Inloggen
voeg je hartenkreet toe

Hartenkreten

Pietperspectief

Het lijkt onmogelijk om in de gepolariseerde Zwarte Pietdiscussie iets toe te voegen dat niet al te berde is gebracht.

Als dat inderdaad het geval was, zou ik na het schrijven van deze column alles hebben moeten deleten behalve deze eerste zin. Maar, zie daar: De hele column staat er nog, en dat betekent dat er vandaag een nieuw element aan de discussie wordt toegevoegd. En niet zomaar een element, een element dat de pretentie heeft de standpunten van beide kampen recht te doen en een oplossing binnen handbereik te brengen ...

Dat nieuwe element is het besef dat vorm en interpretatie niet een één-op-één relatie hebben. Een gegeven vorm kan heel goed tegemoetkomen aan verschillende interpretaties, en doet dat vaak ook. De een associeert een griezelfilm bijvoorbeeld met plezier, terwijl een ander het associeert met paniek en hyperventileren. De beslissende factor voor de beleving is niet de vorm, de film. De film is immers enkel een digitaal opgeslagen verzameling codes. Wat beslissend is, is de interpretatie van die codes, en die is verschillend voor verschillende mensen. Het moge duidelijk zijn dat het verwarring schept als mensen praten over een vorm en denken dat ze dezelfde interpretatie hanteren.

Pas ik dit toe op het Pietdebat dan is het duidelijk dat de Zwarte Pietvoorstanders in het uiterlijk van Zwarte Piet een symbool zien voor kinderpret, gezellige familietijd, waardering voor traditie en misschien zelfs voor nationale identiteit. Elk jaar wordt Zwarte Piet samen met de hele santenkraam vanwege die symboliek dan ook hartelijk onthaald.

Maar feit blijft dat een zwart geschminkte en verklede figuur met pet niets anders is dan dat: een zwart geschminkte, verklede figuur met pet. Aan deze vorm wordt door de voorstanders een interpretatie gekoppeld die het verschijnen van deze figuur tot een feest maakt. Het is de mentale associatie die zoveel plezier geeft en die hun ertoe brengt de vorm onschuldig te noemen.

De Zwarte Piettegenstanders daarentegen zien in het uiterlijk van Zwarte Piet een karikatuur van de slaaf uit het koloniale verleden. Het bezwaar dat gemaakt wordt, is dat door het blijven uitbeelden van deze karikatuur mensen met een donkere huidskleur zich onwillekeurig geclassificeerd voelen als minderwaardig: minder autonoom, minder intelligent, minder capabel, enzovoorts. Ook al beleeft het deel van de bevolking dat niet een donkere huidskleur heeft deze associatie niet, althans niet bewust, het kwalijke is, vinden de tegenstanders, dat veel kinderen met een donkere huidskleur die boodschap zowel impliciet als expliciet meekrijgen.

Feit blijft dat een zwart geschminkte en verklede figuur met pet niets anders is dan dat: een zwart geschminkte, verklede figuur met pet. Door de tegenstanders wordt aan deze vorm een interpretatie gekoppeld die het verschijnen van die figuur tot een pijnlijke ervaring maakt. Het is de mentale associatie die pijn doet en die hun ertoe brengt de vorm racistisch te noemen.

Kort gezegd: Vanwege de mentale associaties met vorm X viert kamp A feest en ondervindt kamp B pijn. Dit heeft niets te maken met vorm X, maar alles met de interpretatie. De vorm geeft aanleiding tot twee interpretaties, interpretaties die qua karakter zo van elkaar verschillen, dat ze onverzoenbaar zijn.

Toch gloort er een sprankje hoop. Het lijkt erop dat een aantal gemeenten, zoals Amsterdam, alsook het Sinterklaasjournaal een pad bewandelen dat de feestelijke inhoud van kamp A koppelt aan een nieuwe vorm die geen negatieve associaties oproept bij kamp B. Gelukkig maar, want een goed voorbeeld doet immers goed volgen.

Schrijver: Hanneke van Almelo, 21 november 2018


Geplaatst in de categorie: actualiteit

3.6 met 5 stemmen 204



Er zijn 2 reacties op deze inzending:

Naam:
Ralameimaar
Datum:
24 november 2018
Zoals ik het nu zie (niet zoals ik het als kind heb gezien of ervaren) staat sinterklaas voor het goede en zwarte piet voor het slechtere/nar deel vd mens. Want er is ook een uitdrukking -de zwarte piet te (moeten) spelen. Als daarom de zwarte piet gewoon een vieze piet wordt met vegen enzo....viezige zwartepiet kleren dan is dat duidelijker.....zomaar even een korte simpele "beschouwing". Mooi Hanneke dat je toch er een column aan wijdde.
Naam:
Bjarne Gosse
Datum:
21 november 2018
Dat kinderfeest is natuurlijk bedoeld voor alle kinderen, ongeacht huidskleur en of culturele achtergrond.
Het lijkt mij dan ook beschaafd om met alle kinderen rekening te houden, zoals ook de kinderombudsman heeft laten weten. Ik schaam me voor de Nederlanders met een hun kleinzielige hokjesgeest. Er blijken wel degelijk een heleboel xenofobe en zelfs racistische motieven achter te zitten, dat is de afgelopen tijd wel weer gebleken. En altijd weer zijn minderheidsgroeperingen de zondebok. Want dat is lekker makkelijk. Dan hoef je nergens meer over na te denken.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)