Armando: Haat

Haat

Is de haat vergeten?
Als sneeuw voor de hevige regen?

Vraag de haat wanneer hij kwam,
hoe de haat ontstaan is,
aan welke grens de haat geduldig wachtte
om ongestoord naar binnen te komen.

Vraag de haat hoe lang hij duurt,
hoe breedsprakig hij wil zijn,
op welke hoogte haatgevoelens
kunnen leven.

O haat, doornige haat!


Herman Dirk van Dodeweerd oftewel Armando is geboren in 1929 te Amsterdam, in de Jan Lievensstraat. Zijn vader was verzekeringsinspecteur en in het begin van de Tweede Wereldoorlog verhuisden zij naar Amersfoort. Hij groeide op in de omgeving van het doorgangskamp Amersfoort.
Op de middelbare school zat hij als violist in een jazz-orkest. In zijn vrije tijd zwierf hij met vrienden door de bossen rond het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort. Dagelijks zag hij gevangenen naar het kamp lopen; politieke gevangenen, onderduikers en later Sovjet-krijgsgevangenen. Het was een walgelijke plek van nazi-terreur, gruwelijke mishandelingen en moord. De mensen lieten het leven of ze werden doodgeschoten.
Deze kwaadaardige schuldplek bleef het uitgangspunt van Armando's mensbeeld en kunstzinnige uitingen. Niet alleen mensen, maar zelfs (natuur)plekken kunnen schuldig zijn, volgens hem.

De naam Armando is een verbastering van Herman, wat hij te danken heeft aan zijn Italiaanse oma.

In zijn poëzie toont hij de werkelijkheid van het kwaad, zonder verdere analyse, want dit moet genoeg zijn.
Zijn vroegste werk is somber en zwart van kleur.

Hij is gefascineerd door geweld en kwaad, zoekt daarbij naar schoonheid en inzicht. In 1949 ging hij kunstgeschiedenis studeren aan de Gemeentelijke Universiteit van Amsterdam. In 1954 debuteerde hij in het tijdschrift 'Podium'. Vanaf 1958 werkte hij voor de Haagse Post (dankzij Simon Vinkenoog!), waar hij later chef van de kunstredactie werd. Hij schreef columns voor de NRC, die gebundeld werden en bekroond met de F. Bordewijkprijs en de Multatuliprijs. In 1960 is hij mede-oprichter van de Nederlandse Nulgroep, een schilderstroming. Midden jaren zestig richtte hij 'De Nieuwe Stijl' op, samen met Sleutelaar, Verhagen en Vaandrager. Er verschenen slechts twee nummers, maar genoeg voor voldoende impact.
Ook was hij verbonden aan 'Gard Sivik'.

In 1964 verscheen zijn dichtbundeldebuut 'Verzamelde gedichten', in 1971 opgevolgd door 'Hemel en aarde: een heroïsche cyclus in drie delen'.
In 1977 ontving hij de Herman Gorterprijs. Sinds 1979 woont hij afwisselend in Amstelveen en in Berlijn. In
1985 ontving hij de Jacobus van Looyprijs.
Hij deed aan boksen en hij speelde 25 jaar in 'Herenleed', samen met Johnny van Doorn en Cherry Duyns.
In 1987 ontving hij de Gouden Ganzenveer.
Hij is een veelzijdig kunstenaar, die blijft putten uit zijn Amersfoortse jeugdervaringen.
Hij is beeldend kunstenaar, sculpturenmaker, kunstschilder, beeldhouwer, acteur, journalist, prozaïst, film- en documentairemaker en violist, dat laatste bij het Armando Kwartet en het zigeunerorkest Tata Mirando. Hij speelt melancholisch.

In 1998 werd het Armando Museum in de Elleboogkerk te Amersfoort geopend. In 2000 ontving hij de Zilveren Griffel.
In 2007 werd een brand het Armando Museum fataal, het aanwezige werk werd grotendeels verwoest, ook het documentatie-archief was verdwenen. Armando zelf reageerde laconiek, ging als een Phoenix nog harder werken dan ooit.

Hij won in 2011 de VSB Poëzieprijs voor zijn dichtbundel 'Gedichten 2009', 25.000 euro en een glaskunstwerk van Maria Roosen.
In 2011 verscheen zijn dichtbundel 'Ze kwamen'. Hij is reeds 82, maar er kunnen nog minstens tien dichtbundels bij.

'omdat hun komst indringend was, had de adem geen waarde meer, de wind verkeert in nood, de kust moet zonder schaduw leven, omdat hun komst doeltreffend was, kon de duisternis het daglicht niet verdragen'

Armando Haat Haat

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

3.0 met 3 stemmen 238