Giorgi Potskhishvili als Dorian Gray
'Toen ze in de kamer stonden, zagen ze een prachtig portret van hun meester aan de wand hangen, zoals hij er tot op het laatst had uitgezien, in de bloei van zijn sublieme schoonheid, zijn jeugd. Op de vloer lag een dode man in avondkostuum, met een mes in zijn hart. Het was een gerimpelde, verschrompelde man, met een afzichtelijk gelaat.' (uit 'Het portret van Dorian Gray' uit 1891 van Oscar Wilde)
Op woensdagavond 31 mei 2023 was ik in de Goudse Schouwburg getuige van de spectaculaire dansvoorstelling 'Dorian', gebaseerd op 'The Picture of Dorian Gray' van mijn spirituele vriend Oscar Wilde. 'Dorian' is een voorstelling van Het Nationale Ballet, met als vaste choreograaf Hans van Manen, en het ISH Dance Collective. De choreografie is van Ernst Meisner en Marco Gerris. Het decor- en kostuumontwerp is van Dieuweke van Reij. De live-tekenaar is Luca Andrea Stappers, die ook regisseur/scenograaf/acteur/theatermaker is. Tijdens de opvoering tekent hij de tragische veranderingen op het gezicht van Dorian. De wereldpremière was op 11 mei 2023 in Amsterdam. Er wordt samengewerkt met het Balletorkest, maar dat was er in Gouda niet bij. De muziek was absoluut van hoge kwaliteit en lekker meeslepend. Soms zag je de dansers heel duidelijk met de muziekklanken meebewegen. De slagwerker Richard Jansen gebruikt zo'n 30 diverse instrumenten. De balletmeesteres van de Junior Company is Caroline Sayo Iura. Er doen ook twee Oekraïense ballerina's mee, Victoria Glazunova en Polina Loschchylina. Het is een modernistische uitvoering van Wilde's verhaal, wat voor de classici wel even een omschakeling in het denken vergt. Persoonlijk heb ik er nauwelijks bij gedacht en liet ik de meerdere, artistieke aspecten onbevooroordeeld en blanco op mij af komen.
Zodra het doek omhoog was gegaan, kwam ik meteen ogen tekort en dat gebeurde vaker. Het voltallige dansgezelschap speelde her en der interessante taferelen op het podium en zo snel, dat ik het echt niet allemaal bij kon benen. Die overdaad aan dansbewegingen geeft een decadent effect en het versluiert de verhaallijn, die ik trouwens maar amper opmerkte. Ik sprak twee meisjes, die er ook niets van snapten. Terwijl Dorian jong blijft, wordt zijn portret, dat Basil Hallward van hem schilderde, oud en lelijk. De tekst 'All people are other people' verschijnt aan het begin en aan het eind. Daar tussenin verschijnen de teksten 'I resist anything but temptation' en 'My life is a scandal'. Dorian is natuurlijk Oscar Wilde zelf en het is een knappe zelfanalyse. Het is ook een sombere en verdrietige kijk op zijn levensloop. De romaneske langdradigheid is voor velen niet echt meer te behapstukken. Deze moderne versie van Wilde's boek is meteen flitsend en overweldigend. Er wordt veel met grote spiegels gedanst en geschoven en die spiegels vertonen later grote barsten. De hoofdrol wordt door Giorgi Potskhishvili gespeeld/uitgebeeld. Lord Henry Wotton wordt door Liam McCall gespeeld, Basil Hallward door Oscar Starink, Sybil Vane door Skya Powney en de dubbele Dorian door Robin Park. Sybil wordt ook door Anna Tsygankova en Qian Liu gespeeld. In Gouda speelde Skya die rol in een witte jurk.
Dorian verliest zichzelf meer en meer, terwijl hij voor de ijdele roem en feestelijkheid gaat. Hij geniet van alle aandacht, maar innerlijk raakt hij alsmaar meer verwoest. De wereld van ongeremde lust is heel scherp uitgebeeld en de verleidingskunsten van de dames komen subtiel in beeld. Sommige dames zitten als lustdieren in grote kooien, die worden rondgereden. De pittige synchroondans deed mij aan de dansen in 'Beat It' van Michael Jackson en 'Love Is a Battlefield' van Pat Benatar denken. En het deed mij aan de musical West Side Story denken. Het zijn stuk voor stuk geweldige dansers/danseressen, die werkelijk uitstekend met elkaar samenwerken. Zij hebben er samen een levendig kunstwerk van gemaakt. Het is tot in de uiterste perfectie uitgevoerd en ik bleef continu geboeid. Het vloog voorbij, maar dat heb je altijd wanneer het gezellig is en gezellig was het, ondanks dat het om een verschrikkelijk en navrant innerlijk drama gaat. Misschien dat het soms wat te bombastisch was, maar dan doel ik vooral op die scenes waarin er overal op het podium van alles en nog wat gebeurt. Daar zal over nagedacht zijn, maar in combinatie met de indrukwekkende muziek en de lichteffecten dreigt er wel een overdosis voor de zintuigen. Om de liederlijke onderwereld van drank en drugs uit te drukken, is het wel toepasselijk. De manier waarop Dorian door de groep wordt verhoogd en geadoreerd, is schitterend gedaan. Het barst van de meesterlijke composities qua posities.
Het moment waarop Dorian Basil vermoordt, is zeer aangrijpend en adembenemend. Dit brengt mij op de hoofdrolspeler Giorgi Potskhishvili, die in Tbilisi, Georgië, is geboren. Hij is zeker niet voor niets de hoofdrolspeler, want hij speelt de sterren van de hemel en dat doet hij met een tomeloze energie en een gepassioneerde inzet. Hij maakt razendsnelle pirouettes hoog in de lucht alsof het niets is. Hij creëert wervelwinden en draaikolken. Dat een mens toch zo lenig kan zijn! Ik genoot met volle teugen van wat hij liet zien! Hij doet mij denken aan Roedolf Chametovitsj Noerejev, die op 6 januari 1993 in Levallois-Perret overleed en 54 jaar werd. Ik heb Noerejev nooit in het echt zien dansen, maar ik kan mij zo voorstellen dat de danskunsten van Potskhishvili exact hetzelfde zijn! Ik realiseerde mij opeens dat ik een jonge grootheid/godheid heb zien dansen. Ik heb ook op zijn acteerkwaliteiten gelet en die zijn eveneens van een grote allure. Het drama eindigde met het overlijden van Dorian en het weer jeugdig geworden portret. De bomvolle Goudse Schouwburg knalde uit zijn voegen door het daverende applaus. Er zaten opmerkelijk veel mensen uit de danswereld in de zaal. Luca Stappers kreeg nog een extra ovatie, maar ik bleef maar naar de solist Giorgi kijken, want die stal de show en die zal zeker nog vele hoofdrollen op een sublieme wijze gaan vervullen.
Ik geloof, dat het één van de meest liefdevolle, meest belangrijke en meest literaire momenten in de mensheid is geweest, toen ik het engel/sfinx-grafmonument van Oscar Wilde kuste... De urn met de as van Robert Baldwin Ross is in dat grafmonument, gemaakt door Sir Jacob Epstein, gezet. Mijn legendarische kus was ver voor de in 2011 geplaatste, glazen omheining.
1 juni 2023
Geplaatst in de categorie: kunst