De I van Igoné als onoverwinnelijk runeteken

Op 26 februari 2022 was het zover, eindelijk kon ik weer naar de Goudse Schouwburg en wel naar het legendarische fenomeen Igone de Jongh. Ik kon zo naar binnen lopen, geen vervelend gedoe met mondkapjes en een IQ-code meer. Een medewerkster van het gastvrije theater vertelde de mensen op de zijbalkons, dat zij gerust op de vrije plekken in het middenbalkon mochten gaan zitten, wat wij dan ook deden. Ook een meisje, dat aan ballet doet en een grote fan van Igone is. Ik keek in een mengeling van bewondering en medelijden naar haar. Ik weet natuurlijk teveel over de keerzijde van de topballerina's, maar ze kan natuurlijk zomaar een volgende Igone worden. Ik scherpte mijn ogen wat aan om de goddelijke prima ballerina zo goed mogelijk te kunnen zien en volgen. Tot mijn grote verbazing begon de voorstelling met het gezang van de dikke, slordig geklede tenor Walther Deubel en klonk het alsof hij Russisch stond te zingen. 'Zijn ze er nou al?', dacht ik even. Vervolgens kreeg ik door dat het Italiaans moest zijn. Als in een droom verscheen Igone op het toneel en vergaapte ik mij aan haar sierlijke en soepele bewegingen. Volgens mij begon ze met de Stervende Zwaan en eindigde ze met de Stervende Zwaan. Dat doet ze werkelijk uitzonderlijk volmaakt en het is terecht dat ze die rol in haar show heeft ingelast. Zo pakt ze terug wat haar ten onrechte is onthouden.

Het waanzinnig esthetisch om Igone op de punten van haar tenen te zien trippelen. Je spreekt haar naar trouwens uit als Igoné, met de klemtoon nadrukkelijk op de laatste lettergreep. Dat maakte haar voor mij van een Griekse schoonheid naar een Franse schoonheid. De I is inderdaad een runeteken, wat staat voor de goddelijke kracht die rechtstreeks via de kruinchakra door de mens stroomt. Dit te beseffen maakt onschendbaar. Rechts-achter op het podium stond een soort iglohut met drie muzikanten erin; een pianist, violist en fagotspeler. De eerste muziekklanken bootsten een koude, gure wind na. Er weerklonken steeds zinnen van de voice-over, die door Igone's huidige manlief Thijs Römer zijn bedacht. Een andere recensent vond ze nogal clichématig en weinig toevoegend. Daar zit wat in, want het is niet echt van belang om te weten, dat Igone zo naar spaghetti met veel olie, bitterballen en witte wijn verlangt. Ze verlangt ernaar om ooit in Toscane te gaan wonen en dan te smullen van de pasta's en calorierijke wijnen. Als dat maat goed komt, denk ik dan, want veel Italiaanse vrouwen op leeftijd zijn waggelende tonnen. In het begin dans ze zwierig in een jurk, die ze uittrekt en waaronder een andere jurk te voorschijn komt, waarin ze vrolijk verder danst. Met haar pirouettes bereikt ze weergaloze snelheden en haar gevoel voor timing is vlekkeloos. Haar lange benen strekt ze met gemak, zo lijkt het, ver boven haar hoofd de lucht in. Ik zat echt ademloos naar haar te kijken. Verder was de muziekkeuze absoluut fantastisch gekozen. De kledij van de twee heren vond ik soms wat te flodderig, wat afbreuk doet aan de dansbewegingen.

Die twee heren, dat waren de Oekraïense Aleksey Tutunnique en Stanislav Olshanski, twee absolute topsolisten van de Nationale Opera van Oekraïne. Gezien de oorlog in Oekraïne hebben Aleksey en Stanislav een gedicht over dromen in het Oekraïens voorgedragen. Dat was een ontroerend moment en er werd nadien dan ook hard geklapt. Ik kreeg de indruk dat deze grandioze balletdansers met extra veel vuur dansten, alsof het bestaan van Oekraïne er vanaf hing. Om de zoveel tijd zong Walter weer een aria, zoals 'La donna è mobile', 'Questa o quella' en 'Funiculì funiculà'. Igone danste in rap tempo de hoogtepunten uit o.a. 'Giselle', 'Le Corsaire' en 'The Theory of Letting Go'. Ze liep ook met een koffer rond, wat mij aan de vluchtelingenstroom uit Oekraïne deed denken. Ze danste alsmaar in het rond, echt een lust voor het oog, alsof ze daar ter plekke allemaal bloeiende bloemen plantte, razendsnel en extreem sierlijk, zoals derwisjen dat doen. Tijdens één dans was zij heel schaars gekleed en bijna naakt. Ik zag heel duidelijk naar strakke bilspleet en met een beetje fantasie haar venusheuvel, want ze lag soms met haar benen wijd naar boven gericht of ze werd zodanig door haar partner omhoog getild, dat het gebied van haar vrouwelijke geslacht snel, maar duidelijk zichtbaar was. Dat is nu juist ook het mooie van haar balletkunst, dat het lichaam zonder enige vorm van schaamte of preutsheid getoond wordt. En al zegt ze zelf, dat er wel degelijk sprake is van een 'erotische spanning' tijdens het dansen, ik vind het ook heel bevrijdend en ontroerend om te zien dat zij haar lichaam zonder erotische bijbedoelingen overgeeft. Dat maakt het volgens mij nog kwetsbaarder.

