Alle inzendingen over kunst

Netcitaat 138 in de categorie “literatuur” op deze site (van Ton Anbeek) noemt een schoolvoorbeeld van “jezelf [als schrijver/dichter] manifesteren”. De genoemde methode lijkt op de initiatie van een beweging, die het oude verguist om een eigen, ‘veel betere’, vorm te propageren. Waarom deze nieuwe vorm beter zou zijn, wordt in theorietjes en manifesten…

- Geld helpt wel. Om een fatsoenlijke plaats in de maatschappij te verwerven, moet je lang door leren en een goede baan bemachtigen. Anders stel je niet zoveel voor. - Je weet toch wat Jezus heeft gezegd. De vossen hebben holen en de vogels hebben nesten, maar de Mensenzoon kan zijn hoofd nergens te ruste leggen. Hij zei ook dat je eerst moet trachten…

De dood van Anton Heyboer raakt mij. In de loop der jaren interviewde ik hem een aantal keren. Het was iedere keer een feest! Een origineler en aardiger gesprekspartner heb ik nooit getroffen. Mijn contact met hem kwam tot stand via Petra, één van zijn vrouwen. Uitdrukkelijk werd mij gezegd dat ik wél op het afgesproken tijdstip moest verschijnen…

- Zie je, ik heb alweer teveel gezegd. Ik zei het je nog, ik praat er liever niet over! - Doe nou niet zo aangebrand. Ik stel gewoon wat zaken tegenover jouw denkbeelden. Ik ben heus niet uit het veld geslagen, maar dat moet jij ook niet laten gebeuren. - Het lijkt wel alsof er alleen maar in tegenstellingen gedacht kan worden. Dat schijnt een eigenschap…

Mijn ideale dag ziet er als volgt uit, natuurlijk komt die nooit, maar toch heb ik alles al een keer gedaan maar dan niet achter elkaar natuurlijk. Ik heb hoge eisen zegt men, maar dat valt mee, het zal alleen niet meer gebeuren en daarom droom ik. Beter een dag te leven als een leeuw dan honderd jaar als een lam zei iemand maar dat valt mee, mijn…

- Ja, de cirkel is rond. En alles heeft met elkaar te maken. Maar vertel mij nou eens, waarom heb jij de kerk de rug toegekeerd? - Er zijn meerdere oorzaken. Het gaat ook niet van de ene dag op de andere. Ik begon me te irriteren aan de bijzondere positie, die men zich toedicht binnen de kerk. Het heil was weggelegd voor de trouwe navolger van het…

- Het is maar wat je oplossen noemt. - Waar het om gaat, is dat je leert omgaan met de vragen van het leven. Hoe gelovigen daar ook mee bezig zijn, of niet, in hun kerk vinden ze wat ze nodig hebben. Voor mij was het uiteindelijk onhoudbaar geworden om te geloven dat er enige kerk op de wereld bestaat, die het woord van God verkondigt. Kerken zijn…

Wo mi lu!!! Ik ben verdwaald!!! Nog nooit eerder is mij zoiets verschrikkelijks overkomen. Concentreren, observeren, reguleren en ordenen. Verdwalen; 'dat is iets voor dommeriken', heb ik altijd beweerd. Inmiddels weet ik, door schade en schande wijzer geworden, beter. Mijn concentratie-, observatie-, regulerings- en ordeningsvermogen is niet verdwenen…

- Het moeilijkste is het natuurlijk jezelf in de huiselijke kringen in de hand te houden. Daar ben je vertrouwd en niet geremd door factoren die bijvoorbeeld in het dagelijkse werk een rol spelen. - Over dagelijks werk gesproken, je was toch aan het vertellen over je vorige baan. - Ja. Ik was met mezelf bezig, ik hield me, mijn gedrag en gedachten…

