Russische weemoed

(voor Irina Odoyevtseva (1895 - 1990))

Jij bent geboren als Iraida Heinike op 15 juni 1895 in Riga, in het Russische Rijk. Riga is nu de hoofdstad van de Republiek Letland. Jouw vader was Gustav Heinike, een Baltisch-Duitse advocaat. In 1914 trouwde jij met jouw neef Sergei Popov en heette jij Iraida Popova. In 1918 verhuisde jij naar Sint-Petersburg, wat in revolutionaire sferen verkeerde en Petrograd werd genoemd. Jij gebruikte het pseudoniem Irina Vladimirpvna Odoyevtseva. Jij volgde lessen aan het Instituut van het Levende Woord, waar de dichter Nikolai Stepanovich Gumilyov doceerde. Jij ging naar zijn Literaire Studio en jij was lid van de Werkplaats van Dichters, in 1911 opgericht door Gumilyov en de dichter Sergei Mitrofanovich Gorodetsky. Anna Achmatova was een secretaresse. De dichteressen Maria Moravskaya, Vera Ignatievna Gedroits, Elizaveta Yuryevna Skobtsova en Marina Tsvetajeva waren ook leden. In 1913 verscheen de eerste dichtbundel van het lid Osip Mandelstam 'Steen'. De leden, de acmeïstische dichters, ontmoetten elkaar in Café 'De Zwerfhond' op de Mikhailovskaya Ploshclad 5 in Sint-Petersburg.

Jij aanbad Gumilyov en jij was zijn favoriete student. In 1921 begon jij te publiceren. Volgens de dichter/romancier Jevgeni Jevtoesjenko betoverde jij iedereen, inclusief jouw leraar, met jouw briljante, meesterlijke poëzie en had jij een enorm succes met jouw dichtbundeldebuut 'Dvor Tchudes' (Het Hof der Wonderen) uit 1922. 'Dvor Tchudes' was een voorloper van de OBERIU-beweging, opgericht in 1926 door Daniil Joevatsjov, Aleksandr Vvedenski en Nikolaj Zabolotski. Daniil en Aleksandr werden in 1930 beschuldigd van protest tegen de dictatuur van het proletariaat (de Grote Terreur). Aleksandr werd in 1937 gearresteerd en hij overleed op 20 december 1941 in Charkov tijdens een gevangenentransport. Hij werd 37 jaar. Daniil werd in 1941 gearresteerd en krankzinnig verklaard. Hij overleed op 2 februari 1942 , uitgehongerd in de psychiatrische afdeling van de gevangenis Kresty in Leningrad. Hij werd 36 jaar. Gumilyov is op 26 augustus 1921 in het Kovalevsky-bos nabij Sint-Petersburg door de Tsjeka (geheime politie) vermoord, samen met 60 anderen. Dit in verband met de Tagantsev-samenzwering. Gumilyov werd 35 jaar.

In 1921 trouwde jij met Georgi Vladimirovitsj Ivanov, een belangrijke acmeïst. In 1923 emigreerde jij met Georgi naar Parijs, waar jij diverse romans schreef. De schrijver/dichter Georgi is geboren op 29 oktober 1894 in Kovno (Kaunas). Zijn vader was bankier. Georgi was een tegenstander van Vladimir Nabokov, die in Berlijn verbleef. In 1927 verscheen jouw roman 'Engel van de dood', in 1931 'Isolde' en in 1948 'Laat alle hoop varen'. Jij had echter meer succes met jouw memoires 'Aan de oevers van de Neva' uit 1967 en 'Aan de oevers van de Seine' uit 1983. Daarin beschreef jij o.a. Nikolai Gumilyov, Zanaida Hippius, Boris Boegajev, Osip Mandelstam, Georgi Ivanov, Dmitri Merezjkovski en Ivan Boenin. Georgi en jij leefden lekker wild. Zo schreef Georges Bataille: 'In december 1937 [...] Laura en ik bereidden een diner voor: we verwachtten Ivanov en Odoyevtseva. Precies zoals we hadden gepland, bleek het diner niet minder wild dan de wind die die dag waaide. Odoyevtseva, naakt, begon te braken.'. Laure was de schrijfster/dichteres Colette Peignot, die op 7 november 1938 in Parijs overleed door tuberculose en 35 jaar werd.

In 1932 kocht jij een villa in Biarritz van een erfenis van jouw vader. In de Tweede Wereldoorlog woonden Georgi en jij in jullie villa in Biarritz, die in 1943 door het Duitse leger werd gevorderd. Jullie bleven tot 1946 in Biarritz wonen. De villa was geplunderd en later door Amerikaanse bommen verwoest. Vanwege jullie sociale positie tijdens de oorlog werd Georgi van nazi-sympathieën beschuldigd, vooral door zijn ex-vriend, de acmeïstische dichter Georgi Adamovitsj, die in het Franse leger tegen de nazi's vocht. In 1946 gingen jullie naar Parijs terug, waar jullie flat geplunderd was. Jullie werden door de literaire wereld, gedomineerd door communisten, uitgesloten, vanwege jullie vermeende nazi-sympathieën. Jullie leefden in wanhopige armoede en Georgi werd vanaf ongeveer 1948 een moedeloze alcoholist, al schreef hij toen wel zijn beste gedichten en van een hoog literair niveau. Begin jaren 1950 moest Georgi naar een begeleid wonen. Hij zat in het 'Russische Huis' in Juan-les-Pins en vanaf de winter van 1953 in een regeringsopvanghuis voor bejaarden in Hyères, Var, aan de Côte d'Azur, waar hij op 26 augustus 1958 overleed. Hij werd 95 jaar en hij is in de Cimetière de Liers in Sainte-Genevieve-des-Bois begraven.

In 1978 trouwde jij met de geëmigreerde schrijver Jacques Gorbof (1896 - 1981), geboren als Yakov Gorbov, met wie jij tot zijn overlijden in 1981 samenwoonde. Yakov was eerst 59 jaar met Vera Isnard (1896 - 1977) getrouwd. In de jaren 1950 had jij Yakov's werk vertaald. In 1987 ging jij naar Leningrad terug. Jevgeni Jevtoesjenko zei over jou: 'Een paar jaar lang werd ze als een soort pratend relikwie van het ene concertpodium naar het andere vervoerd en praatte ze inderdaad veel - op de meest gracieuze manier.'. Tijdens de Perestrojka-periode was jij een populaire persoonlijkheid op de Russische televisie. Jij overleed op 14 oktober 1990 in Leningrad. Jij werd 95 jaar en jij bent in de Literatorskie Mostki op de Rasstanny pereulok 7A in Sint-Petersburg begraven.

Irina Odoyevtseva Iraida Heinike

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

5.0 met 2 stemmen 6