Kick Out Moriaantje

Ik had niet het idee dat de dronkaard als een lastpost werd ervaren. Daarvoor vond ik de Marokkanen in het algemeen te goedaardig en toegeeflijk; hun betrokkenheid bijvoorbeeld bij het rondzwervende kitten waar wij het oog op hadden laten vallen dat vel over been was en bekend met de in het algemeen treurige afloop hen meewarig het hoofd had doen schudden, terwijl mijn vriendin nog wel voor Florence Nightingale had willen spelen. Want hoe vervoer je zo'n beestje gedurende twee weken met voldoende goed voedsel zonder dat het je spullen compleet vervuilt en je vakantie lam legt? En zou het met ons hebben mogen terugreizen? Ons gedeeld besluit, hoe naar ook: beter van niet.

Mild stonden de buspassagiers om hun lallende landgenoot heen die niet agressief of onvriendelijk was, maar wel met bijbehorend gehang en kegel. Hij werd beleefd genegeerd.
Wij spiegelden ons aan de autochtonen door een vergoelijkende glimlach tevoorschijn te toveren toen hij ons zijn promillage in het gezicht blies.
Op enig moment veranderde de aard van zijn voorstelling en kreeg een muzikaal karakter.
Hij besloot mijn vriendin en mij te vergasten op een Marokkaans drinklied.
Toen zijn gezang al even op streek was, besloot ik dat we ons niet onbetuigd konden laten en ik zette in met 'Moriaantje zo zwart als roet ...' waarop mijn vriendin me bijviel.
De passagiers keken allen glimlachend onze kant op, terwijl we de Hollandse cultuur uitdroegen.
De man verstomde zich ondanks zijn roes blijkbaar realiserend dat hij een koekje van eigen deeg kreeg. Dat gaf hem tussen de meesmuilende Marokkanen een zodanig ongemakkelijk gevoel dat hij bij de eerstkomende halte de bus verliet. Wij keken hem geamuseerd na en neurieden het liedje nog even door tot vermaak van de andere passagiers.

Wie weet heeft het overgeleverd nadien opgang gemaakt in Marokko en wordt het nu in schoolklasjes gezongen, zoals dat ooit bij ons het geval was, maar inmiddels wellicht niet meer vanwege dat `Moriaantje, zo zwart als roet'. Of bestaat er intussen een roetveegversie? Het is alweer jaren geleden en lang voordat de actiegroep `Kick out Zwarte Piet' van de grond kwam. Het was eenvoudig het eerste versje dat op dat moment in me opkwam.
Ik zal het in voorkomende gevallen blijven zingen op plekken waar niemand er aanstoot aan neemt, zoals in die frivole bus die ons door Meknès reed en waarin allen geblakerd waren door de mediterrane zon.

Context: De naam Moriaan is afgeleid van Moor en komt waarschijnlijk van het Latijnse woord ‘Mauri’, dat de Romeinen gaven aan Berbers uit het oude koninkrijk Mauretanië. Dat was het gebied van de Berbers in Noord Afrika dat tegenover Spanje ligt en thans door Marokko en Algerije wordt ingenomen. Het Latijnse woord mauri is weer afgeleid van het Griekse woord maurós dat zwart betekent. De donkere huidskleur van de Moren, hoewel lang niet zo donker als die van andere Afrikanen, was oorzaak dat zij in de voorstelling van de Europeanen met de overige donkerkleurige en zwarte rassen van Afrika samensmolten en Moor of Moriaan als synoniem werd gebruikt voor iedereen die niet blank was. Het was destijds een neutraal begrip, dat zeker niet racistisch bedoeld was.

Het lied is nu onderwerp van een discussie over racisme, omdat wordt gesteld dat Moriaantje zo zwart als roet is. Het zijn dezelfde mensen die ook Zwarte Piet en de negerzoen willen verbieden en net als bij de discussie over Zwarte Piet hebben zij geen gelijk. In de tijd van Hoffmann was een donker persoon iets wat men zelden zag. Het waren de Joden die toen gediscrimineerd werden en van Hoffmann is juist bekend dat hij veel Joodse vrienden had. Het vers over Moriaantje gaat dan ook over tolerantie.

Zie ook: https://www.apartefact.nl

Schrijver: Albert Goudberg, 18 november 2025

othello2casema.nl

Biografie van deze schrijver

moriaantje meknès

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.0 met 3 stemmen 185