Alle inzendingen over individu

In de herfst van 1996 vroeg Bjarne Gosse zich af of het nog wel zinvol was om door te gaan met zijn kunstenaarsbestaan. Het was een eenzaam leven geworden en de contacten met de geestelijke gezondheidszorg boden ook weinig soelaas. In de hal van de ontvangstzaal van de psychiatrische hulpverlening was een gedicht van Neeltje Maria Min te lezen. Bjarne…

De zomer van 1996 begon met een deceptie. Bjarne kon niet meedoen met de kunstmarkt. Niet omdat zijn werk van onvoldoende kwaliteit was, maar simpelweg omdat andere kunstenaars zich eerder hadden ingeschreven voor een plek op de markt. Er waren zoveel inzendingen dat er een keuze gemaakt moest worden. En het was zelfs zo dat er voor de komende jaren…

En zo vertrok onze vader iedere morgen vanuit ons arbeidershuisje in het zuidelijke gedeelte van onze stad naar zijn kantoor, het belastingkantoor in de Stationsstraat. In zijn jonge jaren had hij de armoede gekend waarvoor hij was weggevlucht naar de saaie, doodse werkzaamheden die hij in feite haatte. De jonge jongens voor wie hij instond en voor…

In het schimmige, schemerige, zozeer gemankeerde brein van mijn arme broer heeft ondanks alles nog een futiel en nietig besef van de opeenvolging van de seizoenen postgevat. Hij spreekt dit uit en zegt de riedel op tegen de trouwe en liefdevolle verpleger, zijn plaatsvervangende vader sinds lange jaren: "winter, voorjaar, zomer, herfst". Aan dit…

Gearriveerd in de Copyshop waar mijn trouwe Michel mijn prints voor mij verzorgt, keek ik haar ineens in het danig verouderde gezicht. Ik riep haar naam bijna uit "Anke!" Ik achtte het uiterst pijnlijk en onbeschaamd haar te herinneren aan onze onheilspellende vakantie in Keulen, gedomineerd door haar borderlinestoornis. De liefde van Cor, haar…

De platte, langwerpige doos die ik aantrof in de supermarkt tussen overig speelgoed en huishoudelijke artikelen droeg de tekst "Memos" maar het bleef me even onduidelijk of het werkelijk een "Memory-spel" was. Toch nam ik het mee naar mijn broer. In de inrichting aan zijn kleine, armzalige tafel zetten we ons, zoals meestal, aan het spel en zoals…

Op verzoek van een psychiatrisch geneesheer uit het zuiden van de wereldstad nam Bjarne het besluit om brieven te gaan schrijven, aan een verzonnen personage in een ver en wereldvreemd land. Het leverde een drietal onbeantwoorde brieven op en een tiental levendige gedichten over de overlevingskracht van de natuur in de grote stad. Astrid had meer…

Plotseling kwam Trudy Mol weer in beeld in het levensverhaal van Bjarne. Nadat ze uitvoerige essays over sadomasochisme en de rusteloze consument had geschreven was ze politicologie gaan studeren. Daarnaast was ze vrijwilliger in de studentenbioscoop Kriterion in Amsterdam Oost. Er werden daar tentoonstellingen georganiseerd met het werk van kunstenaars…

Het kleine merkje: "Côte d'Or" onder het olifantje op de verpakking van de chocoladerepen heeft mijn broer opgemerkt. Dit is zijn favoriete chocolade en ik breng deze steevast voor hem mee. Door met de handen de agenda's, zijn enige en dierbare bezit, te bekloppen, raakt hij zijn gevoelens en spanningen kwijt. Hij is de broer - vijf jaar jonger…

In de herfst van 1992 besloot Bjarne een cd-speler aan te schaffen. Zijn cassettetapespeler begon kuren te vertonen. De geluidskwaliteit ging achteruit. Vinylplaten draaide hij al een tijdje niet meer omdat de naald van de platenspeler was gesneuveld door een onverwachte beweging. Een cd-speler gaf nieuwe mogelijkheden om muziek te luisteren in een…

