Inloggen
voeg je column toe

Columns

Willem Elsschot

het Nederlandse taalgebied heeft nog een geniale eenling voortgebracht. Hij schreef literatuur die met niets of niemand te vergelijken valt. Alfons de Ridder, bekend geworden onder de naam Willem Elsschot.
Hoewel Jan van Hattem een boeiende biografie over hem heeft geschreven, ga ik er van uit dat de meeste mensen te lui zijn om die te lezen.
Het gaat bij mij om het werk van de man dat volkomen uniek is en door niemand geëvenaard is. (Hoewel onze eigen Carmiggelt met zijn 'stukkies' vaak dicht in de buurt kwam.)
Hij heeft uiteindelijk niet zo maar de P.C. Hooftprijs gewonnen en vele andere palmares in de wacht gesleept. Carmiggelt was een bewonderaar en vriend.

Uit de grote biografie kwamen feiten uit het leven van Elsschot naar voren waaruit blijkt dat hij niet zo'n innemend was tegen zijn gezin en een beetje een schuinsmarcheerder. Vergeleken met het huidige Sodom en Gomorra was hij nu een brave huisvader geweest.
Zijn werk is en blijft geweldig. Zijn debuut "Villa des Roses' is een monument van ironie. Niemand blijft gespaard, maar met ironie kwets je niemand, ieder mens met een beetje verstand geniet met volle teugen. De manier waarop een kamerhuurder het dienstmeisje met een kind laat zitten is een voorbeeld voor Casa Nova. De wijze waarop een oude kostgangster wraak neemt op haar hospita is huiveringwekkend.

Helaas is het oeuvre klein maar het zou te ver voeren om alles uitvoerig te bespreken.

Toch wil ik nog even stilstaan Bij 'Kaas'. De schlemiel Laarmans neemt een agentschap van Hollandse kaas. Hij gaat niet meteen verkopen. De zak gaat een stuk van zijn kostbare handel aan zijn broer geven 'die dokter is'. Eerst moet zijn kantoor goed ingericht zijn. Je voelt de algehele mislukking door het hele boek aankomen. Alles beschreven met die fijne ironie. Laarmans heeft ook zijn onbenullige baantje niet opgezegd, doch zich ziek gemeld.
Natuurlijk keert hij uiteindelijk opgelucht naar zijn klerkenkrukje terug.

'Lijmen' is echt cynisch. Boorman de verpersoonlijking van het cynisme zelf. Hoewel hij in het vervolg 'Het Been' menselijke trekjes krijgt.
Vermoedelijk beschrijft Elsschot in "Lijmen' een stuk van zijn eigen leven.

Nu noem ik alleen nog het handboek voor grootvaders 'De Leeuwentemmer'.

In 1960 verscheen zijn verzamelde werk in één band, dat bezit ik lekker en het is niet te koop. Zoveel levenswijsheid neem je steeds opnieuw tot je.

Helaas stierf hij ook in 1960. Zijn vrouw een dag later. Elsschot zal wel boos geweest zijn. Hij wilde rust.

We zijn barbaren: in 2000 hadden we moeten gedenken dan dat hij 40 jaar dood was en in 2000 al 50 jaar.

We vieren liever als idioten Koningsdag voor iemand die niets anders gepresteerd heeft als bokken schieten...

Schrijver: Eelt, 4 april 2013


Geplaatst in de categorie: literatuur

3.2 met 5 stemmen 174



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)