Alle inzendingen van Willem Houtgraaf

Meningsuiting, vrije meningsuiting, als recht te beschouwen, is iets anders dan het recht te hebben. De meeste meningen waarvan ik het bestaan weet, zijn relatieve gezichtspunten. Ze stijgen nauwelijks uit boven een bedenkelijk niveau van eigen belang en kortzichtigheid. Soms klinken ze...

De onuitputtelijke drang tot de ontleding van grote dingen om afzonderlijke deeltjes te vinden, kent soms geen grenzen. Maar wat levert het op? In de fysica zijn steeds kleinere deeltjes gevonden, die vervolgens weer zijn samengebracht. Ze werden bij elkaar in een elementaire theorie van de materie...

Om een bewering te doen, is vrijzinnige moed vereist. Beweringen kunnen vermomd worden in een verhalend jasje. Ze kunnen ook, in een mededeling of aforisme, kort en bondig worden gesteld. Beweringen kunnen gedaan worden, omringd door een stootkussen van nuancering. Dit komt de kracht van de...

I Kunstenaars hebben geen verstand van de markt, althans het roept vragen op waarom ze dingen voor de toekomst maken. Edwin voelt zich geen schrijver. Zich uitdrukken in taalexpressies is noodzaak. Alle keuzen die hij in zijn leven maakt houden rekening met deze behoefte. Dat leidt tot...

Hoe moeilijk is het eigen ervaringen te hebben en die niet te kunnen overbrengen op mensen. Ze doen ze als subjectief af. Nog harder is het om de wetten van de geest te moeten erkennen. Want zo moet ook de lotsbestemming aanvaard worden. Het denkniveau bepaalt het leven van een individu. Niets...

Ik houd mezelf voor hoe de ideale wereld eruit zou moeten zien. Ik bedenk ook dat we niet in een ideale wereld leven, maar men reageert op wat ik zeg, uiteraard. Als ik spreek krijg ik nuchtere (ontnuchterende) tegenwerpingen. Als ik wat zeg probeer ik overenthousiastelingen er [vaak] op te...

Oog voor detail De samenleving ziet uit zoals die eruit ziet. Dat is een boeiende vaststelling, want er gebeurt veel dat we niet zien. We zien kantoorpanden langs de zuidas van Amsterdam, fabriekspijpen op de maasvlakte en kassen in de kop van Noord-Holland. Vroeger waren er werkende kolenmijnen...

In het nummer ‘Hide in your shell’ van Supertramp (van het album ‘Crime of the Century’) worden de woorden gezongen: “How would it be if you could see the world through my eyes?” Voor mij werd dat de stelling, waarin verwoord wordt dat het de moeite loont om je te verplaatsen in...

Gelooft u ook zo graag in een betere toekomst? Voor uzelf, voor uw kinderen? Mensen nemen graag aan dat ze actief moeten zijn om iets te bereiken. Kinderen houden ze voor dat leren belangrijk is. Zelf werken ze keihard om die fraaie toekomst veilig te stellen. Garanties bestaan niet. Voordat u...

Dit is deel 1 van 3 delen van het essay dat ik heb ingestuurd voor de Kant Essayprijsvraag, uitgeschreven door Filosofie Magazine. 1 De prijs van de verkoop 2 De kracht van suggestie 3 Beschaving 4 Economische slaven 5 Cultuuromslag 6 De echte zomer Inleiding Vandaag is informatie met...

‘Bescheidenheid siert’ is een welbekende uitdrukking. Ook in geschreven stukjes worden de sierlijke rondingen van zelfrelativering en zelfspot hogelijk omarmd. Als een schrijver zijn betoog eindigt door de schouders op te halen, zijn blik vol twijfels naar de hemel wendt, een open punt onder...

Een brede basis en een spitse punt. Je ziet het voor je, we kunnen niet allemaal samenklonteren in de top. Het werk zou niet meer gedaan worden. Daarom is het een gevleugelde zin geworden: “We doen het samen.” De managers staan gedwee bij de beamer te verkondigen dat ze zonder het team niets...

Individuele expressie blijkt duizenden, soms miljoenen, te interesseren. Waarom drukken de miljoenen zichzelf niet uit? Iedereen drukt zich uit. Kunstenaars zweten op het voetbalveld of in hun atelier. Achter een stuk papier of met een boortol. Een kunstenaar hemelt zijn expressieterrein...

Vanuit de rede zou men beter met elkaar van gedachten kunnen wisselen dan vanuit geloof(sstandpunten). Redelijke argumenten zijn immers te controleren op rechtsgeldigheid. Geloof is een subjectieve chaos, waar de dolste redeneringen uit gehaald kunnen worden. De hamvraag is: bestaan er...

Wat is ontzagwekkender dan het heelal? Wordt dit ontzag groter als ik over het heelal nadenk? Als ik iets begrijp, verliest het meestal zijn geheimzinnigheid. Ik ben een leek, een leek op alle terreinen. Ik kan mezelf nergens een kenner noemen. Ik weet dat het heelal gevuld is met...

