DEERNIS EN DOMHEID

Ze kwamen achter elkaar, beiden zwaar steunend op hun rollater, de metro binnen. Zij was duidelijk een vrouw met overwicht, hij was broodmager en er stond een zwarte tas op zijn karretje, waaruit een slangetje stak dat tot in zijn neus liep. Duidelijk een verborgen zuurstoffles dacht ik. Zijn stem was krachteloos en ik kon de klanken die hij uitstootte aanvankelijk niet thuisbrengen. Gelukkig voor hem kon zij hem blijkbaar wel verstaan, want ze reageerde op alles wat hij zei en articuleerde daarbij duidelijk zelfs.
Ik moest denken aan een scene uit het satirische programma Jiskefet ooit. Daarin waren een stel magazijnmedewerkers een collega genaamd Peter kwijt en die riepen ze dan ook continu. Hetgeen dan klonk als Peeda. Op die manier sprak de oude man met naar ik vermoed COPD ook. Alle t’s werden d’s en veel medeklinkers vielen weg. Hij frummelde constant aan het slangetjes dat steeds uit zijn neusgat dreigde te ontsnappen. Er zat ook nog een plastic haak aan die hij om zijn oor kon hangen om de boel op zijn plaats te houden, maar
ook dat zat niet helemaal jofel. Zijn trillende hand hing het steeds opnieuw op de juiste plaats.Dat alles op aanwijzingen van haar. Ze maakte dan met haar hand aan haar oor een draaiende beweging, waarop er steevast heel zwak iets als Oh aaa, oh aaa klonk, maar het bleef tobben.
Ik vond dat ik, als ik de man zo eens bekeek, niet mocht klagen en er kwam een gevoel van schaamte in me op. Mijn eigen sores waren niets vergeleken bij die van hem vond ik. Dat had ik wel vaker. Het kon altijd erger en dat gaf de burger in mij dan weer moed. Het ging zelfs zo ver dat deze zich dan haast een zondagskind waande.
‘NojmameezalwijjeDogwevanellekzoordeendje.’
Haar kinderen maakte het niet uit begreep ik. Haar zoon had twee dochters, haar dochter twee jongens. Van zijn kant kwam ik verder niets te weten. Ik had dus het onderwerp van gesprek te pakken.
‘Azzedmaar gezonis, dazzisudvoornaamzde.’
Hij sloeg de spijker op zijn kop.
Maar wat is gezond vroeg ik me af. In elk geval niet de situatie waarin hij persoonlijk verzeild was geraakt. Teveel gerookt? Ik had ze gekend; de longkankerpatiënten die na de zoveelste bestraling buiten stonden te paffen terwijl ze op hun taxi stonden te wachten. En, waar stond het wiegje van de besproken kinderen precies? Hoe sleepten die ouders hun larven door leven, maatschappij en cultuur? Zeker was dat het hier geen stel of echtpaar betrof, maar vrienden, kennissen of buddies.
Hoe kon iemand het zover laten komen dat het roken het te alle tijde won? Wat kostten deze mensen niet aan levensverlengende therapieën en behandelingen als er niets meer te redden of rekken viel? Kijk, als je niet meer kon genezen, kon ik me hun keuzes voorstellen en gunde ik hen zelfs dikke laatste sigaren. Maar als je zo levensbedreigend ziek was en dan zo je kop in het zand stak en stug doorging met roken, dan zei dat wel heel veel over je intelligentie dan wel doodsdrift en stak je je kop in het zand.
Natuurlijk wist ik niet of mijn medepassagier kanker had of COPD. Hij zette me door zijn verschijning wel aan het denken over onwetendheid, te maken keuzes en behandelingen tegen beter weten in. Een crime voor een arts lijkt me.
Men wil het verbod op vloeken uit de wet halen in sommige gemeentes las ik, het stel even loslatend, in Metro. Daarentegen kruipt en krimpt men ineen als de Islam beledigd wordt. Waar blijft het protest tegen dit voorstel en tegen de reclame voor een dance event waarop Christus met doornenkroon van kerstledverlichting in ditzelfde krantje? Nederland. Platland. Slap land. De weg volkomen kwijt, net als de meeste bewoners ervan. Vloeken is de goden verzoeken immers? Godverdomme oftewel God vervloek mij. ‘Mmmmm wazda, de goodu vezoekuh?’
Nederland: land waar mens, leegte, licht, geluid, deernis, domheid en gekte zich gewoon blijven voortplanten, net zolang tot de boel doordraait.