Als danskunstenares is Igone één van de allergrootsten en het is een grote eer om naar haar subtiele bewegingen te mogen kijken. Soms gingen haar hand- en voetgebaren zo snel, dat ik er aangenaam van duizelde. Zij danste synchroon met haar partner, wat ik verbluffend vond, zo perfect en zo gestroomlijnd, zo vol vuur en identiek aan elkaar, zo ontzettend gedetailleerd en dus moeilijk ook. Heel even bespeurde ik dat zij even opzij keek om te zien of ze nog op één lijn zaten. Ze wilde pertinent dat het formidabel zou gaan en dat ging het dan ook. Ze doet die perfectiedrang ook voor de ander of juist voor de ander, zoals ze ooit met die naar perfectie strevende dansmanier is begonnen, ooit om voor het welzijn van haar moeder te schitteren. Voor een deel is zijn daardoor narcistisch bezet geweest en daarom alleen al is het hoogst terecht dat zij in de nabije toekomst werkelijk volkomen gaat eindigen met al dat dansgezwoeg. Ik keek naar een afscheidstournee, ook al denkt zij zelf nog enkele jaren in de theaters door te zullen gaan. In het begin zie je hoe zij haar spitzen voor de zoveelste keer aandoet, maar de dag nadert, dat zij haar spitzen aan de wilgen hangt. En met hoogtepuntflarden, hoe schoon ook, kun je niet doorgaan. Het leek er even op dat zij ook in de Goudse Schouwburg met het publiek in gesprek zou gaan, maar volgens mij gooide een naar binnen gekomen vleermuis roet in dat eten. Ze zag de vleermuis ook en ze zei, dat ze dat eng vond. Het doorbrak ook een tijdje de concentratie bij haar en het publiek. Er werden bij ons geen vragen gesteld. Ze is ook inderdaad geen echte spreker en dan moet je dat ook niet willen doen. Dat onttovert alleen maar de gigantische betovering van haar ultieme uitbeeldingskracht via haar dansbewegingen.

De tijd vloog voorbij en Igone eindigde zoals gezegd met de Stervende Zwaan. Haar imposante armen golfden als de zee, wat volgens mij een enorme zelfbeheersing vergt, zeker in combinatie met haar trippeldanspassen op haar tenen. Mogelijk dat zij dat ooit nog eens in de verre toekomst op de veranda van haar Toscaanse villa doet, gewoon in de privésfeer en zonder dat er enige druk op staat. Dat wens ik haar dan ook van harte toe, een resterend leven zonder de druk om te moeten presteren. Na anderhalf uur sloten de gordijnen en klapten wij staande onze handen blauw, maar het gordijn bleef dicht. Er volgde geen tweede in ontvangst neming van het applaus. Ik dacht dat de eerste helft voorbij was, maar daarin vergiste ik mij volledig. Na een 'pauze'drankje ging ik weer naar de zaal, maar daar waren de lichten volop aan en stonden allerlei mannen de lampen op te ruimen. Bij de garderobe zei de jassenjongeman dat het dansen was afgelopen. Ik stond perplex te zijn en ik zag inderdaad dat de meesten al waren vertrokken. Igone en haar medewerkers lieten zich niet meer zien. De show was inderdaad al over. Ik kon alleen maar heel blij zijn voor het feit, dat ik heel aandachtig naar haar heb gekeken en dat ik mij spiritueel met haar verbonden heb. Spooky hé? maar zo is het. Het leek toch wel alsof de oorlog in Oekraïne het hele schouwspel overschaduwde, wat natuurlijk ook zo was, want Igone danste met de Oekraïense Aleksey en Stanislav. Thuis ontdekte ik dat paus Franciscus met de heroïsche president Volodymyr Zelenski heeft gebeld om zijn medeleven te betuigen. En ik ontdekte dat Sean Penn in Oekraïne is om een documentaire over de Russische invasie te maken. Ik zat er meteen weer midden in, maar ik bleef dromen van Igone's benen, Igone's armen, Igone's artistieke toverkunst, die bergen kan verzetten en kwaadaardige vijanden kan verslaan.