Jana Beranová: De grote boom

De grote boom
(voor Giuseppe Penone)

Een nieuwe Nurejev is opgestaan.

Blote voeten raken amper de grond,
de volmondige contouren gloeien

als wangen van een opgewonden
kind. Weinig bindt hem aan de aarde.

Zon en regen, hagel en storm
zijn rampspoed noch zegen.

Geen adders onder het gras krijgen
grip op die stam. Dit is de plek waar

hij heerst, opgepoetst en opgedoft,
de bevlogene die zich niet neer wil

leggen, spottend met zwaartezin. Geen
hemel zo hoog of hij zal ernaar grijpen

alleen zijn wortels nog


Jana Beranová is geboren in 1932 te Plzen, Tsjechië.
Na 1968 is ze met haar ouders naar Nederland gevlucht.
Ze studeerde economie in Rotterdam.
Ze vertaalde Tsjechische schrijvers en dichters in het Nederlands. De bekendste is wel Milan Kundera, van wie ze zeven boeken vertaalde, o.a. 'De ondraaglijke lichtheid van het bestaan' (meesterlijk verfilmd) en 'De grap'. Ook vertaalde ze de Nobelprijswinnaar Jaroslav Seifert.

Ze debuteerde in 1992 met haar roman 'Nu delen we een geheim'.
In 1996 verscheen haar debuutbundel 'Kiskassend gedicht'.
Ze ging stapsgewijs meer en meer de literatuur bedrijven.
In 1999 verscheen 'Tussen de rivieren', in 2002 'Tussen aarde en hemel' en in 2004 'Tussentonen'. Ze heeft blijkbaar iets met het woord 'tussen'. Tussen twee culturen?

In 2005 kreeg ze een hoge onderscheiding van de Tsjechische staat vanwege haar grote inzet voor de Tsjechische literatuur.

Ze is lerares poëzie op de Amsterdamse schrijversvakschool en ze is zeer actief voor het International PEN, een organisatie die vervolgde schrijvers steunt en helpt.

In 2007 verscheen 'Vinger van de tijd'.
Ze treedt veel en enthousiast op tijdens poëziefestivals en ze werkt graag samen met beeldend kunstenaars en musici.
In de Franciscus-tuin en de Daniel Den Hoed-kliniek zijn gedichten van haar vastgelegd. In het Vrijheidsbos van Den Briel staat een gedicht van haar op een koperen plaat.

In 2008 verscheen 'De geboorte van Sisyphus', de door haar vertaalde en verzamelde poëzie van de dichter/immunoloog Miroslav Holub, een oud-stadsgenoot van Jana.
In dat jaar ontving ze de Erasmusspeld, overhandigd door Ivo Opstelten. Van 2009 tot 2010 was ze stadsdichteres van Rotterdam.

Ik heb één keer een voordracht van haar meegemaakt, dat was in Deventer, buiten in de zon. Ik vond haar stem al dichterlijk en al helemaal in combinatie met haar woorden, ze wist me te betoveren.
Ik denk dat we nog wel een paar bundels van haar kunnen verwachten, zeker nu ze als ex-stadsdichteres veel minder in de spotlights staat.

Voor Amnesty International schreef ze ooit een geniale poëziekreet, die destijds in het hele land op de stations te lezen was, weet je het nog?:

'Als niemand luistert naar niemand vallen er doden in plaats van woorden'

Jana Beranová De gro De grote boom woorden

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.7 met 3 stemmen 188