Examen doen bij Goudsblom

In maart is Joop Goudsblom overleden. Ik beschouw deze man als mijn allerbelangrijkste leermeester. Ooit deed ik bij hem doctoraal examen. Op een ongebruikelijke plaats, een morsig bruin café in de Amsterdamse Damstraat, omdat het nabij gelegen sociologisch instituut in die broeierige tijden werd bezet door ASVA-actievoerders. Ik wilde de regenjas van de professor in alle hoffelijkheid aannemen, maar dat wimpelde hij af. Hij legde het tentamenformulier neer en stelde de eerste vraag, als openingszet.

Oog in oog met de ongekroonde koning van de terughoudendheid! In zijn aforismenboekje ‘Pasmunt’ schreef hij: ‘verlegenheid, je moet het geweest zijn om er over mee te zwijgen’. Goudsblom eiste zo zorgvuldig mogelijke woordkeuze. Medestudenten die het tentamen al hadden afgelegd waarschuwden je voor zijn overrompelingsgewoonte: ‘stel, ik heb nog nooit gehoord van figuratiesociologie, hoe zou u mij dat dan, verpakt in vijf korte zinnen, uitleggen?’
Als een hartchirurg ontleedde hij vervolgens je antwoord. Hij kon je daarbij vreselijk onzeker, schrikachtig en schuchter aankijken. Maar zijn oordeel was wetenschappelijk en hard. Ieder overbodig woord sabelde hij neer: ‘sociologen hebben alleen taal tot hun beschikking, dus wees nauwkeurig, dat is altijd een eerste vereiste’.

Hij moet zich ongemakkelijk hebben gevoeld, daar in Royal tussen Filipijnse hoeren, kooplui en provincialen. In 2016 verschenen zijn memoires en men was verbaasd dat een timide man als Goudsblom zich zo persoonlijk etaleerde. Over tentamineren-door-de-jaren-heen schrijft hij: ‘de studenten werden geacht verplichte literatuur te hebben bestudeerd; sommige hadden zich perfect voorbereid, andere hadden de literatuur summier ingekeken, zoals politicologiestudent H.Wiegel, maar ik vond hem net iets te slim en te goedgebekt voor een onvoldoende; het werd mij snel duidelijk dat hij weinig van sociologie wist; ik heb hem toch maar een zesje gegeven’ (bladzijde 303).

Zijn bewonderaar Max Pam heeft het heel treffend verwoord:
‘Goudsblom was een hoogleraar zoals hoogleraren moeten zijn, menselijk, zorgzaam en zeer geleerd’.
Nu maar hopen dat uitgeverij Van Oorschot materiaal genoeg heeft voor een vervolg op Goudsbloms ‘Geleerd’ uit 2016, want hij liet dat deel eindigen in 1968, het jaar dat hij aan de UvA werd aangesteld als professor in de sociologie.

sociologie memoriam goudsblom

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

4.2 met 4 stemmen 124