Meedogenloos en genadeloos van het leven beroofd

(voor Lilli Jahn (1900 - 1944))

Jij bent geboren op 5 maart 1900 in Keulen. Jouw vader was de rijke koopman/fabrikant Josef Schlüchterer. Jouw moeder was Paula Schloss. Jouw ouders zijn in 1897 getrouwd. Opa Moritz Schloss was een rijke handelaar, die in heel Europa zaken deed. Op 2 juni 1901 werd jouw zus Elsa geboren. Jullie woonden in een ruim appartement aan de Bismarckstrasse. Jouw moeder hechtte aan de Joodse traditie en religie en jouw vader veel minder. Er was geen sprake van religieuze dwang. Van 1906 tot 1913 ging jij naar de Königin-Luise-Schule, een privéschool voor Hogere Dochters, aan de St.-Apern-Strasse, geleid door de pedagoog/schrijver Friedrich Blumberger. Daarna ging jij naar het Realgymnasium van de Kaiserin-Augusta-Schule aan de Kartäuserwall in Keulen. Gisela Herz (6 oktober 1925 - 1942) studeerde hier ook. Gisela werd op 20 juli 1942 naar Minsk gedeporteerd en zij is waarschijnlijk enkele dagen later vermoord. In 1914 moest jouw jongste broer Julius naar het front, waar hij in 1918 werd vermoord. Jij verzorgde de gewonde soldaten. In 1919 ging jij naar de Kaiserin-Augusta-Schule in Keulen en daarna studeerde jij geneeskunde in Würzburg-Halle (Saale), Freiburg im Breisgau en Keulen. Jouw meeste mede-studenten en professoren waren niet-Joden. In de nazomer van 1923 ontmoette jij de net afgestudeerde arts Ernst Jahn, geboren op 29 maart 1900 in Bielefeld en een protestant met een hang naar het rooms-katholicisme. Jouw zus Elsa studeerde scheikunde.

Jij promoveerde op een proefschrift over hematologie en jij werkte eerst tijdelijk in een dokterspraktijk en in de Israelitischens Asyl für Kranke und Altersschwache op de Ottostrasse 85 in Keulen. Ernst zocht een moederlijke vriendin en hij vond zichzelf een mislukkeling. Jij schreef op 3 september 1923: 'Ik wil dat je nu een keer alle remmingen laat varen en over je grote verdriet praat!'. Zijn vader was in 1905 overleden en zijn moeder in 1913. Hij woonde bij veel familieleden en na 1918 verdween zijn vermogen. Op 1 januari 1926 schreef jij: 'Moeder ligt op bed, ze twijfelt. Ze heeft angst om mij.'. Op 27 maart 1926 schreef jij: 'Weet dat ik Jodin ben, dat zal ik altijd heel bewust blijven en niets zal me kunnen ontwortelen uit de gemeenschap van mijn vaderen.'. Jouw moeder had er moeite mee dat jij met Ernst trouwde, maar jouw vader ging akkoord. In augustus 1926 ben jij met Ernst getrouwd en gingen jullie in Immenhausen wonen, waar Ernst en jij een huisartsenpraktijk begonnen. Jullie gingen op huwelijksreis naar München. Ernst kende innerlijk veel verwarring en hij trachtte continu orde in zijn geestelijke chaos te scheppen, wat mislukte. In moederlijke liefde nam jij hem aan jouw borst. De familie leed onder de depressieve gevoelens van Ernst. Hij was niet gemakkelijk, snel kwaad en hij had woedeaanvallen. Op 10 september 1927 werd jullie zoon Gerhard in Berlijn geboren. Op 15 januari 1929 werd jullie dochter Ilse geboren en in juli 1930 werd jullie dochter Johanna geboren.

Op 12 januari 1932 overleed jouw vader door een hersenbloeding. In maart 1933 vochten de nationaal-socialisten met de communisten en sociaaldemocraten. De gewonden werden in jullie huisartsenpraktijk verzorgd. In april 1933 werd jullie dochter Eva geboren en in diezelfde maand werden Joodse winkels, huisartsen en advocaten geboycot. Als jouw man is Ernst ook de klos, waardoor jij erg ontsteld was. Er kwamen meer pesterijen en de notabelen vermeden jullie. Jullie kinderen waren evangelisch gedoopt en tijdens advent hing er een kerstkrans aan de voordeur en werden er kerstliederen gezongen. Jij ging niet naar de protestantse kerk, alleen af en toe naar de synagoge op de Untere Königstrasse 84 in Kassel. Jouw kinderen hadden belangstelling voor de SA en de SS. Zij marcheerden, exerceerden en zongen het Horst Wessellied. Dat zij als half-Joden geen lid van de Hitler-Jugend mochten worden, kwam hard aan. In Immenhausen wist iedereen dat jij Joods was. Jouw moeder en zus gingen naar Engeland, maar jullie bleven omwille van jullie praktijk, die goed liep. Op 7 november 1938 hebben de nazi's de synagoge in Kassel ontheiligd. Gebedsrollen en rituele objecten werden in brand gestoken. Het stadsbestuur liet de synagoge slopen. In december 1938 keurden de nazi's half-Joodse echtparen nog goed, mits de kinderen niet in het Joodse geloof opgroeiden. In de loop van de oorlog begon dit meer te nijpen. Op 25 september 1940 werd jullie dochter Dorothea geboren.

