Inloggen
voeg je column toe

Columns

Kenmerken van de atheïstische intolerantie

Een navigator is een mooi ding. De meeste mensen denken daarbij aan een klein, handig apparaatje dat hen de weg wijst als ze achter het stuur zitten. Reuze handig als je ergens naartoe moet waar je nooit eerder bent geweest en te lui bent om een kaart te lezen.

Toch kom je navigators niet alleen op de autoweg tegen. Er zijn ook tomtoms die je de weg wijzen op het internet. Eén zo’n exemplaar probeert me al maanden lang te coachen bij het schrijven van mijn artikelen over religie. Als ik rechtdoor wil door te beweren dat er een God bestaat, roept hij me toe: “Probeer om te keren, je zit op de verkeerde weg”. Een beetje vreemd is dat wel, want deze aanwijzingen komen ongevraagd. Toch trekt Tomtommetje zich daar niets van aan, want als ik dan tóch door blijf rijden, verklaart hij me voor dom en onwetenschappelijk. Goeiemorgen, daar heb ik niet van terug. Wat blieft, meneer Tomtom?

Atheïstische haatbloggers en anti-religieuze stalkers. Tegenwoordig zitten er op elke website en elk forum wel een paar. Tomtom is er één van. Onder allerlei schuilnamen posten ze hun eindeloze riedels zodra een gelovige het durft te wagen om te verklaren dat hij of zij in God gelooft. Al gauw worden de middeleeuwen, heksenvervolgingen, kruistochten en inquisitie in stelling gebracht. Het christendom was immers gewelddadig en extreem intolerant. Dat wordt me dan in het gezicht geslingerd alsof dat totaal nieuw voor mij is. Ga ik dan nog niet door de bocht, dan wordt een andere troef in stelling gebracht: het geloof is onwetenschappelijk. De wetenschap zou immers hebben aangetoond dat er geen God bestaat. Alsof men dat proefondervindelijk in een laboratorium heeft vastgesteld. In werkelijkheid kunnen geleerden die vraag helemaal niet beantwoorden. Echte wetenschappers stellen de Godsvraag immers niet: ze zijn agnost.

Maar het kan nog veel gekker. Zo werd mij een paar weken geleden op een forum voor vijftigplussers verweten dat een Europese organisatie, waar ik nog nooit van had gehoord, had vastgesteld dat religieus fundamentalisme een uiting is van een neurologische afwijking. En omdat ik voorzichtig de vraag had opgeworpen of de natuurwetten, de oerknal en de evolutie misschien wezen op het bestaan van een schepper, was ik automatisch een fundamentalist waartegen met harde hand moest worden opgetreden. Ook werd ik in dat verband een creationist genoemd. Dat is nog veel erger, want een creationist gelooft dat de wereld letterlijk in zeven dagen geschapen is. Alsof God de wereld in een paar dagen heeft gesmurft. Nu acht ik Hem tot veel in staat, maar ik geloof niet dat Hij zó veel haast heeft gehad. Het kan ook wel wat kalmer aan. Wat dacht je van zo’n 18 miljard jaar? Lijkt me ruim voldoende. Alles op zijn tijd, nietwaar.

Voor atheïsten zijn alle gelovigen kerklid, het liefst natuurlijk van een zwarte kousenkerk. Zulke mensen zijn makkelijk te bestrijden. Je legt dan de letterlijke tekst van de bijbel naast het evangelie van de oerknaltheorie, en klaar is Kees. Dat is makkelijk scoren. Toch is maar een paar procent van de Nederlandse bevolking creationist. Het overgrote deel van de christenen combineert het geloof met de wetenschap. Geloof en evolutie bijten elkaar immers niet. Het Vaticaan heeft een eigen sterrenwacht en ook christelijke geleerden houden zich met astronomie bezig.

Wat mij nog het meest stoort is het gigantische pars pro toto-denken van de meeste atheïstische bloggers. Eén of twee facetten van het christendom worden eruit gelicht en als de hele christelijke traditie voorgesteld. Het gaat dan altijd om uitwassen zoals de kruistochten en andere uitingen van geweld en onverdraagzaamheid. De conclusie is dan ook simpel: religies zijn onverdraagzaam, want ze zetten aan tot haat en geweld. Om die reden zouden uitingen van religie uit het openbare leven moeten worden gebannen.

