Inloggen
voeg je beschouwing toe

Beschouwingen

Neeltje Maria Min

de avond heft de zwarte tafel hoger
en wij, die er aan zitten, stijgen mee.
wij stijgen, dalen, stijgen weer en weten
dat wij de aarde niet betreden mogen.

wij stijgen, stijgen, vergeten te spreken,
vergeten van alle dingen de namen,
stijgen, stijgen, zien sterren en manen,
stijgen, zien sterren en manen en weten
plotseling door een gouden teken,
dat kruisgewijs over tafel valt,
het woord dat ons pijnigt, vernield en verkrampt,
de tanden laat knarsen, de vuisten balt,
het woord dat troont in elke mond,
naar buiten wil, tiert, raast, verwondt,
zich rusteloos een uitweg zoekt:
'amen' - ik brul het, als een vloek.

Dit gedicht komt uit haar debuutbundel 'Voor wie ik liefheb wil ik heten'. Heel sterk verwoordt ze hierin haar afkeer van het godsdienstige gebed en wat die vreselijke woorden met haar liefdevolle gevoelsleven doen. Ze tekent een sfeer van een seance, die de afkeer onderstreept. De laatste zin is de chute, wanneer ze zeer boos 'amen' brult, in feite niet instemt met de gebedswoorden, ze geheel afwijst, verafschuwt.
Ik herkende de intentie meteen, ook ik had dat woordje 'amen' vaak woedend en walgend uitgespuwd, om al die gemene, misleidende, onware woorden in één keer uit te schakelen.

Neeltje Maria Min is geboren in 1944 te Bergen. Holst heeft haar nog goed gekend.
Haar vader was elektromonteur.
Ze heeft geen enkele schoolopleiding afgemaakt. Wel houdt ze van dobbelen. Op de Landbouwhuishoudschool vertrok ze één week voor de eindstreep.
Ze was toen veertien en ze ontdekte haar liefde voor de poëzie.
Ze was al vroeg zeer onafhankelijk.
Toen ze 19 was publiceerde ze onder het pseudoniem Sophie Perk gedichten in het Algemeen Handelsblad. De medewerker en dichter Ed. Hoornik heeft contact met haar opgenomen en zodoende kwamen er in 1964 drie gedichten van haar in 'De Gids'. Plaatsing in zo'n eersterangs tijdschrift betekende vaak de eerste stap naar literair succes. In 1966 verschenen er maar liefst 13 gedichten in 'Maatstaf'. Bert Bakker stak zijn speurneus in de zaak en hij bedacht de titel voor de debuutbundel.
'Voor wie ik liefheb wil ik heten' verscheen in 1966 en het was een grote victorie, met inmiddels 21 herdrukken. Als voorschot kreeg ze 500 gulden. Na dit spectaculaire debuut schuwde ze de publieke aandacht. Met haar zusje woonde ze op kamers in Amsterdam.
Overdag had ze een oppasbaan bij een professorenstel en 's avonds was het steevast cafébezoek. Na enkele maanden Cambridge fladderde ze weer terug naar Bergen.
Ze trouwde toen ze 34 was en ze kreeg samen met haar man veel kinderen. Ze woonde in het vroegere huis van haar oom, Jaap Min, die kunstschilder was.

Ze is o.a. beïnvloed door werk van Vasalis, Achterberg, Nijhoff, Leopold en Lucebert.
In 1985 verscheen haar tweede bundel 'Een vrouw bezoeken'. Het thema is vooral de relatie tussen ouders en kinderen. Het zijn simpele woorden met een sterke uitstraling.
Een lawine van kritiek stortte op haar werk neer. Te vuil om op te noemen. Critica Maaike Meijer zei dat haar poëzie over incest gaat, al hoefde ze daar niet persoonlijk onder geleden te hebben. Of deze duistere oerbron inderdaad heeft plaatsgevonden valt niet te bewijzen en doet er voor de schoonheid van de poëzie niets toe. Neeltje ontkende, in hoeverre dat verdringing is, valt evenmin te bewijzen. Misschien heeft zij ooit een psychiater geraadpleegd, maar dan nog zal zij alles in de privésfeer houden, vermoed ik.
Momenteel woont en werkt zij in Koedijk, een Noord-Hollands dorpje.
In 1995 verscheen 'Kindsbeen' bij De Bezige Bij, waar ik ooit een positieve recensie over geschreven heb. Het was al met al heldere mallotigheid in een waas van mystiek.
Inmiddels is zij alweer 66 jaar; stiekem hoop ik toch dat ze nog een vierde bundel voor ons in petto heeft en misschien wel meer.

Ik geef haar een stevige omhelzing van dichter tot dichteres cadeau.

Schrijver: Joanan Rutgers, 26 oktober 2010


Geplaatst in de categorie: literatuur

4.0 met 2 stemmen 297



Er zijn nog geen reacties op deze inzending.


Geef je reactie op deze inzending:

( vink aan als je niet wilt dat je e-mailadres voor anderen in beeld verschijnt)