In de zomer van 1990 verhuisde Bjarne van de Amsterdamse Jordaan naar de volksbuurt de Baarsjes. Een grote keuken, een badkamer, een woonkamer en een slaapkamer, en aan de achterkant van het huis een balkon. Een kleine zolder boven aan het trappenhuis. Een lange zijstraat van een drukke winkelstraat, niet ver van het Mercatorplein. Een mooie buurt…

Geen onnodige bezorgdheid, ik heb ze daarboven écht nog wel op een rijtje, al zou men zich wellicht kunnen afvragen of de volgorde daarin nog wel klopt. Koud kunstje om u onder citaten en hele uittreksels van Wikipedia te bedelven, maar dan weet ik bij voorbaat al dat velen zullen denken: zo lust ik er nog een paar en waar zit zijn eigen inbreng? Met…

In de etalages zie ik fluorescerend roze, groen, oranje. Tussen het winkelende publiek lopen meiden met twee kleuren haar, piercings in hun neus en oren. Wapperende broekspijpen met rafels, blote buiken, grote blouses en jassen. Jongens met perfecte kapsels, in trainingsbroeken. En blote enkels. Jeugd is schoonheid. En maling hebben aan kou. Zelf…

Nu hebben ze de man (of is hij een jongen?), die mijn zwakbegaafde broer is, een lamp gegeven. Het heldere lamplicht zou zijn neerslachtigheid moeten verdrijven zoals zonnestralen de donkerte, de angst en de zwaarmoedigheid kunnen wegjagen. Zal de lamp, die is als de wonderlamp van Aladdin, inderdaad de demonen doen wijken, ze doen wegvluchten zoals…

Het dorp Dongen ligt als het ware aangeklemd tegen onze stad in een "stenen omhelzing". Etablissement "Janssen en Janssen" is gesitueerd in de nabijheid van de centrale Koepelkerk die met haar oranje dak boven haar omgeving uitsteekt. Daar werd vandaag een verjaardag gevierd; wellicht ging het om een Kroonjaar en feestelijk geklede dames en heren…

Hoewel het ongeluk en de hersenziekte die men de naam "Alzheimer" heeft toebedacht haar aanvliegen als een woest en woedend roofdier, hoewel deze oprukken als een leger te velde, hoewel haar voorheen uitstekende verstand het vermogen tot ordening heeft verloren dat eigen en essentieel is voor de menselijke soort, voor de homo sapiens sapiens, vraagt…

Verdorie had het vannacht toch nog even, totaal onverwacht, redelijk gevroren. Ik wilde op tijd bij de bakker zijn om enkele van hun heerlijke warme broodjes te kopen. Kom ik bij m’n auto, waar ik met grote moeite de autodeur los kreeg. Ik glibberde over ons tweehonderd meter lange sintelpad naar de openbare weg. En toen ik er bijna was, hoorde ik een…

De ongearticuleerde klanken die mijn arme broer uitstoot zijn moeilijk verstaanbaar. "De zon!", "De maan!" schreeuwt hij. De taal en de taalvaardigheid, die volgens de citaten vóór in het befaamde Woordenboek van Van Dale, geredigeerd door professoren, zo wezenlijk zijn voor het menszijn en die ons vóór alles tot mens maken, zijn mijn zwaar gemankeerde…

Je was altijd weinig begaafd tot het leven, mijn Lucie, mijn trouwe en jarenlange vriendin. Zo vaak sprak je het woord "lusteloos" uit, dat je altijd vóór op de tong lag, het woord waarmee je kennelijk alles wilde zeggen. Het toverwoord dat je hele toestand en al je vergaande en ultieme geestelijke kwellingen en noden die toch veel meer inhielden…

Hoewel de "Status Aparte" (als ik het zo tenminste terecht mag omschrijven) van mijn arme, ongelukkige, autistische en zwakbegaafde broer het wellicht uitsluit dat men een diagnose op hem loslaat die men "normaliter" zou reserveren voor diegenen die inderdaad zogenaamd tot de "normalen" behoren, verklaarde men dat hij "depressief" zou zijn.…

