Theater in de rechtbank.
De vrouw door wie ik geboren ben gunt mij geen enkele blik. Ik voel onverhoeds de gemene zuigkracht van haar dwingende energieën die mijn boosheid moeten uitlokken. Hier was ik als kind aan overgeleverd. Ik had geen schijn van kans.
Heden heb ik die kans wel. Want ik heb de familieband verbroken van buiten en van binnen. En daarom kan ik dit theater gade slaan als een buitenstaander die binnen is geweest.
Het is twaalf jaar geleden dat ik haar voor het laatst zag. De vrouw die mijn moeder heeft moeten voorstellen loopt leunend op een wandelstok de rechtbank binnen. Moeizaam voortschrijdend met haar benen in zwarte kousen gehuld dwingt zij het respect af voor haar gezegende hoge leeftijd.
Ik zie het bijna onmiddellijk: dit is een act. Ik heb haar nooit zwarte kousen zien dragen. Ze speelt de rol van de zwaar gereformeerde gelovige die in 'erbarmelijke omstandigheden' haar kinderen heeft grootgebracht. Haar brave zonen zitten keurig in haar gelid, afgericht om elke fout van hun moeder goed te praten. Mijn zus is wat ongemakkelijk bezig de hypnose te verdrijven met haar stralende lach. Ik ben de zondebok. En wij zijn hier omdat ik dit decor heb opgezet. De spelers hebben hun eigen rol meegebracht.
Meer dan de woorden zelf is het de mimiek waarmee en de toon waarop ze worden uitgesproken die de kracht ervan bepalen. Moeder spreekt de rechter aan met de o-klank van een roddelaar. Door de toon waarop een roddelaar spreekt en het amicale gedrag waarmee je benaderd wordt, word je ingepalmd. Zo ook de rechter. Haar volle concentratie is op hem gericht. Zij, een oude moeder, is door haar bloedeigen dochter voor de rechtbank gesleept! Schande! Schande!
De rechter ziet een gewone fatsoenlijke familie voor zich en een familie hoort niet tegen elkaar in de rechtbank, vindt hij, dus krijgen wij eerst een vermanende preek over ons heen waarmee hij moeder een kluif toe gooit. Het gelijk staat bij aanvang al aan haar kant.
Als moeder de aandacht op zich gericht wil dan mag het einde van het bestaan der mensheid inluiden, je gehoorzaamt haar onmiddellijk: 'Attentie, geef acht! Moeder staat op de stoep!"
Het werk wordt gestaakt, deuren worden geopend. Zelfs haar man werd meegezogen toen hij nog leefde, getuige zijn berustende woorden: "Doh noe mah wat ma zeg."
Dat deed ik niet. Vooral niet in de rechtbank. Nadat de wederzijdse advocaten het juridisch verweer hebben uitgevochten, mag ik met toestemming van mijn advocaat mijn persoonlijk verweer voorlezen. Rustig, met een vaste heldere stem lees ik mijn handgeschreven tekst voor. Woorden van waarheid. Boze woorden, dreigende woorden, doodswensen van moeder en de overtreding van de laatste wilsbeschikking van vader. Elk woord lijkt een letterlijke klap in het gezicht van de arme weerloze vrouw.
De rechter trekt het niet meer. Nog niet op de helft onderbreekt hij mijn relaas omdat ik te emotioneel ben. Volgens hem.
Verbouwereerd ga ik zitten.
Op de gezichten van zus en broers ligt een verlegen grijns: ja, zo is onze moeder en ja, dit zijn haar woorden.
Gelaten neem ik het vertrouwde verlies, want het beschuldigen van je moeder is erger dan al haar misdaden. Ook in de rechtbank.
De getergde vrouw vraagt om een pauze. In haar gang naar de deur duwt ze de helpende hand van haar advocate van zich af en vergeet haar wandelstok. Stoom komt uit haar oren waarin mijn woorden van de, voor haar niet te verdragen waarheid nog naklinken. Probleemloos verlaat ze op haar eentje de zaal voor een toiletbezoek. Ik vraag me af hoe ze zich in korte tijd kan herstellen. Narcisten zijn heel stressbestendig, heb ik gelezen. Ze herstellen zich snel.
