Inloggen
voeg je verhaal toe

Verhalen

Ik wil een boek schrijven X

- Zie je, ik heb alweer teveel gezegd. Ik zei het je nog, ik praat er liever niet over!
- Doe nou niet zo aangebrand. Ik stel gewoon wat zaken tegenover jouw denkbeelden. Ik ben heus niet uit het veld geslagen, maar dat moet jij ook niet laten gebeuren.
- Het lijkt wel alsof er alleen maar in tegenstellingen gedacht kan worden. Dat schijnt een eigenschap van kennis te zijn. In Genesis kon het eerste mensenpaar de verleiding ook niet weerstaan. Bijgevolg werden ze uit het paradijs gezet. Hoe kunnen wij er ooit in terugkeren?
- In ieder geval niet door kille theorieën te ontwikkelen, die ons als hulpeloze speelballen bestempelen.
- Dat is nou net de strekking van mijn opvattingen niet. Ik zeg dat mensen in meerdere of mindere mate een speelbal zijn. En dat staat los van de situatie waarin je geboren wordt. Terecht dat je over Oma begint. Dat bevestigt hoe klein wij zijn. Hoe dankbaar we moeten zijn, als we het leven een beetje op orde hebben. Maar, als je ongeneeslijk ziek bent, ontstaat er een andere verhouding met de vragen over het leven. Zeker als blijkt dat je de kiemen al vanaf de geboorte met je mee hebt gedragen.
- De natuur maakt fouten, dat is de wrange waarheid van het toeval. Voor het leven is het een zegen gebleken.
- Ja, dat dacht ik al. Toeval. Ik heb me er niet bij willen neerleggen, althans, nóg niet. Dat is nu wel duidelijk, toch? Ik denk dat er noodlot is, een oorzaak waarvan de wortels buiten ons weten liggen. Noodlot heeft met lering en vorming te maken. Althans, zo ga ik ermee om, hoe het precies zit, kunnen we niet weten. Daar kunnen we alleen over speculeren. Waar het om gaat, is dat je iets van je leven moet maken. Je moet niet zitten kniezen over hoe mooi het leven van anderen is of hoeveel gezondheid andere mensen is toebedeeld. Wat oma betreft, ik heb er regelmatig bij stilgestaan dat jij haar gedurende je leven langzaam achteruit hebt zien gaan en in een rolstoel terecht hebt zien komen. Nu zit je zelf ook in een rolstoel. Maar ik vind dat je er schitterend mee bent omgegaan. Je hebt, toen het weer ging, de zelfstandigheid gezocht. Je had ook in het verzorgingstehuis bij de pakken neer kunnen gaan zitten. Kijk, daaraan kan ik me optrekken en het heeft mede vorm gegeven aan mijn gedachten. Het is niet alleen boekenwerk, waaraan ik me optrek.
- … Ik vond mezelf nog fit genoeg. Ik denk ook dat de sfeer van het verzorgingstehuis mij meer kwaad had gedaan, dan de ruimere aandacht goed had kunnen maken……
- Dat zou best eens waar kunnen zijn. Nog even over je geloof, hoe ziet dat er nu uit?
- Volgens mij is mijn geloof niet zo veel veranderd na het verlaten van de kerk. Ik kon kerkelijke principes niet meer combineren met wat ik in mijn geloof ervoer. Tegenwoordig zoek ik het in andere dingen, zoals wetenschap. Hoewel wetenschap niet alles kan verklaren, is de wetenschappelijke methode een goede garantie om verder te komen in het begrip van de wereld en jezelf. Zo toonde onderzoek aan dat ons gedrag sterke biologische wortels heeft. Technische toepassing van principes die jaren geleden in wetenschappelijke laboratoria onderzocht werden, vereenvoudigen vandaag ons leven. Maar ook de bijbel omarm ik nog steeds als een nuttige leidraad, hoewel er sterk verjaarde wijsheid in staat. Je moet de bijbel, zoals alle andere bronnen van wijsheid, met verstand benaderen. Letterlijk moet je de bijbel zeker niet opvatten. Doe je dat wel, dan kom je in een heel eng jasje te zitten... Mijn grootste vreugde beleef ik aan kunst, literatuur in het bijzonder. Soms is het beter geen weet van de schrijvers te hebben en hun boeken op zichzelf te kennen. Kennismaking met schrijvers doet hun werk soms geen goed. Wat dat betreft moet ik denken aan een aforisme van Goethe: “Wie de kunstenaar is en waar hij woont, interesseert de mensen meer dan wat hij gemaakt heeft.”
- Dat is wel een mooie, ja.
- De geschiedenis neemt soms een loopje met het werk van schrijvers en dichters. Interpretaties, veroordelingen en polemiek versluieren de oorspronkelijke bedoelingen van schrijvers. Dat moet jij je óók goed in de oren knopen. Mensen lezen liever wat over het boek of de schrijver gedacht is en welke plek het in de geschiedenis heeft ingenomen. Aan de andere kant wordt belangrijk werk op deze manier groot gemaakt, hoewel dat soms via een omweg is. Maar alleen een werkelijk geïnteresseerde baant zich een weg naar de essentie van een schrijver, naar zijn bedoelingen en overtuigingen. Naar het perspectief van waaruit hij de dingen beschouwt. Dat is voor mij het belangrijkste in literatuur, om andere zienswijzen te leren kennen en als toetssteen voor mezelf te laten fungeren. Daarbij moet je jezelf niet laten afleiden door allerlei bagger, waarin een oorspronkelijk werk ondergedompeld wordt. Heb vertrouwen in je eigen oordeel en ontwikkel gedachten die je gevormd hebt. Het kerkelijke perspectief was mij daarvoor te eenzijdig. Dit, gecombineerd met de serieuze problemen die ik met kerkgang kreeg, maakte het mij onmogelijk om actief aan de kerk deel te nemen.
- Dit is meer een beeld van de plaatsvervanging voor de kerk. Maar wat geloof je?
- Ik geloof dat het leven hier op aarde op de een of andere manier gerelateerd is aan de tijd wanneer we er niet meer zijn, de dood. Ik denk dat het van belang is om te ontdekken wat het betekent om een goed mens te zijn. Daarna moet je leren om volgens die ontdekkingen te leven. We moeten onze verantwoordelijkheden in dit leven zo goed mogelijk invullen. We moeten ook onafhankelijkheid nastreven. Dat hoeft niet gepaard te gaan met grote sommen geld, maar met respect voor medemensen. Onafhankelijkheid komt uit het hoofd, niet uit de beurs.

Schrijver: Willem Houtgraaf, 20 maart 2005


Geplaatst in de categorie: kunst

2.7 met 3 stemmen 1.079



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)