Issaac Bashevis Singer: “Iedere kunstenaar heeft de pijnlijke ervaring dat er een kloof bestaat tussen zijn innerlijke visie en de uiteindelijke uitdrukking daarvan. De kloof wordt nooit geheel overbrugd. Ieder van ons is ervan overtuigd, al verbeelden we het ons misschien, dat hij veel meer te...

Al vroeg is er sprake van “de ziel”. Begrafenisgebruiken [uit de prehistorie] wijzen op een geloof in een voortlevende ziel. Griekse materialisten dachten dat de ziel uit een soort atomen bestaat. De Franse filosoof Descartes bracht de onstoffelijkheid van de ziel onder de aandacht. De...

Hij irriteerde zich aan hem. Hij zag zijn baas als misbruiker van macht. Natuurlijk wist zijn baas meer van de materie, waar hij zich nu ook al meer dan drie jaar mee bezig hield. Maar, vanuit de positie die hij als baas bekleedde, had hij veel meer informatie ter beschikking en ook veel meer tijd...

Kant: “Aufklärung ist der ausgang des Menschen aus seiner selbst verschuldeten Unmündigkeit. Unmündigkeit ist das Unvermögen, sich seines Verstandes ohne Leitung eines anderen zu bedienen” Men accepteert dat voor mondigheid kennis van zaken vereist is. Studie en ervaring zijn...

Toch heeft men zekerheden nodig. En als de zoektocht eenmaal opgegeven is, zullen mensen met vragen blijven zitten. Het gevolg is dat men teveel gaat luisteren naar anderen, zich verliest in theorieën, bezigheden, contacten, verslavingen en zelfbeklag, noem maar op, in allerlei dingen die in het...

Het vrije woord lijkt op een plant. In deze tijd van klimaatsverandering nemen de bedreigingen in aantal en kracht toe waaruit zijn kwetsbaarheid blijkt. Kan het vrije woord welig tieren? Bij het vrije woord spelen een paar termen door mijn hoofd: manipulatie, waarheidsvinding en...

Netcitaat 138 in de categorie “literatuur” op deze site (van Ton Anbeek) noemt een schoolvoorbeeld van “jezelf [als schrijver/dichter] manifesteren”. De genoemde methode lijkt op de initiatie van een beweging, die het oude verguist om een eigen, ‘veel betere’, vorm te propageren. Waarom...

In de ‘Goddelijke komedie’ ziet Dante vanuit de vijfde kring van de hel de stad Dis, die de benedenhel vormt (de onderste vier kringen van de hel). ACHTSTE ZANG 65 Opeens snerpt mij een jammerkreet in de oren en ’k tuur vooruit, mijn ogen wijdgeopend. “Mijn zoon, nu komt”, dus...

Aforismen worden gedefinieerd als korte, kernachtige gezegden. Het gevaar van aforismen is, dat ze geïsoleerde stellingen zijn en dus geheel op zich zelf staan en dat ze niet meer de mening of het inzicht van de schrijver of bedenker reflecteren, nadat een hoop mensen ze beoordeeld hebben en...

Ik heb me met taal ingelaten. Daarbij was ik gewaarschuwd dat de taal zich niet leent voor overpeinzing en subjectieve belichting. Zachte woordkeus zou nog iets kunnen verbeteren, maar dodelijke ernst is moeilijk te camoufleren. Zelfs een humoristische verwijzing naar menselijke zotheid heeft de...

(In dit stukje wordt met kunstwerk meestal een taalexpressie bedoeld) De Duitse dichter Rainer Maria Rilke schrijft in een brief (opgenomen in “Brieven aan een jonge dichter”): “Met niets kom je een kunstwerk minder nader dan met kritiek.” Een kreet vanuit het hart, zou dat een minder...

Piet Mondriaan: “De schoonheid is voor ons het enige middel dat zuiver de universele kracht die in alle dingen is, manifesteert. Zij is identiek aan hetgeen in het verleden onder de naam van het ‘goddelijke’ gesluierd geopenbaard is en hetgeen ons, arme stervelingen, onontbeerlijk is om te...

Als jonge kinderen tegen hun ouders in verweer gaan, blijkt hun eigenbelang(etje) onmiddellijk. Ouders staan met hun handen in het haar, omdat ze niet willen zeggen dat ze nog niet alles begrijpen. Als de kinderen de puberteit voorbij zijn en vol in het leven terechtkomen, gaan ze bepaalde zaken...

Negen weken later, op een zaterdagavond. “(...) Wat zullen we doen? Zal ik verder vertellen over wat me zo bijzonder lijkt in wat me overkomen is, of zullen we eerst een stukje van mij doornemen? Jij mag het zeggen. - Misschien gelijktijdig? Het heeft toch met elkaar te maken? - Dat is...

Ik zal eerlijk zijn, ik wil geen uitgekauwd onderwerp meer aanraken. Zodra ik de woorden waarheid, wetenschap en geloof noem, heb ik mijn woordenvrijheid gereduceerd. Alles is al gezegd. Ertussen zit geen verhelderend inzicht. Ik wilde leven om te groeien. Als kind al besefte ik goed dat het...