MOLENHOEK 2017

Het is bijna half twaalf in de ochtend. Nu en dan waaien er flarden levenslied over de villawijk en het nieuwbouw appartement waarin we tijdelijk verblijven. Ook dit jaar ontbreekt het 'Hij was maar een clown' van Ben Cramer niet.
Waar heeft de Nijmeegse Vierdaagse zijn immense populariteit na honderd en een keer toch aan te danken? Een van de wandelaars omschreef dat tijdens een interview als volgt:
‘Het is de enige sport waarbij onderscheid niet aan de orde is. Eén voor allen. Allen voor een.’
Inderdaad komen de lopers uit alle delen van de wereld. Jong, oud, dik of dun, blank of zwart.
Dit jaar loopt er zelfs een Syrische vluchtelinge van twaalf jaar oud mee. Ze heeft het Algemeen Beschaafd Nederlands uitstekend onder de knie nadat ze een jaar of drie gleden naar de Lage Landen kwam.

De Nijmeegse Vierdaagse is besmettelijk. De meeste deelnemers hebben daar last van. Natuurlijk heb je ook mensen die immuun zijn voor het wandelvirus en na een keer te hebben meegedaan voor altijd afhaken. Wie wordt er nu niet happy van als hij applaus krijgt en wordt toegejuicht door het publiek dat zich langs de af te leggen route heeft opgesteld met schalen gesneden komkommer of andere verfrissende waren? Met waterpistolen, confetti en snoep?

Er vliegen vier keer vier straaljagers over de wijk. De vierde keer griezelig laag. Een hels lawaai. Is het bedoeld als een soort afschrikmiddel? Het gaat toch even door je heen: als er maar geen dwaas op het idee komt zichzelf op te blazen tijdens dit verbroederende feest.

Daarna klinken er stoere fragmenten van army cadences; liedjes gezongen in een bepaalde cadans die helpen een groep militairen in de maat te laten lopen en onderlinge verbondenheid te ervaren. Deze ‘call and response work songs’ worden al gebruikt tijdens de opleiding van recruten bij het exerceren en drillen. Een soldaat begint telkens met één zin die zijn maten dan afmaken of herhalen. Leuke voorbeelden zijn te vinden in de film Full Metal Jacket: ‘This is my rifle, this is my gun. This is for fighting and this is for fun.’ Bij ‘this is for fun’ grijpt men dan in zijn kruis. In Amerika worden er zelfs wedstrijden beste ‘voorzanger’ gehouden.

Er zijn van boven opgelegde cadences maar er zijn er ook die de soldaten zelf verzinnen, in wat minder nette bewoordingen. Een tekst die zich ook leent voor een marslied is DO WAH DIDDY DIDDY van Manfred Mann; een fragment: ‘There she was just walkin' down the street (voorzanger) singin' Do wah diddy, diddy, dum diddy do, (soldaten) snappin' her fingers and shufflin' her feet (voorzanger), singin', Do wah diddy diddy, dum diddy do. (soldaten enz.) She looked good, she looked fine (Looked good, looked fine) She looked good, she looked fine and I nearly lost my mind.’
De zwaar bepakte militairen, soms nog erg jong, oogsten bewondering. Zeker de mijne. Ze zijn en blijven toch in wezen ‘kanonnenvoer’, maar wat is een land zonder leger? Helden zijn het. Zoals iedereen die een fysiek zwaar beroep uitoefent in mijn ogen een held is.

Alle wandelaars krijgen gladiolen voor de finish. Het was in de Romeinse tijd gebruikelijk dat een winnende gladiator in de Arena bedolven werd onder deze bloemensoort. ‘De dood of de gladiolen,’ riep het opgewonden publiek bij aanvang van een zwaardgevecht destijds. Gladiool komt van het Latijnse Gladius dat zwaard betekent. Trots sluit ik enkele uren later mijn eigen held/hero in de armen. Voor de twintigste keer heeft hij het hele spektakel overleefd.