Wat men daarbij vergeet zijn centrale christelijke waarden als solidariteit, het opkomen voor armen en mensen die worden vervolgd vanwege hun overtuiging. Vanuit het geloof dat er een God bestaat die wil dat mensen solidair zijn met elkaar zijn er ook altijd personen en organisaties geweest die opkwamen voor de rechten van minderheden. Sommigen hebben dat met de dood moeten bekopen. Dat gebeurt ook nu nog. De zorg voor zieken en gehandicapten is voortgekomen uit de middeleeuwse kerken en kloosters. En hoeveel dingen er in de traditie ook zijn misgegaan, deze centrale waarden zijn recht overeind gebleven, dwars tegen alle individualistische en egocentrische tendensen van deze tijd in.

Ik vraag me wel eens af hoe lang het nog duurt voordat het ook tot links Nederland is doorgedrongen dat het christendom méér is dan een synoniem voor onverdraagzaamheid en grenzeloze naïviteit. Het christendom is allereerst een ethische religie. Ik vind het daarom ontzettend jammer dat bij alle opwinding over donkere aspecten van kerk en religie dit centrale, bindende element over het hoofd wordt gezien. Juist door linkse mensen die de mond vol hebben over solidariteit en het opkomen voor onderdrukte groepen.

Ik denk dan ook dat het tijd wordt dat links Nederland, naast de terechte aandacht die er is voor uitwassen, ook oog begint te krijgen voor de essentie van het christendom. Die essentie is m.i. de ethiek die uitgaat van zorg voor de medemens en voor de aarde als geheel. De overeenkomsten zijn immers veel groter dan de verschillen. Zodra atheïsten, die men meestal bij links aantreft, oog beginnen te krijgen voor die aspecten van het christendom, en christenen hun eigen waarden herkennen in de linkse politiek, zullen zinloze discussies tussen christenen en atheïsten langzaam maar zeker verstommen.

Schrijver: Hendrik Klaassens, 24 november 2011


Geplaatst in de categorie: religie

3.8 met 16 stemmen aantal keer bekeken 698

Er zijn 20 reacties op deze inzending:

Esther, 13 jaar geleden
Beste Hendrik, er zijn meer Fikkie's die hondjes heten, ik kan er helaas niets aan doen.
Maarten, 13 jaar geleden
Beste hendrik,

Dat zal ik doen. Ik laat mijn gedachten even de vrije loop deze week en zal binnenkort bij de columns een stukje laten plaatsen.

Mvg Maarten
Hendrik , 13 jaar geleden
Beste Maarten, wat je schrijft herken ik. Op de christelijke fora waar ik jarenlang op heb gezeten werd vaak met afschuw geschreven over atheïsten. Voor veel leden waren dat goddelozen, die wel wisten dat er een God bestond, maar niet naar Hem wilden luisteren. Na de dood zouden ze voor hun koppige onwil worden gebraden aan het spit. Afgezien daarvan zou op de 'Dag des Oordeels' de aarde van dat 'schuim' worden gezuiverd. Maar ik heb me in die onverdraagzame houding nooit kunnen vinden.

Zelf maak ik liever onderscheid tussen mensen aan de hand van 'mentaliteitsklassen'. De vraag is dan: "Hoe verdraagzaam is iemand t.o.v. mensen met heel andere - soms tegenovergestelde - opvattingen?" Wie die lakmoesproef glansrijk kan doorstaan is mij liever dan iemand die alleen sympathie en tolerantie kan opbrengen voor de eigen bloedgroep. De werkelijke scheidslijn tussen mensen loopt m.i. niet tussen gelovigen en ongelovigen, maar tussen mensen met een vrije, open en verdraagzame houding en mensen die zwelgen in hun eigen bloedgroep en nestgeuren.

Wat je schrijft over de discussies tussen atheïsten en gelovigen kan ik alleen maar volledig beamen: meestal probeert men de ander met een spervuur aan argumenten te overtuigen of te overklassen. Logisch dat soms de redacties of webbeheerders eraan te pas moeten komen om de kemphanen tactisch van elkaar te scheiden.

Ik zou het op prijs stellen als je eens een artikel over jouw standpunten en ervaringen zou willen inzenden, want daar ben ik wel in geïnteresseerd. Het is voor mij echt een verademing om hier iemand tegen te komen die op een respectvolle en tolerante manier over religie schrijft, hoewel hij zelf niet gelovig is. Zulke mensen zijn er gelukkig wel meer, maar tot een echte discussie komt het jammer genoeg meestal niet.
Maarten, 13 jaar geleden
Beste Hendrik,

Ik moet eerlijk bekennen dat ik vroeger flink van leer kon gaan tegen gelovigen. Vaak onredelijk. Sinds een aantal jaar ben ik daar vanaf gestapt. Dat kwam door een site van Bart Klink genaamd: deatheist.nl. Ik zag met welke artikelen hij kwam en de respectvolle manier waarop hij dit naar voren bracht. Nu probeer ik de discussie aan te gaan op een constructieve manier en zo goed mogelijk onderbouwd. Door mezelf te dwingen goede research te doen heeft mijn overtuigingen alleen maar versterkt. Ik kan mij indenken dat dit bij jou op dezelfde manier is gebeurd. Het is een kwestie van kiezen denk ik. Waar voel je je gelukkig bij?

