Inloggen
voeg je column toe

Columns over geschiedenis

EEN INSPIRERENDE DUIK IN HET VERLEDEN

Soms stuit een mens op een 21e september op verrassingen. Bij het opruimen van talloze papieren was daar opeens een folder over Voorne Putten met een VP pas erin. Deze wees op o.a. Koffiehuis De Koffieleut in Rockanje. Dit is gelegen op een zeer stille plek waar zonnebloemen en maïs floreren en waar in uitgestrekte weilanden paarden het duidelijk naar hun zin hebben.

In een grote boerenschuur valt een zeer uitgebreide verzameling thee- en koffiepotten en handkoffiemolens te zien die de bewoonster in de loop der jaren verzamelde. Zij begon ermee in 1988 toen ze een oude koffiemolen in handen kreeg. De liefde voor het verzamelen was geboren. Een liefde die uitmondde in een heus museum vol ouderwetse potten en pannen en land- en tuinbouw gereedschap. Naast grote koffiemolens afkomstig uit kruidenierswinkels of kroegen, zijn er poppenwagens, poppen, oude boeken, zoals die over Piggelmee, wasborden, wringers, aardappel- en groenten emmers en strijkijzers uit vroegere tijden te vinden. Grappig was ook het reiskoffiemolentje dat met de eigenaar meeging als hij op pad ging, zodat hij ook bonen kon malen. Pluchen tafelkleden bedekken de tafels waaraan je koffie, thee of fris krijgt geserveerd met heerlijke appelgebak of cake. Ook is er een gezellig buitenterras. Het museum is op dinsdag- en donderdagmiddag geopend en de laatste zaterdag van de maand van april tot en met oktober van 13.30 tot 17.00 uur.

De eigenaresse kan boeiend verhalen over de objecten die ze in haar collectie heeft, zoals het kleinste strijkijzer of de staaf die vanaf de tweede helft van de zestiende eeuw gebruikt werden door heren om hun witte geplooide molensteenkragen te verkrijgen. Die werden geïntroduceerd door de Spanjaarden. Eigenlijk was strijken in het verleden een mannenaangelegenheid! Er waren ook stenen strijkijzers lang geleden die men al dan niet onder zijn voeten bond om over gekreukte stof te lopen en de Noormannen streken al met een soort glazen bal, ingesmeerd met bijenwas. Dan was hun kleding gelijk waterafstotend. In de vroege Middeleeuwen had je eerst nog de strijkijzers van aardewerk. Ondanks dat ik zelf een hekel aan strijken heb, fascineert me de geschiedenis ervan.

Er zijn strijkijzers die op butagas werkten en hete kolen te zien. Of ijzers die in het vuur van de open haard werden verhit of werkten op turf. Er zijn tijden geweest dat men met zware ijzers onder de voeten over stoffen liep om ze glad te krijgen. Het is eigenlijk teveel om op te noemen.
Ooit waren er strijkhuizen, alwaar de was voor je gewassen en gestreken werd. Toen waren er zulke zware strijkijzers dat de gebruiksters ervan behoorlijk gespierd moeten zijn geweest. In de vijftiende eeuw komen de eerste ijzeren en koperen strijkbouten op de markt. Dan is er de uitdrukking: meer ijzers in het vuur hebben. Dat wil zeggen: meerdere mogelijkheden hebben.

Er bestaan zelfs was- en strijkliedjes: Strijken, strijken, vlijtig strijken, mogen vouw en kreuken wijken, alles zij terdege glad, hemelhoge stapels linnen doen het daag'lijks brood mij winnen, 'k strijk voor d'eersten van de stad overhemden, chemisetten, (linnen hemden) boorden, kragen en manchetten, daaraan toon ik mijn genie (2x) Wat zouden de mensen uit vorige eeuwen raar hebben opgekeken van de hedendaagse centrifugerende wasmachines en strijkijzers en wat te denken van het begrip wasserettes en stomerijen? Nog een liedtekst ter afsluiting: Laat zien jullie voeten, laat zien jullie schoen, laat zien wat de vlijtige wasvrouwen doen. Ze wassen, ze wassen, ze wassen de hele dag. Ze strijken, ze strijken, ze strijken de hele dag! Anno 2017 gelukkig verleden tijd, behalve de linnenkamer in ziekenhuis of hotel wellicht. De was- en strijkvrouwen in landen als India en in vele ontwikkelingslanden kunnen dat echter nog lang niet zeggen.

Schrijver: Anneke Haasnoot, 25 september 2017


Geplaatst in de categorie: geschiedenis

4.3 met 3 stemmen 115



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)