Ik heb in zekere zin geluk gehad dat psychisch geweld nog niet meetelt in ons rechtssysteem. Want zonder resultaat voert zij haar theater op tot aan het eind. De rechter kan niets met de jammerende vrouw die haar dochter is verloren door de 'opstandigheid' van dat 'onhandelbare' kind dat altijd naar huis kwam voor geld. Ze heeft nog zo gezegd dat je als kunstenaar moet bijwerken voor geld, maar het kind luisterde niet. Moeder beklaagt mijn gebrek aan zelfstandigheid omdat ik een bijstandsuitkering heb, maar haar geliefde dochter blijft altijd welkom, want een moeder kan haar kind toch niet vergeten! En aan het eind komt de 'uitgeputte wanhoopskreet': "Veroordeel haar!"
Ze wil dat ik haar juridische kosten betaal, terwijl de èchte krokodillentranen tevoorschijn zijn getoverd. Haar broze gezondheid wordt in de ring gegooid en wekt slechts een gepast medelijden. Drama! Drama! Maar het gaat om de feiten. En dat is een verjaarde inzage in de erfenis van haar man. Ze heeft allang gewonnen, dit schouwspel had niet door hoeven gaan. Dus waarom ben je dan gekomen, moeder?
Moeder is niet blij want deze verjaring is niet de ware strijd! En dat weet de dochter. De rechter niet.
"Het is familie", mompelt hij van zijn stuk gebracht.
Terwijl hij de brokstukken wil lijmen zonder dat hij beseft dat zijn eigen mindset bijgewerkt moet worden - zoals mijn mindset een aardverschuiving heeft ondergaan - om onpartijdig recht te kunnen spreken over het verwoeste gezin dat voor hem zit.
Als ik mijzelf niet radicaal had losgemaakt van deze giftige vrouw, dan had ik ook gehoorzaam mijn familierol gespeeld. Ze lokt mij uit mijn tent en ik gehoorzaam niet, want ik weet dat moeder hoopt dat ik krijsend de rechtbank zal verlaten. Dat was mijn rol. De broers zitten het bekende scenario af te wachten zonder dat ze ooit merkten dat hun moeder ons deze rollen heeft toebedeeld toen wij nog kleine kinderen waren. Ik ben een observerende buitenstaander geworden.
Ik ben nooit een gehoorzaam kind geweest. Echt-zijn was voor mij belangrijker. De gevolgen hiervan heb ik ook nimmer kunnen voorzien. Ik werd tegen mijzelf opgezet en tegen mijn hele familie. Telkens weer ongenadig afgestraft als ik 'ik wil, ik voel, ik denk' zei. Dit is niet zichtbaar als geweld of mishandeling. En de meeste hulpverleners zijn niet ingesteld tegen deze situaties. De empathie, het zelfstandige denken en handelen is net zo onzichtbaar verdwenen uit deze robot-maatschappij, als ik het contact met mijn eigen ziel voor lange tijd verloor omdat ik simpel werd afgericht om een zelfgevoel als iets slechts te zien. Jarenlang bleef ik blind voor het feit dat ik psychisch werd uitgespeeld tegen mijzelf, juist door mijn normale verweer.
Een advocaat kan soms meer heilzaam werken dan een psycholoog.
Ik ben schuin achter hem gaan zitten zodat ik moeder alleen kan zien als ik dat wil. Ik zie haar ingedrukte mopneus, dezelfde die ik ongeschonden heb. Zij voerde er een levenslange verloren strijd mee. Ze is beeldschoon geweest.
Ik zit rechtop. Mijn haar is vastgebonden in dezelfde dunne paardenstaart als mijn zus. Ik draag een tweedehandse donkergrijze heuppantalon uit de jaren zeventig. Een snoezig mintgroen dichtgeknoopt vestje maakt deze outfit stijlvol met eenvoud. Ik weet dat ik er goed uitzie als mijn advocaat de deur respectvol opent voor mij in de korte pauze. Ik ben een mens met rechten. Geen verlengstuk van moeder.
De advocaat heeft kans gezien om mijn handgeschreven verweer aan de rechter te geven voor de ogen van moeder en de familie.
Nederland schommelt de laatste jaren rondom de twintigste plaats betreft de rechten van het kind. De oorzaak van deze lage stand is omdat we niet luisteren naar het kind. Voor mij is dit geen nieuws.