Mijn ervaring is dat beide partijen (de meeste in ieder geval) ongelooflijk hun best doen om gelijk te krijgen en op die manier doof zijn voor de argumenten van de ander. Dat is kwalijk. Je kunt niet gelijk hebben want beide kampen hebben de absolute waarheid niet in pacht. Voor velen is het ook moeilijk om even hun vooroordelen in te slikken en te beginnen met… ik respecteer wat jij gelooft, laat me je vertellen wat ik denk. In plaats van tot de tanden toe bewapend en vol in de aanval. Als je begrijpt wat ik bedoel.
Het opdringen van denkbeelden van gelovigen aan ongelovigen staat gelijk aan het opdringen van atheïstische argumenten aan gelovigen. Beide is niet constructief.

Ik kan erg genieten van je bijdragen, ook al behoor ik dus tot de “ongelovigen” zoals men ons noemt. Hoewel ik soms, heel soms, toch stiekem even iets wil spuien… maar dat moet je me maar vergeven.

Mvg Maarten
Hendrik, 13 jaar geleden
Beste Esther, het verbaast me dat je nu schrijft dat het geloof niet overdraagbaar is, terwijl je nog maar enkele maanden geleden drie religieuze beschouwingen over 'Innerlijk weten' op nederlands.nl hebt gepubliceerd.
Waarom probeerde je daarin een spirituele manier van leven te propageren als er behalve een emmer water niets over te dragen valt?
Die beschouwingen staan helaas niet meer op de site. Mag ik je ook vragen waarom je ze hebt laten verwijderen?
Hendrik, 13 jaar geleden
Dag Esther, Maarten kan zich levendig voorstellen dat je als gelovige moe wordt van discussies met anti-religieuzen. Hij is daarom voorstander van een gezonde en open discussie tussen gelovigen en atheïsten. Dat kan ik in hem waarderen. Dat is heel iets anders dan dat ik 'de pijp aan Maarten' zou moeten geven.
Je schrijft dat de troost van Christus persoonlijk en niet-overdraagbaar is. Akkoord. Maar mijn column had niets met evangelisatie te maken, maar ging over heel iets anders. Ik heb de vooroordelen, waarmee je als gelovige regelmatig bestookt wordt, aan de kaak gesteld. Wie gelooft, wordt tegenwoordig door veel mensen voor gek verklaard. Jij zult dat als gelovige ook vast wel eens hebben gemerkt. Ik ben dan ook alleen maar ingenomen met de reactie van Maarten.
Esther, 13 jaar geleden
Hendrik, geloof is persoonlijk, de Troost van Christus ook. Niets is overdraagbaar, behalve een emmer water. Geef je pijp gerust aan Maarten, hij heeft gelijk.
Maarten, 13 jaar geleden
Beste Hendrik,

Ik geloof graag dat je moe wordt van dit soort anti-religieuzen. Ik ben zelf atheïst. Dat staat voor zonder geloof.
In het kort: ik vind de argumenten die het bestaan van God ontkrachten sterker dan de argumenten die pleiten voor zijn bestaan. Maar ik ga jou niet vertellen wat je wel of niet moet geloven. Dat is arrogant. Wat ik veel en veel belangrijker vind is dat we een gezonde discussie kunnen voeren en kunnen leren van elkaar. Ik heb uiteraard ook de bijbel gelezen en vele andere publicaties rondom dit onderwerp. Maar geloof me, er bestaan ook veel atheïsten die op een normale manier met je kunnen praten hierover.

Ik gun ieder zijn geloof.
J.de Groot, 13 jaar geleden
Soms, heel soms denk ik, als iedereen nu naar zijn eigen navigator in het leven kijkt en dan zich houdt aan de weg die zijn eigen navigator aan geeft voor de eigenaar gebruiker, dan hoeft niemand bij elkaar te spieken, of elkaar de weg te wijzen gewoon je eigen weg volgen, en hoef niemand elkaar in de wielen te rijden,
en al die wegwijzers langs de kant kunnen naar het museum van:
"laat me met rust"...
Hendrik Klaassens, 13 jaar geleden
Marja Raadt: ruim 600.000 Nederlanders - waaronder ikzelf - hebben een BDE gehad. Voor hen is de geestelijke werkelijkheid, die ze tijdens die ervaring hebben gezien, reëler dan de fysieke, aardse wereld. Wie ben jij dan om daar een spottende opmerking over te maken?

