Stolpersteine om de herinnering levend te houden

Stolpersteine onderstrepen de moorddadige Holocaust en de tragische, individuele geschiedenissen van zes miljoen slachtoffers van het Nationaalsocialisme tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het zijn herinneringstekens en struikelstenen, figuurlijk dan. Om de steen te kunnen lezen dient men zich voorover te buigen.
Dit prachtige initiatief kwam tot stand door de Duitse kunstenaar Gunter Demnig.

Gunter Demnig is geboren op 27 oktober 1947, dus in vredestijd, in Berlijn. Hij groeide op in Nauen en Berlijn.
Op zijn twintigste studeerde hij kunstpedagogie aan de Hochschule für Bildende Künste in Berlijn, waar hij les kreeg van professor Herbert Kaufmann. Hij deed daar ook de richting Industrieel Design.
Vanaf zijn vierentwintigste tot zijn zevenentwintigste studeerde hij kunstpedagogie aan de kunstacademie in Kassel. Hij deed de studierichting 'vrije kunst' bij de hoogleraar Harry Kramer.
Van zijn drieëndertigste tot zijn achtendertigste was hij wetenschappelijk medewerker in de studierichting 'kunst' aan de Universiteit van Kassel. Daarna werkte hij in zijn eigen atelier in Keulen, samen met o.a. de Moltkerei-Werkstatt, Kunstraum Fuhrwerkswaage en IGNIS-Kulturzentrum.
In 1990 hield hij een actie ter herinnering aan de deportatie van de Sinti en Roma zigeuners. Drie jaar later was de Ontwerpactie voor Stolpersteine.

Op zijn negenenveertigste plaatste hij zijn eerste Stolpersteine in Berlijn-Kreuzberg en Keulen. Dat was voorlopig illegaal gedaan. Artistieke moed genoeg. Hij kende dan ook de eerbiedwaardige bedoeling van zijn werk, dat nog lang in uitvoering zal blijven.
Op zijn vijftigste plaatste hij twee Stolpersteine in St.Georgen voor de broers Matthias en Johann Nobis.
In 2000 was de officiële start van het Project Stolpersteine.
De stenen lijken op kloostermoppen en goudklompen, terwijl de zichtbare bovenkant van messing is. Het enorme project is ter ere van de vele, omgekomen Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, homoseksuele mensen, Jehova's getuigen, verzetshelden, geestelijk en lichamelijk gehandicapten en tot zelfdoding gedwongenen.
Gunter werkt samen met de coördinator Uta Franke. Hij is een ware held.

Hij ontving vele eerbewijzen uit vele landen.

Op 29 november 2007 werden voor het eerst op zes plekken in Borne twintig Stolpersteine geplaatst.
In Aken zijn er drie Stolpersteine voor Anne Frank, Margot Frank en Edith Frank-Holländer.

Gunter woont en werkt in Frechen en hij licht zijn actie toe door te stellen, dat daar waar zij thuis woonden, dat daar deze massale misdaad is begonnen. Slachtoffers zijn verdreven, gedeporteerd en vermoord door gas uit de douchekranen, hoe walgelijk sadistisch!
De meesten kennen wel de beelden van al die uitgemergelde onschuldigen. Vaak weerloze minderheden, die tijdens hun leven al met de nek werden aangekeken.
Op hun Stolpersteine staan hun namen, hun geboortedatums, hun deportatiedatums en de plaatsen en datums van overlijden. Bij mooi weer glimmen de stenen in de zon, maar het blijven uiterst trieste plaveisels. Gunter plaatste tot nu toe al ruim 35.000 Stolpersteine en hij weet dat hij de zes miljoen nooit zal halen, maar ik ben ervan overtuigd dat zijn opvolger(s) dat wel kunnen evenaren.

Gunter maakt de gedenkstenen zelf en hij tikt de letters en cijfers in het messing.
De steden München en Leipzig werkten tegen, evenals particuliere huisbewoners, die vrezen dat hun huis in waarde zal dalen. Zie aan, wat sommigen belangrijker vinden, als dat al zo is, want het tegendeel kan ik mij eerder indenken.
Iedere nieuwe gedenksteen is belangrijk en daarom is dit kunstproject lineair stijgend.
Aan de Hendrik Westerstraat in Oude Pekela zijn in juni 2012 enkele Stolpersteine gestolen uit baldadigheid. De messing heeft op zich namelijk geen enkele marktwaarde. Dit was de eerste keer, dat dit gebeurde in Europa. Een oude man, die de Joodse mensen heeft gekend, sprak van een herhaling van de deportatie. De dader(s) in kwestie moet(en) zich rot schamen. Ik neem aan dat de gemeente Oude Pekela geld opzij heeft gelegd voor nieuwe maaksels van Gunter. En dan maar een camera erbij plaatsen of een veldwachter ernaast zetten.

In mijn woonplaats Gouda is de coördinator en uitvoerder de Goudse jazz-zangeres Soesja Citroen, die de gemeente om plaatsing en subsidiëring vroeg. Momenteel zijn er in Gouda 168 Stolpersteine geplaatst. Men hoopt binnen tien jaar alle 327 Joodse Gouwenaars op deze respectvolle, ontroerende wijze te herdenken.

Voor 120 euro kan iedereen een steen sponsoren, plus 10 euro plaatsingskosten. Raadpleeg hiervoor info@stolpersteine.eu of doe als Soesja en vraag uw gemeente om bijdragekosten.
Wie niet waagt...

Gunter Demnig Stolpe Stolpersteine

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.5 met 2 stemmen 158