- Het was niet mijn overtuiging. Het was nieuw voor mij. Maar in grote mate herkenbaar, het pretendeerde voor dingen die ik waarnam een verklaring te bieden. - Waarvoor dan? - Wat ik net al zei, over dat wij niet in staat zijn de gang van zaken in ons leven zo te beheersen, dat er bestendige en zinvolle dingen uit voortvloeien. We zijn een speelbal…

De schilders Hyperballontus en Nimius waren in hun dagen gevierde kunstenaars, doch in het heden voeren zij een door de genadeloze tijd vergeten bestaan. Naast hun liefde voor de schilderkunst en gekookte witlof, deelden zij ook twee gruwelen. De ene was de lineaal waarmee rechte lijnen worden getrokken. “Wie dat niet uit zijn losse pols doet, kennen…

Negen weken later, op een zaterdagavond. “(...) Wat zullen we doen? Zal ik verder vertellen over wat me zo bijzonder lijkt in wat me overkomen is, of zullen we eerst een stukje van mij doornemen? Jij mag het zeggen. - Misschien gelijktijdig? Het heeft toch met elkaar te maken? - Dat is ook wel zo. Goed, eens kijken. Hier een stukje wat wel typerend…

- Grappig hoor. Laat me nou die situatie schetsen. Waar hadden we het over. O ja, bewustzijnsniveaus. Dat werd een rode draad door mijn verdere zoektocht. Eerst wilde ik ernaar streven om bewust te worden. Ik wist niet wat dat inhield, maar ik wilde het. Het klonk gewoon goed om niet als een kakelende kip achter de zaadjes aan te rennen. Kudde dier…

- Tot dusver heb ik dat niet gedaan. Het is erg persoonlijk. Als je maar niet met anderen erover praat. - Uiteraard niet. In principe praat ik helemaal niet over mensen als ze er zelf niet bij zijn. Dat vind ik zo fout. Maar, als je er niet over wilt praten... Iedereen heeft toch dingen die ze voor zich houden. Ik ook, ook nog op mijn leeftijd.…

Een paar minuten later. “Hier is mijn opschrijfboekje. Ik heb een tijdlang citaten verzameld, stukjes tekst en gedichten, die me op de een of andere manier aanspraken. Dingen die heel diep in mijn innerlijk gevallen zijn. Ik heb hier ook een stukje tekst van Rilke in opgenomen dat ik je nu graag zou willen voorlezen. ‘Daarom moet de weg van de…

“(...) - Ik wil een boek schrijven. - Een boek? Waarom? - Nou, ik wil kwijt waarmee ik zit. En volgens mij heb ik iets te vertellen. - Ik heb dat altijd als zeer opdringerig en verwaand gezien. Wat zouden anderen met mijn gedachten en meningen willen? Meestal hebben ze toch al genoeg aan hun eigen sores. Vroeger wilde ik ook wel eens een boek schrijven…

(In dit stukje wordt met kunstwerk meestal een taalexpressie bedoeld) De Duitse dichter Rainer Maria Rilke schrijft in een brief (opgenomen in “Brieven aan een jonge dichter”): “Met niets kom je een kunstwerk minder nader dan met kritiek.” Een kreet vanuit het hart, zou dat een minder kunstwerk zijn dan een humoristisch taalspelletje, of een fundamentele…

Bij 't beschouwen van een kunstwerk, bij 't schatten ener uitstekende daad, bij 't beoordelen van een uitgedrukte gedachte, leg ik mijzelf altijd de vraag voor: wat is er omgegaan in de ziel des kunstenaars, van de held, van de wijsgeer, om dat ideaal te scheppen, om tot die daad te besluiten, om die gedachte voort te brengen, en ze vorm te geven als…

In de vorige eeuw, het jaar des heren 92, bind me vast en schiet me geblinddoekt neer mocht ik er een jaar naast zitten, won ik op de kermis een kartonnen dartbord, met even waardevolle plastic pijltjes. Lief was ik toen al niet, dus dat bord was al snel een serpentine die ergens in mijn woonbuurt meerdere bomen versierde. Echter niet alvorens mijn…