Uit mijn zwaar verouderde brein dat als een oude wijn ver over de datum is, ontsnapt soms als het ware een langgerekte ponskaart als uit een ouderwetse massieve computer; een ponskaart waarin gaatjes geperforeerd zijn die staan voor gebeurtenissen en belevenissen uit een lang, vervlogen verleden. Zo was er eens die avond, toen we samenkwamen in…

Een grote etalagepop met waarachtig een vrouwelijk gezicht en met een mijter op het hoofd en een kleurig kazuifel aan stond onlangs opgesteld in de "Vincent-Shop", vergezeld van zijn zwarte Piet. Uit de bescheiden collectie in de zaak kon men zeker ook iets voor een kind kiezen. Een mooie, bont gedecoreerde doos met rode en blauwe vlakken die kleurige…

Café-Restaurant "Boerke Mutsaers" ligt als het ware verscholen in de wijk, vlakbij de spoorlijn waar de treinen voorbijrazen die al velen het leven gekost hebben. Van de zomer, tijdens de hitte, was ik daar met een vriend. Nu de kou in de lucht zit ben ik in het gezelschap van mijn vriendin. We bewonderen het wondermooie schilderij aan de wand,…

Gedurende mijn lange leven heeft talloze malen en in een onafgebroken sequentie de onzalige, wrede medemens de gevoelige instrumenten van mijn hart en ziel trachten te bespelen. Het resultaat is een eveneens onafgebroken en onoverzichtelijke opeenstapeling van kwetsuren, als een verderfelijke Toren van Babel, als een onzalige en klotsende rivier die…

Over een jaar weet ik het, of het me gelukt is bedoel ik. Maar nu is het nog een diep probleem. Alles gewoon - Voor de vakantie nam ik na honderd jaar afscheid van de basisschool. Eindelijk groep 8 bereikt, afscheid nemen en wegwezen….tijd voor vakantie! De basisschool was echt niet alles hoor, begrijp me niet verkeerd. Saaie reken- en taallessen…

Hij sprak mij aan in de Copyshop. Hoewel ik slechts een grimas maakte, dan wel een "gekke bek" trok, verklaarde hij: "U lacht me uit, mevrouw". "Wat bent u wantrouwend", reageerde ik: "Ik neem u honderd procent serieus". Hij had mij ongetwijfeld uitgedaagd en nauwelijks verwacht dat ik ad rem zou zijn.....…

Te voet terugkerend van het Energieplein, dat zich als een vierkante enclave als het ware genesteld heeft in de wijk, trof ik vandaag op de Burgemeester Brokxlaan een oudere Tilburger met keurig getrimde baard en snor. Hij aansprak mij aan en vroeg of ik het langgerekte hek - dat daar ter aarde lag als was de oorlog ook hier uitgebroken en als was onze…

Hij ligt hier voor me. Jouw identiteitskaart met op de voorkant een portretfoto van jou. Gemaakt bij de fotograaf F.A. Zeiberdlich in Theresienstadt/Terezin. Er staat: Identitätskarte für Marie Namr, Tochter des Hrn. Josef Najmr, B.J. Arbeiter. Of jouw vader was arbeider of jij was arbeider. Of beiden. Datum: 1. Jänner 1943. Burger, Marie Najmrova.…

Ze stond met mij te wachten op de bus die weigerde te arriveren op het Transvaalplein. Diepe rimpels bezetten haar gezicht. Een kapper was kennelijk lange tijd onbereikbaar geweest. Ik had, voortstappend door de grauwe straten, de halte bereikt. Twee witte politieauto's, gewapend met zwaailichten, raasden ons voorbij en ik merkte op: "Ze gaan erop…

De ongearticuleerde klanken, die mijn arme broer uitstoot, krijgt hij niet over het voetlicht. Tevergeefs probeert hij me duidelijk te maken wat hij eigenlijk wil zeggen en tevergeefs vraagt hij daarvoor begrip bij zijn goedbedoelende zus. De verpleger leunt welwillend achter hem en lacht geamuseerd, maar toch mild en mededogend. Ze hebben mijn…