Dit 'kind' is heden gepensioneerd en kijkt terug op haar leven. Ik had geen schijn van kans. Geen schijntje zelfs in deze psychologische oorlog! Niemand wilde mij geloven en dat isoleerde mij van de samenleving. Juist deze kans loosheid moest mij, mijn leven lang, veroordelen tot het mislukte kind zoals ze mij dikwijls noemde. Op een andere manier kon mijn moeder geen empathie ervaren, erkennende dat zij fout zat. Zij is niet in het bezit van de natuurlijke moederliefde.
Als het doek is gevallen, verlaat ik de rechtbank geheel schadeloos met ongeveinsd opgeheven hoofd. Doel gemist moeder! Ik heb openlijk gezegd dat ik nooit meer met mijn moeder wil omgaan, maar wel met mijn zus en broers.
Deze woorden hebben ervoor gezorgd dat er geen poeslieve haatberichten meer komen op feestdagen, nu ze na twaalf jaar eindelijk mijn adres heeft weten te bemachtigen.
In het nagesprek zegt mijn advocaat: "Volgens mij is dit een narcist."
Juist! Nu nog de kennis van narcisme zodat een vrouw als deze niet meer tot op hoge leeftijd ongemerkt de levens van haar eigen bloedverwanten kan verwoesten terwijl niemand gelooft dat dit echt gebeurt. En juist daarom kan dit gebeuren onder onze ogen. De dader is veilig want niemand gelooft zijn eigen waarnemingen.
Precies vier maanden na de zitting kom ik mijn zus tegen. Dit komt zelden voor. Net zo zelden neemt mijn gesloten zus het woord. Direct sluit ik mijn pogingen om een moeizaam kort gesprek gaande te houden en zwijg.
Voor het eerst, althans voor mij, spreekt ze haar mening vrij uit en zegt dat het verweer van moeder nergens op slaat.
Vervolgens komt de verwaarloosde baby die ik ooit ben geweest aan bot, die kennelijk tot op heden in de familie-ring wordt gegooid, omdat dit mijn gestoordheid moet bewijzen. Zus trapt er niet meer in en zegt: "Ma is gestoord, jij niet!"
Ik steek mijn duim nogmaals op als ze zegt dat ze zich niet door moeder heeft laten gebruiken om mij te verleiden tot een familie reünie. Net zo verontwaardigd als ik over dit onrealistische idee ben, zegt ze: "Dat wil jij toch niet!"
Een wil buiten de wil van moeder is ongeldig in dit gezin. Dan knallen de bommen van binnen, want ze is nooit openlijk boos. Moeder is een verborgen narcist.
Zus heeft de act van moeder ook gezien, behalve de vergeten stok. Ik denk omdat moeder gewoonlijk rondloopt zonder stok.
Stellig zegt ze: "De rechter was partijdig, jij was niet emotioneel, de rechter trapte erin."
Zus had in de rechtbank niet achter moeder willen zitten maar in het midden, vertelde ze. We zijn er nog niet. Want waar een vecht tegen een narcist, is er maar één de schuld. Voor zus zijn dat er nog steeds twee. De wetenschap dat haar moeder haar oudere zus vanaf haar geboorte opzettelijk tegen zich in het harnas heeft gejaagd is nog te schokkend voor haar. En het feit dat haar zus dit heeft overleefd, juist door het gedrag waarvoor ze is gestraft. Ook door haar zusje zonder dat zij kon weten wat ze deed. Zij was nog maar een kind.
Ontwaken uit een hersenspoeling is een vervelend proces, omdat je constant het gevoel hebt dat je liegt. Wie de waarheid spreekt in een absurde realiteit die stoelt op de reputatie van leugenaars, wordt gestraft, of eindeloos gekruisigd zonder de bevrijding van de dood.
Wat is er mis met de waarheid dat zij zoveel verdeeldheid kan brengen? Niks dan dat zij de maskerade, de illusies door prikt. Zij is rechtvaardig en zal nooit een slachtoffer aan de schandpaal hangen. Ze hangt er liever zelf.
Dat is moederliefde.
24 februari 2025
Geplaatst in de categorie: familie