ZELFDESTRUCTIE
Waarom slaan zovelen de hand aan zichzelf? Dat valt grotendeels te achterhalen als je de levensschetsen van Joanan Rutgers leest. Dat zijn er al zo’n 2300!
Nadat van Jeroen Brouwers in 1983 “De laatste deur” verscheen, met essays over zelfmoord in de Nederlandstalige Letteren, nam hij het stokje over lijkt het en bleef Rutgers op zijn manier benadrukken hoeveel mensen besluiten uit het leven stappen. Hij betrok daarbij mensen uit allerlei kunstdisciplines.
Dat de mens zich in een wereld vol tegenstellingen staande moet zien te houden, is een van zijn zwaarste taken. In zijn innerlijke microkosmos strijdt het licht met het donker, de engel met het beest, de hoop met de wanhoop, de liefde met de haat en de levensdrift met de doodsdrift. Heeft de laatste je eenmaal in zijn greep, is het eigenlijk al te laat. Hij is dan te krachtig geworden en wint het van je eigen verzwakte wil. Hij drijft je steeds verder in het nauw en duwt je uiteindelijk de afgrond in die leidt tot het eind van je rol op het schouwtoneel dat leven heet. Het licht gaat uit. Dat ging het al vaker en de schakelaar om het weer aan te krijgen, is zo onvindbaar als een speld in een hooiberg.
Sigmund Freud en niet hij alleen, zag lichaam en geest als energiestromen. Vol levens- maar ook doodsdrift (Thanatos) De drang tot voortplanting en zelfbehoud (Eros) versus het verlangen naar een spanningsloze toestand. Een samenvallen met alles en iedereen, een uitstijgen boven een leven in dualiteit. Veel hedendaagse spirituele leraren houden voordrachten, zelfs op You Tube, over de weg naar die non-dualiteit.
Eén van hen is bijvoorbeeld Rupert Spira, kunstenaar (keramist) met diepe belangstelling voor mystiek. Hij wijst ons o.a. op Het Bewustzijn. Dat zou de enige werkelijkheid zijn die lichaam, geest en wereld hun ogenschijnlijke realiteit verschaft. Maar goed, ook al pleit hij voor het directe pad naar deze ervaring, nog lang niet iedereen weet van het bestaan ervan. Nog lang niet iedereen kent Spira en het begrip mystieke wijsheid.
Binnen het christendom is zelfdoding not done. In vroeger eeuwen werd je als je een eind aan je leven had gemaakt, geen graf te midden van alle doden rondom of binnen de kerk vergund, maar werd je buiten die ‘gewijde grond’ begraven.
Toen de Surinaams-Hindoestaanse schrijver Anil Ramdas zijn leven beëindigde, had dat nogal wat discussies tot gevolg binnen de Hindoestaanse gemeenschap. Je hebt je lichaam slechts in bruikleen vindt men daar. Suïcide is een misdaad. Je moet leren leven met je karma, dat aanvaarden is de boodschap. Je onderbreekt anders het goddelijke systeem. (Trouw Perdiep Ramasar 13/03/12).
Een stroming als de Theosofie ziet ook liever niet dat de mens er zelf een eind aan maakt. Juist omdat zo’n daad zulke grote gevolgen heeft voor alles en iedereen. Niet in het minst voor jezelf. Het astrale lichaam dat de mens volgens o.a. deze leer heeft en dat veel langzamer ontbindt dan het fysieke lichaam, zal moeilijk rust vinden en de ziel zal bij een reïncarnatie opnieuw moeten leren omgaan met zijn levensopdracht, waarin zij alles meeneemt wat nog niet werd uitgewerkt op tussenstation Aarde. Ook Jodendom, islam en boeddhisme keuren zelfdoding af. Zelfmoordterroristen vormen een uitzondering, want worden beschouwd als martelaren, een niet geringe status. (Quest Monique Kitzen dinsdag 11 september 2012).
Dat hij echt aan het leven leed, vertrouwde een dichter mij ooit toe. Doorleef toch alsjeblieft je karma had ik hem, maar dat is helaas achteraf, willen zeggen. Want dat wordt lang niet door iedereen volbracht. Natuurlijk is dat uit spiritueel oogpunt.
De mens is een gecompliceerd wezen. Psychisch en fysiek. De gecompliceerde chemische processen in de hersenen kunnen leiden tot psychische ziekten, waarvan het leed niet is te overzien. Allerlei omgevingsfactoren en levensgebeurtenissen zijn daarnaast van invloed op ons wel en wee en leiden in veel gevallen tot trauma’s.
Als niet te verwezenlijken idealen, het verschil tussen realiteit (mijns inziens bestaan er vele realiteiten) en de subjectieve beleving van een individu botsen met de meest gangbare, algemenere ‘werkelijkheid’, kan dat ook catastrofale gevolgen hebben. Een ontdekkingsreis, het zich ervan bewust worden een soort pelgrim of reiziger te zijn, dat wens ik ondanks alle ontberingen en de diepe eenzaamheid die daarbij komt kijken, eenieder bij deze toe.
Laat ik maar eindigen met de taal van de dichter:
‘Van spiritueel analfabeet, naar overijverige leerling, buig ik mij verbijsterd over een ijl alfabet.’ Volg hem na zou ik zeggen.
Geplaatst in de categorie: individu