De decembermaand van het jaar 2008
Het was een teleurstelling geweest dat hij geen enkel schilderij had verkocht, tijdens de tentoonstelling in het voorjaar van 2008. Nu de laatste maand van het jaar was aangebroken keek Bjarne met gemengde gevoelens terug naar wat er in 2008 was gebeurd. Zijn woning in de Amsterdamse Baarsjes stond vol met schilderwerken, naast de deur, voor de deur, achter de deur.
Overal stonden de fysieke schilderwerken van door de tijd verlaten vissershuisjes. Het filosofiegebouw en een oude Kathedraal uit Limburg hingen aan de muur waarop ook de extra verlichting was bevestigd.
Bjarne ging minder vaak naar Utrecht dan voorheen. Emma Petronella zou hem vast zijn vergeten nu ze de muze van Jan Boter was geworden. De vriendschap tussen Berend en Bjarne verliep steeds moeizamer, door de ziekte van Berend, die vaak vermoeid was in het leven.
Op de een of andere manier kon Berend niet gelijkwaardig met andere mensen omgaan. Hij was een eigenwijze betweter, een alleenstaande die weinig op had met mensen die empathische vermogens wilden delen. Zijn redding was de dienstbaarheid waarmee hij andere mensen wilde helpen met zijn menslievende beroep, de ergonomie. Het had iets tegenstrijdigs, daarom verwarde het Bjarne. Het leek een aangeleerde vriendelijkheid, waarmee Berend zich bediende. De band die de twee vrienden hadden hing dikwijls aan een zijden draad. Het leverde veel frustraties op voor Bjarne die moeite had met het rationele, kille onpersoonlijke karakter van Berend die al zolang een vriend voor hem was.
Omdat hij helemaal zelf zijn tentoonstelling had georganiseerd, hoopte Bjarne dat het gedrag van Berend zou veranderen, maar dat gebeurde niet. Berend bleef het kritische individu, die weinig ophad met mentale intimiteit. Nooit stuurde hij een brief zoals Emma zo dikwijls had gedaan.
Op mailberichten kreeg Bjarne korte antwoorden. Een compliment geven was taboe voor Berend.
Hij maakte zich liever druk over het functioneren van politici of journalisten van de Telegraaf.
Bjarne begreep niet waarom Berend een krant las waarop hij altijd kritiek had. Het was een negativisme waar Bjarne op afknapte. De vriendschap kwam steeds meer onder druk te staan.
Bjarne besloot het kerstfeest alleen in Amsterdam te vieren. Hij had een kip in een braadzak gekocht en een fles goede Merlot. Tijdens de kerstdagen las hij een flink aantal gedichten van Emily Dickinson. Hij kon kiezen of hij ze in het Engels of in het Nederlands wilde lezen. Ze stonden in twee talen in het boekje uit de Parool-reeks, die hij recentelijk had aangeschaft.
341
Formeel gevoelen volgt op grote pijn-
De Zenuwen staan plechtig als een Graf –
Het starre Hart dat vraag of Hij de drager was,
En Gisteren en Eeuwen verderaf?
De voeten gaan werktuiglijk rond –
Uit Grond, of Lucht, of bijna Niets -
Een Houterige wijze
Achteloos gegroeid,
Een Kwarts voldaan zijn, als een steen –
Dit is het Loden Uur –
Herinnerd, indien overleefd,
Als wie bevriest de Sneeuw gedenkt –
Eerst – Kilte – dan Bedwelming – dan het laten gaan –
Emily Dickinson
19 december 2024
Geplaatst in de categorie: kerstmis