Als je ook maar een oppervlakkige studie had gemaakt van BDE's was het tot jou doorgedrongen dat het onderzoek van Van Lommel door tal van andere wetenschappers wordt bevestigd. Volstrekt dodelijk voor critici, die menen BDE's aan puur biologische of psychologische oorzaken te mogen toeschrijven, is "Herinneringen aan de dood" van dr. Michael B. Sabom. Al die klassieke verklaringen zoals bv. zuurstoftekort verwijst hij daarin met grote analytische scherpte en afdoende argumenten naar het rijk der materialistische fabelen. Uiteraard zwijgt men dat boek in atheïstische kringen liever dood: té confronterend.
Marja Raadt, 13 jaar geleden
@Alwin

- mag je nog blij zijn dat je Mohammed niet aan je sterfbed zag verschijnen!

- door een bewering steeds maar te herhalen wordt het nog geen feit;
het enige wat Lommel onomstotelijk heeft aangetoond is dat iemand met een wetenschappelijke opleiding ook niet-academisch kan denken...
Alwin, 13 jaar geleden
Beste mensen,
Eigenlijk vertel ik dit ooit maar omdat het artikel mij uitlokt het wel te vertellen doe ik het.
Als acht jarig jongetje had ik een BDE, ik was erg ziek.
Ik ben even 'dood' geweest en bij Jezus geweest. Ik heb op Zijn schoot mogen zitten, Zijn gewaad mogen aanraken en Zijn enorme liefde mogen voelen.
Is dit een afwijking? Nee, dit was echt. Voor mij heeft dit mijn leven veranderd en mij hoop en vertrouwen gegeven. Deze ervaring staat heel helder in mijn ziel en niemad zal mij dit afpakken of zeggen dat ik een afwijking heb.
Ieder mag denken wat hij of zij wil maar ik weet dat het echt was.
Alwin, 13 jaar geleden
Allereerst compliment voor dit waardevolle artikel. Ja, Hendrik helaas heb je volkomen gelijk als je zegt dat gelovige niet serieus worden genomen. Kijk artikelen over huis, tuin en keuken dingen worden als goed ervaren maar als je over het geloof gaat schrijven wordt je meteen aangevallen en met de grond gelijk gemaakt.
Geloof wordt door veel mensen als 'afwijking' gezien omdat ze het niet kunnen begrijpen. Gods wegen zullen wij nooit met ons menselijke verstand begrijpen. Vaak wil de mens iets zichtbaars, tastbaars hebben voor dat ze het geloven, het moet wetenschappelijk bewezen zijn. Toch zijn er door de wetenschap dingen echt bewezen zoals van Lommel dat het gedaan in zijn boek over BDE. Hendrik, blijf schrijven over het geloof want ik weet zeker dat er mensen zijn die het graag lezen maar niet hun mening durven geven uit angst dat ze aangevallen worden. Jij durft er wel over te schrijven en daar heb je lef en kracht voor nodig!
Hendrik Klaassens, 13 jaar geleden
Dag Len, op twee punten heb je wel gelijk: ook gelovigen kunnen soms enorm doordrammen. Akkoord. Ook is het waar dat de kloven (misschien wel té) diep zijn. Maar ik ontken in mijn column niet dat ook atheïsten zorgen voor de medemens en het milieu; ik zou graag willen dat christenen en atheïsten meer letten op de overeenkomsten in hun standpunten.

Een cruciaal verschil tussen beide groepen is er wel: atheïsten beginnen steeds vaker en harder te roepen dat het geloof uit het publieke domein moet worden gebannen, terwijl christenen atheïsten de ruimte laten voor hun opvattingen. Ook zie je op diverse sites dat een groep atheïsten gelovigen, die een artikel schrijven over een religieus onderwerp, als een roedeltje wolven achtervolgen met neerbuigende en veroordelende commentaren, alsof je als gelovige een soort Neanderthaler bent die naar hartenlust vanwege zijn primitivisme mag worden beschimpt. Natuurlijk geef ik met mijn stukken ook tegengas tegen die irritante vormen van intolerantie.
Len Cornelis, 13 jaar geleden
Hendrik schrijft op dat hij toch gelijk heeft. Afijn, dat weten wij dan weer. Zoals gezegd, ik waardeer Hendriks eerlijkheid. Maar ik ben bang, dat hij met een tamelijk hopeloze discussie bezig is. Of zijn alvast aangekondigde 'vervolgartikel' daar verandering in brengt? Sta mij toe, daaraan te twijfelen. Onderwerp omvat 'te veel'. De scheidslijnen zijn te scherp. De kloven te diep.
Hendrik, 13 jaar geleden
Len, gelet op het hoge 'jij bak'-gehalte van jouw reactie zie je niet wat er op dit gebied werkelijk aan de hand is.
Wie tegenwoordig een artikel over een religieus of theologisch onderwerp post, ontvangt niet of nauwelijks gefundeerde, inhoudelijke reacties, maar vooral hooghartige, belerende en veroordelende oneliners in de trant van: "Dit is allemaal onzin, want God bestaat niet" of zelfs "Is het nu afgelopen met dat religieuze gedoe?" Ik kan daar echt een eindeloos aantal concrete voorbeelden geven. Dat soms ook gelovigen op die manier het internet opstomen komt inderdaad voor, maar naar verhouding zie je dat veel minder vaak.

