Alle inzendingen van Jan

Wie langs de deuren loopt krijgt interessante gesprekken. Laten we beginnen met dat niet iedereen even blij is met een gesprek met een PvdA-er/ een GroenLinkser. Eénmaal werd de deur voor onze neus dicht gesmeten. Een ander lag voor het raam in bed en besloot, nadat wij hadden aangebeld en hem hadden gezien, zich dieper in het huis te verschuilen…

De tijden zijn spannend. Elke verkiezing is volgens veel politici de belangrijkste verkiezing ooit, maar dat heb ik maar één keer overtuigend gevonden. Na de eerste keer dacht ik, ach, en de volgende ook, zeker. Maar politiek wordt wel steeds spannender. Politiek gaat nu over het behoud van democratie of, zoals Robert Dahl zij, de democratische polyarchie…

Er was eens een vogeltje en een visje die het heel erg met elkaar konden vinden hij het vogeltje en zij het visje vonden elkaar grappig en leuk en werden ook nog stapel verliefd op elkaar gingen van elkaar heel verschrikkelijk veel houden maar hoe konden ze mekaar vinden? samen zijn, elkander aanraken? want het vogeltje vloog in de lucht en…

Soms valt je beeld van iemand die je mag in duigen door het lezen van een boek. Dit keer valt het beeld van iemand die ik niet mag in duigen. Het boek van Timothy Snyder 'De weg naar onvrijheid' heb ik nog niet eens uit en nu is het al zo ver. Vladimir Poetin vond ik al een enge vent. Hij is, dacht ik, een controlfreak en een machtswellust. Dat…

Het boek 'How democracies die' van Steven Levitsky en Daniel Ziblatt bevat eigenlijk een advies voor de Amerikanen hoe ze hun democratie kunnen beschermen. Het is gepubliceerd in 2018, dus tijdens de eerste periode van Trump. Dankzij de gebeurtenissen na 2018 kunnen we vaststellen dat hun boek een voorspellende waarde heeft. Dat betekent, dat wij…

Lang, lang geleden schreef ik columns voor Girugten, het studentenblad van het Geografisch Instituut aan de Rijksuniversiteit Groningen – Girug. Een student had daar natuurlijk Girugten van gemaakt. Ik schreef daar columns voor onder de titel ‘Ik’. De titel kwam vanuit het idee dat ik niet bijzonder was. Immers, als ik bijzonder zou zijn, zou het volstrekt…

De nieuwe lijsttrekker van het FvD is Lidewij de Vos. Ze is één van de klimaatontkenners en in het debat daarover zegt ze opmerkelijke dingen. Eén is dat ze zegt dat het klimaat inderdaad verandert, maar dat doet het altijd al. En dat klopt. Maar dit keer is de mens de oorzaak en erger, dit keer leidt de mens onder de gevolgen. Op dit moment worstelen…

Wie een boek schrijft over democratie neemt een enorme gok. Er is veel geschreven en er wordt ontzettend veel geschreven over democratie. En toch doe ik het. Ik moet wel gek zijn. Mijn eerste stelling is: Nederland is geen democratie. Dit heb ik niet zelf bedacht, maar leen ik van een Amerikaan. De tweede stelling is: wat we wel hebben is het waard…

HAAS EN GIULIA, verliefd tot over hun oren! Zij zat nog steeds in zijn hoofd Giuliaatje (Djouliaatje) van het Venetiëhofje hij was 't Haasje van de winkel op de hoek Hazenstraat/Elandsstraat, Amsterdam-Jordaan maar hij was intussen een Haas geworden en de winkel ook: 'Haas Amsterdam', een begrip Haasje was een prachtige grote Haas…

Laat ik toch maar eens een moderne Franse filosoof lezen, dacht ik toen ik de titel 'De Haat Tegen De Democratie' las. Het is een boek van Jacques Rancière en het viel mee en het viel niet mee. Eerst: waar gaat het over? In mijn boek over democratie, dat nog moet verschijnen, ga ik uitleggen dat democratie niet bestaat, maar Rancière schrijft er…