Ernst kon de druk niet aan en hij werd mismoedig en nog minder tevreden. Hij werd verliefd op zijn assistente, met wie hij naar het theater ging, wat jij niet meer mocht. Zij gingen zelfs korte vakanties met elkaar maken en zij kregen een kind, die bij jou in huis werd geboren. Ernst wilde scheiden, al wist hij dat jij dan gevaar liep. Hij beweerde, dat een gescheiden, Joodse moeder veilig was, zolang zij voor haar minderjarige, half-Arische kinderen zorgde. Na de scheiding moest jij met jouw 5 kinderen naar Kassel verhuizen, dit tot groot genoegen van de burgemeester van Immenhausen Karl Gross, omdat zijn gemeente toen 'vrij van Joden' was. Op 30 augustus 1943 moest jij bij de Gestapo in Kassel verschijnen. Jij had een visitekaartje 'Dr.med. Lilli Jahn' aan de deurbel bevestigd, maar jij had de naam 'Sara' aan de voornaam moeten bijvoegen en jij mocht jouw dokterstitel niet gebruiken. Jij zei 'Tot straks!' tegen jouw kinderen, maar jij keerde nooit bij hen terug. Jij moest naar het werkkamp Breitenau bij Guxhagen, ten zuiden van Kassel. Jij werkte als dwangarbeidster in de farmaceutische fabriek B. Braun Melsungen van Otto en Bernhard Braun. Reddingspogingen van jouw vrienden van de Avowed-kerk in Kassel mislukten. Jij mocht maar één keer per maand een brief versturen, maar jij wist regelmatig een smokkelroute te gebruiken. Jij luchtte jouw hart over de slechte behandeling, maar met een zekere reserve om de kinderen niet teveel te belasten.

De 14-jarige Ilse zorgde voor haar broer en zussen. Zij ging in 1943 twee keer naar de Gestapo om te vragen wanneer jij vrijkwam. De eerste keer mocht Ilse jou 10 minuten bezoeken. Jij droeg een zakmodeljurk van grove stof en houten klompen zonder sokken en er ontbrak een snijtand bij jou. De tweede keer zeiden de hardvochtige bullebakken tegen Ilse: 'Als je nog één keer komt, houden wij jou ook hier!'. Jij schreef Ernst enkele keren en jij vroeg hem om er alles aan te doen om jou vrij te krijgen. Ernst schreef aan Ilse en hij vroeg haar om begrip voor wat hij had gedaan. Ilse schreef aan jou: 'Papa heeft me een ontzettend lange brief geschreven. Als ik antwoord wat ik denk, doe ik hem pijn, dat wil ik echter niet. Ik wil hem zelfs helemaal geen brief sturen.'. Door een Engels bombardement werd het huis van jouw kinderen geraakt en waren zij alles kwijt. Zij waren dakloos en zonder kleren. Een zus van Ernst ontfermde zich over hen. In maart 1943 ben jij via Dresden naar Auschwitz-Birkenau gestuurd. Vanuit Auschwitz schreef jij bijna dagelijks met jouw oudste vier kinderen. Op 17 of 19 juni 1944 ben jij in Auschwitz vermoord. Jij werd 44 jaar. In september 1944 kregen jouw kinderen jouw overlijdensbericht.

Jouw kinderen hebben hun vader vergeven en zijn verkeerde beslissing met barmhartigheid beantwoord. Na jouw overlijden was Ernst een gebroken mens. Hij overleed in 1960 in Immenhausen. Jouw zoon Gerhard bewaarde jouw brieven tot zijn overlijden op 20 oktober 1998 in Marburg-Berlijn. Dat hij jouw brieven bewaarde, wisten jouw dochters niet. Ilse overleed op 11 december 2015. Op de Bismarckstrasse 29 in Keulen is een Stolperstein voor jou geplaatst. Jij werd daar gearresteerd. Op de Lindenstrasse 11 in Immenhausen is ook een Stolperstein voor jou geplaatst. Jij woonde en werkte daar. Op de grafsteen van jouw vader op de Joodse begraafplaats Bocklemünd in Vogelsang, Keulen, ben jij met een inscriptie herdacht.

Lilli Schlüchterer-Jahn

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Er is nog niet op deze inzending gestemd. 51