Ik blijf erbij dat vooral linkse atheïsten meestal de kans laten liggen om de overeenkomsten tussen hun ethiek en die van christenen te benutten door meer en hechter samen te werken.
Ik zal in een vervolgartikel nog een paar aspecten noemen die me in de discussies erg zijn opgevallen.
Len Cornelis, 13 jaar geleden
Hoog gehalte 'pot verwijt de ketel dat ie zwart ziet'. Ook gelovigen bloggen er soms belerend op los. Godsdienstige 'tomtoms' zijn er ook. Elkaar dat blijven verwijten, lijkt zinloos. Ook niet-gelovigen verrichten, bij voorbeeld, maatschappelijke en medische zorg. Was het niet Hendrik zelf, die hier schreef dat ook in humanistische zorg principes gelden?

Ook de stelling dat links eens moet beginnen om bepaalde verworvenheden van het christendom te erkennen, vind ik discutabel. Hoezo 'beginnen'? En wat is hier 'erkennen'? En is dan De Discussie op internet verstomd? Welnee. Deze verschillende invalshoeken blijven bestaan. Ook buiten de virtuele wereld.

De miscommunicatie zit vaak in het begrip 'moeten'. Gelovigen, ook de genuanceerden, en fanatieke godsdiensthaters vinden niet slechts van alles. Nee, vaak 'moeten' anderen iets. Deze aansporing blijft, naar mijn bescheiden mening, onderdeel van de 'splijtzwam' tussen gelovigen en bij voorbeeld haatbloggers.

Ik hoop maar, dat Hendrik mijn reactie niet als 'cynisch' betitelt. Dat zou jammer zijn. Ook al omdat ik het eerlijk opschrijven van zijn zorg op dit punt waardeer.
Hendrik, 13 jaar geleden
Dank je, George. Mensen die de wetenschap als maatstaf nemen en zich daarmee afzetten tegen religie, denken daarbij altijd aan wetenschappers die een eenzijdig, materialistisch wereldbeeld hebben. Van Lommel is volgens hen daarom een pseudo-wetenschapper. Tegen zulke atheïsten zeg ik wel eens plagerig: "De wetenschap is jullie God!" Dan worden ze razend. :-)

Monique: humor kan altijd, mee eens. Maar wat ik bedoel zijn bloggers die gelovigen constant achtervolgen met opmerkingen als "God bestaat niet, de wetenschap heeft dat aangetoond", of "Geloof berust op een neurologische afwijking". Sommigen stalken me echt als ik over religie schrijf. Jij doet dat beslist niet, want jij respecteert de opvattingen van anderen. Dat waardeer ik in je.
George, 13 jaar geleden
Prachtige beschouwing! Het is idd niet zwart-wit, niet wel-nietes. We weten het niet. Zelfs Darwin begon vlak voor zijn dood te twijfelen aan zijn eigen Evolutietheorie. Ik heb veel respect voor de wetenschap, maar een stukje minder voor wetenschappers. Helaas zijn er onder a-religieuze regiems ook verschrikkelijke wandaden gepleegd. En ja, Jezus Christus was bijzonder, de eerste emancipatoire denker én doener, iemand die consequent de ander zag, liefhad, van vrouw tot man, van kind tot oude, van arm tot rijk ( laatste ietsje minder, maar terecht denk ik).
Monique Methorst, 13 jaar geleden
Soms is het leuk om woordgrapjes te maken, ik gebruik ze wel ns in mijn teksten, ik vind dat een beetje humor wel moet kunnen. Wat versta je onder een haatblog? Zelf ben ik eigenlijk vleesch noch visch :) niet links, niet rechts, ik ben atheïste maar wil niet helemaal uitsluiten dat er meer bestaat. Helder geschreven column.

Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)