Soms lees je een boek en denk je, dit viel niet mee. Eigenlijk heeft het me teleurgesteld. Het is een slecht boek. Maar, als je eerlijk bent, en je kijkt in je aantekeningen wat daar staat, dan denk je dat je toch wel iets nieuws hebt gelezen. Het viel tegen, maar er staan toch nog enkele inzichten in die je, eerlijk is eerlijk, niet eerder zelf…

Deze vakantie was ik in Denemarken op de top van de Himmelbjerg in Denemarken. Net als Nederland heeft Denemarken geen bergen en de Himmelbjerg is met zijn 147 meter niet eens de heuvel die het dichtst bij de hemel is, maar er moet gezegd dat de heuvel een prachtige naam heeft. De heuvel wordt ook flink bezocht. Toen ik er kwam, wandelend vanuit…

Onlangs las ik het boek met de titel: ‘Ik moet, het is mijn roeping’. Het is een politieke biografie van Pieter Jelles Troelstra. De schrijvers bespreken de vraag of het nog wel gepast is een boek over deze man te schrijven. Wat zou relevant zijn voor hun tijd, het boek kwam in 1981 uit. Maar wat is nu nog relevant, bijna vijfenveertig jaar later…

Het is koud in de bunker. De geur van vochtige muren, olie en metaal hangt zwaar in de lucht. Hij zit aan zijn bureau, het hout kaal en versleten. Zijn vingers rusten op het tafelblad. Af en toe kijkt hij naar het pistool naast hem. Het einde binnen handbereik. Een verre trilling schudt zacht het beton, even flikkert het licht. Hij sluit zijn ogen…

Martha Gellhorn was journalist en een verdraaid goede ook nog. Ik kwam haar tegen in het boek van Geert Mak 'De Wisselwachter' als één van de jonge schrijvers die door president Roosevelt het land werd ingestuurd om de gevolgen van de economische crisis in de jaren dertig te beschrijven. Verslagen van haar en haar collega’s werden de ogen van de…

Achter de schuur had hij hem gevonden. Zijn hond. De keel was weg. De bladeren kraken onder zijn laarzen. Geel, bruin, nat. In het bos ruikt het naar rot en schimmel. Bij de beek staat hij. Breed in de borst, de vacht vaal en ruig. Hij knielt. Het richtkruis rust tussen de gele ogen. De wolf beweegt niet. Hij houdt zijn adem in. Wijsvinger aan…

Vorige twee weken schreef ik over het Afghaanse dameselftal en eindigde ik ermee dat de Taliban nog aan de macht moest komen. Ik beschreef hoe hard de Afghaanse samenleving voor vrouwen was. Vrouwen werden door geesteszieke mannen gedwongen in de anonimiteit te leven. Maar zonder de Taliban hadden sommige vrouwen nog een kleine kans en één van degenen…

Bij het controlepunt Ze stonden er al uren voordat het licht werd. In rijen waarvan het eind niet te zien was, zelfs niet door degenen met een verrekijker. De vrouwen hielden de kinderen vast alsof ze zouden opstijgen als ze loslieten. Zij die geen kinderen - of geen kinderen meer - hadden, klemden zakken tegen zich aan. Er werd gezegd dat wie…

Vorige week schreef ik over het Afghaanse dameselftal en eindigde ik – en toen moest het ergste nog komen. Ik beschreef hoe hard de Afghaanse samenleving voor vrouwen was – zonder Taliban. Vrouwen werden door geesteszieke mannen gedwongen in de anonimiteit te leven. Maar zonder de Taliban hadden sommige vrouwen nog een kleine kans en één van degenen…

We zien het Nederlands dameselftal zwalken op het Europese voetbaltoernooi. Ze doen hun best, maar dat doen de anderen ook en hun best is beter. Ondertussen lees ik een boek met de titel ‘de Afghaanse leeuwinnen’. Die doen ook hun best en u heeft waarschijnlijk nooit van ze gehoord, net als ik voordat ik het boek pakte, omdat ze nooit tot een wereldtoernooi…

