf…

De onuitputtelijke drang tot de ontleding van grote dingen om afzonderlijke deeltjes te vinden, kent soms geen grenzen. Maar wat levert het op? In de fysica zijn steeds kleinere deeltjes gevonden, die vervolgens weer zijn samengebracht. Ze werden bij elkaar in een elementaire theorie van de materie gestopt. Het is een dans van familieleden geworden,…

(Een electronische discussie) A: Nou, laten we weer eens een onderwerpje aansnijden. Goethe: "Elk woord dat wordt uitgesproken, roept het denkbeeld van zijn tegendeel op." Dat is volgens mij heel vaak het struikelblok in discussies. B: Helemaal met jou en G. eens. Met de meeste mensen is communiceren niets anders als ezeltje rijden. Pas als…

Van de duizend woorden ben ik er al 229 kwijt door onderstaande citaten en de titel op te schrijven. Maar ik heb deze citaten van Ilja Leonard Pfeijffer nodig als citatenfreak. De titel is van belang om het onderwerp van deze tekst definitief in het achterhoofd op te slaan om deze bij verdere lezing niet meer uit het oog te verliezen. Citaat I Bijna…

Kent u het fenomeen dat mensen steeds hetzelfde zeggen? Afgezien van het feit dat ik het de desbetreffende personen zelf zou kunnen vragen wat de oorzaak ervan is, vraag ik mezelf af hoe dat kan. In ieder geval valt het mij zo op, omdat ik zelf probeer niet in herhalingen te vallen. Als ik iemand een tweede keer hetzelfde zou zeggen, zou ik halverwege…

Een brede basis en een spitse punt. Je ziet het voor je, we kunnen niet allemaal samenklonteren in de top. Het werk zou niet meer gedaan worden. Daarom is het een gevleugelde zin geworden: “We doen het samen.” De managers staan gedwee bij de beamer te verkondigen dat ze zonder het team niets zouden presteren. Ze flensen een fraaie presentatie in elkaar…

Issaac Bashevis Singer: “Iedere kunstenaar heeft de pijnlijke ervaring dat er een kloof bestaat tussen zijn innerlijke visie en de uiteindelijke uitdrukking daarvan. De kloof wordt nooit geheel overbrugd. Ieder van ons is ervan overtuigd, al verbeelden we het ons misschien, dat hij veel meer te zeggen heeft dan wat op papier verschijnt.” Het probleem…

In het nummer ‘Hide in your shell’ van Supertramp (van het album ‘Crime of the Century’) worden de woorden gezongen: “How would it be if you could see the world through my eyes?” Voor mij werd dat de stelling, waarin verwoord wordt dat het de moeite loont om je te verplaatsen in anderen. In eerste instantie voelde ik mij toegezongen in mijn ellende…

Is het onderwerp een vangnet of een valstrik voor het denken? Dit onderscheid te benoemen, maakt hier al een theoretische vraag van. Een vangnet is bescherming om niet te verdwalen in of stuk te lopen op een verschrikkelijk bolwerk van stellingen. Een valstrik zou meer de nadruk leggen op de uitnodiging van een theorie om er helemaal in op te gaan.…

Onlangs reed ik op de Duitse snelwegen. Ik, als trage Nederlander, waagde het om een inhaalmanoeuvre te doen. Terwijl ik met 150 een nog tragere automobilist inhaalde, kwam er al snel een BMW op mijn bumper kleven. Van verre seinde hij met zijn lichten, maar mijn snelheid was niet toereikend om te voorkomen dat hij op de rem moest trappen. Geagiteerd…

De innerlijke onverstoorbaarheid van het lot bepaalt wat we beleven en hoe we het beleven. Welke opmerking, die weerklinkt tussen de talloze andere uitspraken, is in staat het weefsel van ons diepste zijn in trilling te brengen? Hoe ervaren we die opmerking? In het algemeen, welke beleving raakt ons rechtstreeks in ons kloppende centrum en met welk…

Kant: “Aufklärung ist der ausgang des Menschen aus seiner selbst verschuldeten Unmündigkeit. Unmündigkeit ist das Unvermögen, sich seines Verstandes ohne Leitung eines anderen zu bedienen” Men accepteert dat voor mondigheid kennis van zaken vereist is. Studie en ervaring zijn noodzakelijk, voordat recht van spreken verworven is. Tussen haakjes, recht…