Jeroen Brouwers in herhaling

Volgend jaar (2012) komt de zwaargewicht Jeroen Brouwers met zijn tweede deel van 'De laatste deur', een boekwerk vol literaire zelfdoders. Ik las zijn dikke pil toen ik als negentienjarige in het benedictijnse klooster te Egmond-Binnen zat en kampte met een zware depressie. Ik weet nog goed het bijna griezelige moment toen ik het boekwerk in de literatuurbibliotheek zag staan. De cover toont de jeugdige Thomas Chatterton als zichzelf gedode op zijn bed. Alleen dat beeld al fascineerde me op enge wijze. Ik heb het sombere boek nauwkeurig gelezen en ik werd er zeker niet vrolijker van, wat hoogstwaarschijnlijk ook niet de bedoeling van Brouwers is geweest, hij dweepte met zijn kennis over types als Dagerman en T'Hooft, die hij nog persoonlijk gekend heeft tijdens zijn functie bij uitgeverij Manteau. Inmiddels ben ik zijn nauwkeurige beschrijvingen grotendeels vergeten, maar destijds werkte zijn manier van schrijven als subtiel gif. Ik zeg niet dat zijn boek mij tot rare plannen bracht, maar het heeft me zeker niet opgebeurd, ook al schrijft hij ergens dat 'je nog nooit elke deur hebt geopend'. Een doekje voor het bloeden, want hij had inmiddels secuur en pijnlijk echt diverse zelfdodingen in beeld gebracht. Ik blijf van mening dat hij daarmee zijn eigen suïcidale inborst via ingeleefde, tragische levens uitleeft. Zijn obsessie voor zelfdoders gaat dus een tweede deel krijgen, ik ben bezorgd benieuwd, want al ken ik juist de meerwaarde van zulke uitpluizerijen, het raar genoeg positieve effect, toch heb ik zo mijn twijfels over de noodzaak van zijn manier van schrijven over deze delicate kwesties. Hoe ouder, hoe gekker, en daarom hou ik mijn hart ook vast. Ik weet via een voorpublicatie dat hij Lucrèce van Hecke zwaar benadeeld en haar beoordeelt met zijn visie over manisch-depressieve mensen. Hij denkt dat zijn succesboek nog wel eens een succesboek kan opleveren, maar daarmee vergeet hij dat zijn eerste 'De laatste deur' bij velen veel schade heeft aangericht, o.a. bij mij. Zijn insteek is te realistisch en daardoor te destructief. Ik beweer niet dat iemand door zijn boek zelfdoding heeft gepleegd, dat is psychologische nonsense, maar hij moet wel beseffen dat zijn naargeestige uitwerkingen geen humane verlichting opleveren, laat staan literaire bevordering van de bekende gegevens. Ik beticht hem van ordinaire lijkenpikkerij! Hij is de walgelijke aasgier, die zich kleedt als een voorname, gevierde schrijver, maar de boel botweg oplicht. Zijn opgeblazen postuur nodigt niet echt uit tot weerwoorden, maar hier ben ik, ik kan niet anders. Ik val zijn motieven niet aan, maar wel de manier waarop hij de tragiek verwoord. Het is te macaber en te suggererend. Hij lekt teveel zijn eigen demonie erin. Dat neem ik hem kwalijk, want daarmee kun je argeloze lezers niet lastigvallen, noch hen onverantwoord injecteren. Ik ben in principe geen voorstander van censuur, maar wat het tweede deel van Brouwers' zelfdodingslitanie betreft, ga ik overstag, want als literatuurexpert ken ik de gevaarlijke kanten van sommige geschriften. Niet alle mensen hebben een olifantshuid. Ik bescherm graag de zwakkere lezers, die door zijn koppensnellersmentaliteit desastreus gehersenspoeld kunnen worden, hoe groot zijn schrijverskwaliteit ook mag zijn, geestelijke criminaliteit laat ik niet gebeuren!

Jeroen Brouwers in h De laatste deur dee Jeroen Brouwers

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 3 stemmen 971