Diplomaten moeten soms in het openbaar onderhandelen en dan zeggen ze de gekste dingen. Begin jaren zestig dreigde Nederland in oorlog te raken. Weinig Nederlanders weten het. We hadden de Karel Doorman, ons enige vliegkampschip, samen met een groot deel van onze vloot paraat. Het leger was op zijn qui vive en er is daadwerkelijk gevochten. Een marineschip…

Chris van der Heijden is vernoemd naar een man die hij in zijn laatste boek meteen aan het begin ontmoet. Bijzonder is, dat Chris de man niet kent, ene Christofoor. Die man weet heel veel over zijn vader en vooral over een tijd dat Chris zijn vader niet kende: het leven van zijn vader in de Tweede Wereldoorlog. Chris moet naar een klooster dat bovenop…

Olaf had zijn jack gepakt en was weggelopen, zonder dat iemand hem tegenhield. Het gebeurde nadat zijn vader had gezegd “Doe nou gewoon een keer even normaal”. Daarbij had hij met zijn hand tegen het aanrecht geslagen, niet hard, meer om te benadrukken dat hij het meende. Doelloos loopt hij door de stad. Hij loopt een boekhandel in. Vanuit…

De geur van metaal en olie hangt in de kamer. Een open kast, dozen met uniformen, een foto in een lijstje. Vier mannen op een stoffige vlakte, wapens in de hand, opgestroopte mouwen. Hij staat links, zijn arm om de schouder van een ander die een week later geen gezicht meer had. Zijn handen liggen plat op de oude Nokia. Er knippert een blauw lichtje…

’s Ochtends, even na achten, staat de man bij het raam. De tijd dat de hond van de buren gewoonlijk langskomt. Hij loopt dan het grindpad op, snuffelt bij de struiken, plast tegen de regenpijp, kijkt een paar seconden naar het raam, en verdwijnt weer. Maar nu verschijnt hij niet. De man blijft een tijdje staan. Dan zet hij koffie. De krant ligt op…

De gang ruikt naar linoleum, bleekwater en iets flauws dat doet denken aan lauwe bloemkool. Verderop piept een kar. Een vrouw met een badge duwt hem traag vooruit, zonder op te kijken. De zoon stopt bij kamer 18. Hij ademt diep in, klopt en en duwt de deur open. ‘Hoi pa.’ Zijn vader zit rechtop in de stoel bij het raam, handen op de knieën, de…

‘Natuurlijk zijn de tijden veranderd, maar jurkjes en korte broeken in alle kleuren, teenslippers. Ik weet niet, hoor. Dat trek je aan als je naar een barbecue gaat.’ Ze maakt haar ogen los van de anderen en kijkt hem aan. Hij knikt. Draait zijn lepeltje traag in de koffie. Het maakt een kring in het schuim. ‘Bij Janice was íedereen in het zwart…

Al de hele ochtend is de lucht dreigend. De enige reden dat het nog droog is, is de stevige wind. Ze zitten tegenover elkaar aan de keukentafel. Hij heeft haring gehaald bij de visboer. Drie stuks, geen uitjes, geen zuur. Zoals iedere vrijdag. Hij eet uit de hand. Mond open, hoofd in de nek. Twee Hollandse vlagprikkers en een staart liggen op een…

Ze slenteren gearmd over de boulevard, links het meer. Hij ademt zwaar maar zegt niets. Er staan bankjes in de schaduw, allemaal bezet. De zon hangt hoog, wit en scherp uitgesneden tegen de trillende lucht. Het water eronder is als gerimpeld melkglas. Een boot trekt een platte, glinsterende streep. Het ruikt naar warm hout, steigerplanken, vis en algen…

Zaterdag besluiten de PvdA en GroenLinks te fuseren tot een nieuwe partij. Boem. Klaar. Er komt één lijst bij de volgende verkiezingen eind dit jaar. Alleen in een paar gemeenten, zoals Groningen, blijven er twee partijen uitkomen bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 die er na komen. In het Dagblad van het Noorden lees ik een verontschuldiging…